Program tanımları
* PROGRAMIN ADI
BATI DİLLERİ VE EDEBİYATLARI BİLİM DALI / ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI ANABİLİM DALI
* PROGRAMIN TÜRÜ
YÜKSEK LİSANS
* PROGRAMIN YÜRÜTÜCÜSÜ
Bilim Dalı Başkanı : Prof. Dr. Şeyda Özil
Anabilim Dalı Başkanı : Prof.Dr. Ayşe Dilek Erbora
* PROGRAMIN İLİŞKİLİ OLDUĞU BÖLÜM VE FAKÜLTE
BATI DİLLERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI / EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Anabilim Dalı Başkanı : Prof.Dr. Ayşe Dilek Erbora
Fakülte Dekanı : Prof. Dr. Korkut Tuna
* OKUTULAN DERSLER VE İÇERİKLERİ
1. ÇAĞDAŞ ALMAN EDEBİYATI 1
Bu derste Brecht sonrası Alman tiyatrosu konu alınmakta ve özellikle Frisch tiyatrosu incelenmektedir. Yazarın kuramsal yazılarından hareket ederek tiyatro görüşleri değerlendirilmekte ve oyunlarından örnekler okunmaktadır.
2. KÜLTÜRLERARASI YAZINBİLİM 1
Bu seminerde, çeşitli metinler üzerinden, son dönemlerde ortaya çıkmış olan karşılaştırmalı edebiyatbilimi kuramı öğrencilere tanıtılacaktır. Seminerde, bu yeni edebiyatbilim kuramının ayırt edici özelliklerine odaklanılmakta ve karşılaştırmalı edebiyatbilim kuramlarından hareketle bir edebiyat metninin nasıl çözümlenebileceği üzerinde durulmaktadır. Seminerde kullanılan kuramsal metinler şunlardır:
- Urs Bitterli: Die 'Wilden' und die 'Zivilisierten'.Peter Brennen: Kulturanthropologie und Kulturhermeneutik.
- Andeas Cesana: Philosohie der Interkulturalität
- Bernhard Waldenfels: Zwischen den Kulturen
- Elmar Holenstein: Interkulturelle Beziehungen
- Norbert Mecklenburg: Über kulturelle und poetische Alterität
- Horst Steinmetz: Interpretation und fremdkulturelle Interpretation
- Norbert Mecklenburg: Interkulturelle Literaturwissenschaft
3. DİL ÇALIŞMALARI 1
Bu dersin amacı, bilimsel metinleri metindilbilimsel ölçütlere göre çözümleyerek öğrencilerin düzgün kurgulanmış bilimsel metinler üretmelerini sağlamaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için ilk önce metindilbilim ve bu bilim dalı içerisindeki metin inceleme yöntemleri ele alınacaktır. Bilimsel metinlerin yapısal, içeriksel ve biçemsel özellikleri, kuramsal çalışmalara dayalı olarak betimlendikten sonra, bilimsel metinleri çözümlemek için kullanılan metindilbilimsel ölçütler belirlenecektir. Belirlenen ölçütlerle Almanca ve Türkçedeki bilimsel eleştiriler çözümlenecek, metin çözümlemesinden elde edilen sonuçlar değerlendirilip karşılaştırılarak kültürlerarası bir karşılaştırma da gerçekleştirilecektir.
Kaynaklar:
Clyne, Michael (1991): Zu kulturellen Unterschieden in der Produktion und Wahrnehmung englischer und deutscher wissenschaftlicher Texte . In: Info Daf 18(1991)2, S.376-383.
Dalmas, Martine (2001): Der Weiheit letzter Schluss .Zur Funktion des Schlusswortes in Rezensionen. In: Jackobs. E.M./ Rothkegel, A.(hrsg.): Perspektiven auf Stil. Tübingen: Niemeyer, S. 305-306.
Liang, Yong (1991): Zu soziokulturellen und textstrukturellen Besonderheiten wissenschaftlicher Rezensionen . In: Deutsche Sprache19(1991), S. 289-311.
Şenöz-Ayata, Canan (2002): Ein interkultureller Vergleich von Wissenschaftstexten, dargestellt am Beispiel von deutsch- und türkischsprachigen Linguistik-Texten . Differenzen: Interkulturelle Probleme und Möglichkeiten in Sprache, Literatur und Kultur, 04-07. September 2002, Universität Salzburg.
Şenöz-Ayata, Canan (2005): Metindilbilim ve Türkçe. İstanbul: Multilingual.
Tiitulla, Lisa (1995): Kulturelle Unterschiede im mündlichen und schriftlichen Gebrauch der Sprache . In: Raible, W. (hrsg.): Kulturelle Perspektiven auf Schrift und Schreibprozesse: eif Aufsätze zum Thema Mündlichkeit und Schriftlichkeit. Tübingen: Narr, S. 233-258.
Trumpp, Eva Cassandra (1998): Fachtextsorten kontrastiv-Englisch-Deutsch-Französisch. Tübingen: Narr.
Weinrich, Harald (hrsg.) (2001): Wissenschaftssprache, Sprachkultur und die Einheit der Wissenschaft . In: Sprache, das heißt Sprachen. Tübingen: Narr, S. 253-268.
Wiegand, Herbert Ernst (1983): Nachdenken über wissenschaftliche Rezensionen. Anregungen zur linguistischen Erforschung einer wenig erforschten Textsorte . Deutsche Sprache 11(1983), S. 122-137.
Zillig, Werner (1982): Textsorte Rezension . In: Detering, K./ Schmidt-Radefeld, J./ Sucharowski, W. (hrsg.): Sprache erkennen und verstehen. Akten des 16. linguistischen Kolloquims Kiel 1981, Band 2. Tübingen: Niemeyer, S. 197-208.
4. EDEBİYAT KURAMLARI 1
Seminer Hölderlin in yapıtına genel bir bakışla başlayacaktır. Ardından Hölderlin yapıtından hareketle Almanya bağlamında özellikle şu noktalar üzerinde durulacaktır: Halk, tarih, mitos imgeleri, Germania , Ren ; nehir ve su izleği ile Yunanistan-Almanya bağlantısı.
5. ROMAN KURAMI 1
Jacobson, Sartre, Waren Wellek, Todorov, Eco, Eagleton gibi edebiyat bilimcilerin yapıtlarından yola çıkılarak 20. yy. roman kuramları üzerinde tartışılacaktır.
6. ÇAĞDAŞ ALMAN EDEBİYATI 2
Bu derste de yine Brecht sonrası Alman tiyatrosu konusu ele alınmaya devam etmekte, bu kez Dürrenmatt tiyatrosu incelenmektedir. Yazarın kuramsal yazılarından hareket ederek tiyatro görüşleri değerlendirilmekte ve oyunlarından örnekler okunmaktadır.
7. KÜLTÜRLERARASI YAZINBİLİM 2
Bu seminerde, yine güz yarıyılında tartışılan metinler temelinde farklı karşılaştırmalı edebiyat örnekleri çözümlenecek ve yorumlanacaktır. Öznenin yabancılık deneyimi yaşamasını konu edinen edebiyat metinleri incelenecektir.
- Ch. M. Wieland: Oberon
- H. v. Kleist: Die Verlobung in St. Domingo
- H. Hesse: Sidhartha
- A. Seghers: Die Hochzeit von Haiti
- J. Zoderer: Die Walsche
8. DİL ÇALIŞMALARI 2
Bu dersin amacı, bilimsel makaleleri metindilbilimsel ölçütlere göre çözümleyerek öğrencilerin düzgün kurgulanmış bilimsel metinler üretmelerini sağlamaktır. Metin çözümlemesinde kullanılan metindilbilimsel ölçütler şunlardır: 1-Metin dışı etkenler (yazar, bilimsel çalışmanın alanı, araştırma yöntemi, bildirişim durumu, metin türü) 2- Büyük ölçekli yapı (başlık, ara başlıklar, giriş, gelişme, sonuç, giriş ile sonuç arasındaki bağıntı, üst söylem belirleyicileri) 3- Biçemsel özellikler (yazarın anlatım tarzı, üst söylem fiillerinin kullanımı, kaçınma stratejileri) Çeviribilim alanında yazılmış 15 Almanca ve 15 Türkçe makale bu ölçütlere dayalı olarak çözümlenecek, metin çözümlemesinden elde edilen sonuçlar değerlendirilip karşılaştırılacaktır. Kültürlerarası karşılaştırma yapmak bu dersin diğer bir amacını oluşturmaktadır.
Kaynaklar:
Busch-Lauer, I.-A. (2001): Fachtexte im Kontrast: eine linguistische Analyse zu den Kommunikationsbereichen Medizin und Linguistik. Frankfurt am Main; Berlin; Bern: Peter Lang.
Ehlich, K./ Steets, A. (hrsg.) (2003): Wissenschaftlich schreiben-lehren und lernen. Berlin/New York: de Gruyter.
Piitulainen, Marja-Leena (2001): Zur Selbstbezeichnung in deutschen und finnischen Textsorten . In: Fix, U. (hrsg.): Zur Kulturspezifik von Textsorten. Tübingen: Staufenburg-Verlag.
Schröder, H. (1998): Der Stil wissenschaftlichen Schreibens zwischen Disziplin, Kultur und Paradigma-Methodologische Anmerkungen zur interkulturellen Stilforschung . In: Stickel, Gerhard (hrsg.): Stilfragen. Berlin/New York: de Gruyter, S.150-180.
Schröder, H. (1998): Ich sage das einmal ganz ungeschützt -Hedging und wissenschaftlicher Diskurs. In: Danneberg, L. / Niederhauser, J. (hrsg.): Darstellungsformen der Wissenschaften im Kontrast. Aspekte der Methodik, Theorie und Empirie. Tübingen: Narr, S. 263-276.
9. EDEBİYAT KURAMLARI 2
Bu seminerde tragedya kavramının kuşatıcılığında Alman idealizminden Nietzsche ye kadar uzanan bir tragedya ve mitos okuması yapılacaktır. Böyle bir okumada özellikle üzeride durulacak kavramlar ve temel düşünceler ise şunlardır: Gelmesi beklenen Tanrı müziğin ruhundan doğan yeni Tanrı Dionysos-İsa ve III. Reich bağlantısı.
10. ROMAN KURAMI 2
Güz döneminde Jacobson, Sartre, Waren Wellek, Todorov, Eco, Eagleton gibi edebiyat bilimcilerin yapıtlarından yola çıkılarak tartışılmış olan 20. yy. roman kuramlarından, ayrıca Stanzel in anlatı tekniklerinden yararlanarak uygulamalı roman çözümlemeleri yapılmıştır.
* PROGRAMIN AMAÇ KAPSAM VE TARİHÇESİ
Alman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı bünyesinde yürütülen yüksek lisans ve doktora programlarının amacı, lisans eğitiminin ardından programa kayıt olan öğrencilere dilbilim, edebiyatbilim vb. gibi uzmanlık alanlarında lisansüstü düzeyde yetkinlik kazandırmaya çalışmaktır. Programa farklı bir lisans alanından kayıt olan öğrencilere bilimsel hazırlık programı uygulanmakta ve öğrencilerin lisansüstü düzeyde eğitime geçmeden önce gerekli meslek bilgilerini edinmesi amaçlanmaktadır.
1940 lardan başlayarak doktora programını sürdüren Alman Dili ve Edebiyatı, 80 lerden sonra üniversitelerin eğitim sisteminde gerçekleştirilen yapısal değişikliklerin ardından hem yüksek lisans hem de doktora programıyla lisansüstü eğitimini günümüze kadar sürdürmüştür. Ege Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Çukurova ve Marmara Üniversiteleri gibi üniversitelerin Alman Dili ve Edebiyatı Bölümlerinde görev yapan birçok öğretim üyesi lisansüstü eğitimini İ.Ü Alman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı nın lisansüstü programlarında tamamlamıştır. Bilim Dalımızda halen 3 profesör, 2 Doçent, 3 Yardımcı doçent görev yapmakta ve lisansüstü eğitim programında ders vermeyi sürmektedir
* MEZUNİYET SONRASI ÇALIŞMA ALANLARI
Alman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı nın lisansüstü programlarından mezun olan öğrenciler, aldıkları filoloji eğitiminin yanı sıra yaptıkları karşılaştırmalı ve disiplinlerarası çalışmalar sayesinde yayıncılıktan medyaya, özellikle Almanya ile ilişkili özel eğitim kurumlarından özel şirketlere kadar çeşitli pozisyonlarda çalışma olanağı bulabilmekte, Avrupa kültürünü ve Alman dilini yakından tanıyan nitelikli elemanlar olarak görülmektedir. Avrupa Birliği ne aday ülke olan Türkiye açısından iki dile ve iki kültüre egemen olarak yetişen Alman Dili ve Edebiyatı mezunları bu alanda da önemli bir işlev üstleneceklerdir
