FRANSIZ DİLİ VE EDEBİYATI BİLİM DALI / BATI DİLLERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI
* PROGRAMIN TÜRÜ
DOKTORA
* PROGRAMIN YÜRÜTÜCÜSÜ
Bilim Dalı Başkanı : Doç Dr Nedret Öztokat
Anabilim Dalı Başkanı : Prof. Dr. Ayşe Dilek Erbora
* Programın İlişkili Olduğu Bölüm ve Fakülte
BATI DİLLERİ VE EDEBİYATLARI ANABİLİM DALI / EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Anabilim Dalı Başkanı : Prof. Dr. Ayşe Dilek Erbora
Fakülte Dekanı : Prof. Dr. Korkut Tuna
* OKUTULAN DERSLER VE İÇERİKLERİ
1. GENEL DİLBİLİM KURAMLARI
Modern dilbilimin kurucusu Saussure öğretisinden başlayarak, Martinet , Benveniste , Jakobson , Hjelmslev gibi dilbilimcilerin başlıca kuramsal yapıtları incelenmektedir. Bu yapıtlarda ele alınan dil ve iletişim olguları karşılaştırılmakta ve sözkonusu yapıtların dilbilimin değişik alanlarına (anlambilim, sözcelem kuramı, göstergebilim, vb) katkıları ele alınmaktadır.
2. FRANSIZ ROMANI
XIX. ve XX.yüzyılda yaygınlık kazanmış Fransız roman akımları üzerine kuramsal genel bir bakış sağlayacak yapıtların okunması ve tartışılması dersin birinci aşamasını oluşturmaktadır. İkinci aşamada ise, genel olarak roman dili ve kurgusu ile roman estetiği üzerine yazılmış kuramsal nitelikli yapıtların okunması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede öğrencinin uygulamalı çalışmalara yönelmesi de sağlanmaktadır.
3. FRANSIZ EDEBİYATI SEMİNERİ
Öğrencilerin Fransız edebiyatının önemli bir yazarı ya da bir dönemi temsil eden edebiyat akımı ele alınarak kapsamlı bir tarihsel araştırma yapmasını sağlayan klasik bir araştırma dersidir.
Fransız göstergebiliminin öncüsü A.-J. Greimas göstergebiliminin son dönemi (1980 sonrası) ve günümüz önemli kuramcılarından J. Fontanille göstergebilimi (1990-2004 arası) incelenerek bugün göstergebilimde gelinen epistemolojik düzey açısından ele alınmaktadır. Başlıca göstergebilim kuramcılarının yapıtları ve edebiyat göstergebilimine katkılarını ele alan bu dersin bir amacı da öğrencinin uygulamaya yönelmesini sağlamaktır.
5. SEMİNER
Her öğrencinin yöntemsel bir yaklaşım ele aldığı bilimsel yöntemlere ilişkin bir sunuş çalışmasıdır.
6. ÇAĞDAŞ FRANSIZ YAZARLARI
Bu dersin amacı XX.yüzyılın ilk dönemlerinde ortaya çıkan modernist roman ve tiyatroyu dönemin felsefi,kültürel ve sosyal gelişmeleri ışığında tartışmak ve modern roman ve tiyatroyu analitik biçimde yorumlamaktır. Ayrıca, Batı yazınında ortaya çıkan edebiyat, sanat, dil, din, kültür, siyaset ve estetik değişim üzerinde etkili olan düşünce yapısı üzerine genel bir bakış edinilmesi amaçlanmaktadır. Estetik ve edebi bir akım olan Modernizmin roman ve tiyatro sanatındaki teknik ve tematik değişimlere neden olan özellikleri Michel Butor , Alain Robbe - Grillet , Nathalie Sarraute ve Çağdaş Fransız Yazının Patrick Modiano , Albert Cohen , Michel Houellebecq , Jean- Claude Izzo , Annie Ernaux , Eric - Emmanuel Schmitt , Valère Novarina ,Jean- Claude Grumberg gibi dönemin önemli yazarlarının yapıtları çerçevesinde incelenecektir.
7. KARŞILAŞTIRMALI EDEBİYAT ARAŞTIRMALARI
Karşılaştırmalı Edebiyat çalışması yapabilmek ve değişik kültürlerin etkisi altında o ülkelerde yazılmış edebi eserleri karşılaştırabilmek için, başlangıcından günümüze değin meydana gelen düşünce akımları tarihsel gelişim süreci içerisinde ele alınarak incelenir.
Karşılaştırmalı bir edebiyat çalışmasının spesifik ağırlığını oluşturan konu, motif, mit, sembol, imaj ve edebi tür vb. noktalarını tespit etmek için gerekli olan temel bilgilerinin verilmesi, bu dersin amacını oluşturur. Bu derste,öğrencilerden,Türk, Fransız ve Dünya Edebiyatına ait yazarların eserleri karşılaştırmaları ve bu çalışma yapılırken de daha önce öğrendikleri karşılaştırma yöntemlerini kullanmaları istenecektir.
8. EDEBİYAT VE MİTOLOJİ
Bu derste Batı Edebiyatlarını daha iyi anlayabilmek ve analiz edebilmek için,Antik Yunan ve Roma mitolojileri, mitlerin tarihçesi ve önemli mitolojik tanrı ve tanrıçalar, kahramanlık ve aşk hikayeleri tanıtılır. Bu bağlamda , özellikle 20.yy fransız ede K biyatında roman ve tiyatro türlerinde malzeme olarak kullanılan mitolojik motifler ele alınarak yorumlanacaktır.
9. DİLBİLİM VE ANLAM SORUNLARI
Bu dersin amacı, çağdaş dilbilimi temellendiren yapısalcı betimleme örneğini epistemolojik düzlemde tartışmak ve sesbilimden sözlükbilime ve sözdizimine uzanan betimleme çalışmalarını kuramsal ve uygulama boyutlarında ele almaktır. Edimbilime yönelik araştırmalara da bu ders çerçevesinde yer verilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, çağdaş anlambilim yaklaşımlarının Fransızca nın çözümlenmesine uygulanmasını ele alınacaktır. Dilbilimi oluşturan ana konular yani sözcüklerin yapısı ve cümle içerisindeki konumları ve içerdikleri ya da göndermede bulundukları anlamlar, eş anlamlılık, zıt anlamlılık, çok anlamlılık vs. konuları üzerinde durulur. Bu konularla ilgili ortaya konulan kuramlar tartışılır, uygulamaya yönelik küçük çaplı çalışmalar yapılır.
10. SÖZLÜKBİLİM İLKELERİ Bu derste, ilk etapta sözcük alanları incelenecek, daha sonra sözlüklerin hangi prensiplerden hareketle oluşturulduğunu, sözcük girdilerinde kullanılan yöntemlerin neler olduğu incelenecek. Ayrıca,günümüzde sıkça başvurulan elektronik sözlüklerin ve alan sözlüklerinin oluşturulmasındaki temel ilkelerin neler olduğu çözümlemeli örneklerle ortaya konmaya çalışılacak
11. KARŞILAŞTIRMALI İNCELEMELER Bu derste, karşılaştırmalı bir yöntemle, çağdaş Fransızca ve Türkçe nin dilbilgisel kategorilere yönelik tutarlı bir incelemeye olanak verecek bir çerceve oluşturmaktır. İnceleme, her iki dilde farklı yapılar taşıyan kategorilerle ilgili işlevsel senkronik bir yaklaşım amacı gütmektedir. İlk etapta, Fransızca ve Türkçe deki dilbilgisel kategorileri, geleneksel gramerciler ve işlevci dilbilimcilerin yaklaşımları doğrultusunda incelemekteyiz. Bu nedenle, bu araştırmacıların oluşturduğu tanımlamalar ve sınıflandırmaları içeren bir envanterden hareketle, sözkonusu bu iki dildeki kategorilerin ortaya çıkardığı problematiği sergilemeye çalışıyoruz. Bu kategoriler, sözdizimsel, biçimbilimsel ve anlambilimsel özellikleri acısından gösterdikleri benzerlik ve ayrılıklar açısından incelenmektedir.
* PROGRAMIN AMAÇ KAPSAM VE TARİHÇESİ
Fransız Dili ve Edebiyatını bilimsel bir çerçevede ele almayı amaçlayan Yüksek Lisans ve Doktora proglarımız Fransız Dilbilimi nin kuramsal çalışmalarını ve dilbilim dalları olan anlamblim , sözlükbilim ya da karşılaştırmalı dil incelemeleri gibi uzmanlık alanlarını kapsamaktadır.
Edebiyat alanında ise, şiir, roman ve tiyatro türlerine kuramsal bir bakışın yanı sıra Edebiyat yapıtlarının göstergebilim kuramı ve izlekçi çerçevede incelenmesinin içermektedir. Öğrencilerin çağdaş bilimsel yöntemler ışığında edebiyat yapıtını incelemeleri amaçlanmaktadır.
* MEZUNİYET SONRASI ÇALIŞMA ALANLARI
Programlarımızı öncelikli olarak bölümümüzde yetişecek araştırma görevlilerine açıktır. Bunun yanısıra Fransız Dili ve Edebiyatı alanında yayıncılık (editörlük, redaktörlük), ansiklopedik çalışmalar ve öğretmenlik alanlarında mezunlarımız çalışmaktadır.