İngiliz Dilbilim Yüksek Lisans Programı

Anabilim/Anasanat Dallarının tez aşamasında bulunan öğrencileri tarafından alınması zorunlu olan bu ders, Yüksek Lisans öğrencilerinin uzmanlık isteyen alanlarda yapacağı çalışmaları içerir ve kendi alanlarında uzmanlaşmış öğretim üye ve görevlerince verilir.

Dilbilimin değişik alanlarından araştırma makalelerinin tartışılması; öğrencilerin ilgi alanlarına göre bir araştırma projesinin her aşamasının planlanıp gerçekleştirilerek tartışılması ve bir araştırma makalesi ya da bildirinin yazılması.

Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri dersinin devamı niteliğindeki bu derste öğrencilerin dilbilimin temel kavram ve kuramlarına ilişkin bilgileri akademik makale, kitap ve tez çalışmalarından seçilen çağdaş örneklerle desteklenmektedir.

Modern dilbilimin küçük- ve büyük-ölçekli alt-alanları içinde insan dilinin yapısına ve işleyişine yönelik çalışmalar ele alınmaktadır.

Dil değişimleri, nedenleri, türleri ve farklı dillerden örnekleriyle ilgili kuram ve yöntemler doğrultusunda incelenmektedir.

Dilbilim çalışmalarındaki başlangıçtan günümüze kadar belirleyici kuram ve yaklaşımların tarihsel bir çerçevede incelenmesi ve karşılaştırmalı bir yaklaşımla tartışılması.

Konuşma anatomisi, nörolojisi ve patolojisi de dahil olmak üzere sesletim sürecini incelemek ve seslerin nasıl çıkartıldığını, dinleyiciye ulaştığını, dinleyici tarafından algılandığını betimlemek.

Dilbilim kuramlarının, yöntem ve bulgularının biçembilgisi, dil öğretimi, çeviri, bilişsel dilbilim, sözlükbilim, edebiyat eleştirisi gibi alanlarda kullanılışının araştırılması; dilbilimde kuram ve uygulama bağıntısının özellikle Türkçe’nin incelenmesi açısından irdelenmesi.

Derste önde gelen ve günümüzde yaygın olarak benimsenen sözdizimi kuramları tanıtılacak ve bu kuramların temelini meydana getiren ilkeler öğrencilere sunulacaktır. Derste ele alınacak olan kuramlar şunlardır: Dönüşümsel üretici dilbilgisi, işlevsel dilbilgisi, ilişkisel dilbilgisi, bilişsel dilbilgisi ve genişletilmiş öbek yapısı dilbilgisi.

Derste biçimsel çalışmalara yol açan konular ve temel ilkeler odaklanarak biçimbilim kuramına giriş yapılacaktır. Biçimbilimin temel konusu olan sözcük yapısı incelenecek ve biçimbirimlerin çeşitli sözcüklerdeki dağılımları üzerinde durulacaktır.

Derste dört düzey temel alınarak Türkçe’nin yapısına ilişkin bilgiler sunulacaktır: Sesbilimsel, biçimsel, sözdizimsel ve söylemsel. Tüm inceleme düzeylerinde ileri sürülen farklı dilbilimsel görüşler üzerinde durulacak ve bunlar tartışılacaktır.

Derste önde gelen sözdizimsel yaklaşımlar temel alınarak doğal dillerin sözdizimi incelenmektedir. Derste temel alınacak başlıca sözdizimi yaklaşımları şunlardır: üretici dilbilgisi, işlevsel dilbilgisi, genişletilmiş öbek yapısı dilbilgisi, bilişsel dilbilgisi ve ilişkisel dilbilgisi.

Anlam-sözcük ilişkilerinin “sözcüğün anlam açılımı “biçiminde ele alındığı bu derste anlamın boyutları kavramlar düzeyinde irdelenmeye çalışılır. Öğrencilerin anlamın boyutlarıyla sözcük-anlam bağlantılarını kavramaları hedef alınmıştır. Bu bağlamda, gerçek anlam, yan anlam, düz anlam; eğretileme, benzetme, düzdeğişmece, niceleme, değinmece, yoksunlama konularında ayrıntılı çalışmalar ve tartışmalar yapılır.

Derste biçembilim konusunda sunulacak genel bilgilerin ardından biçembilimde önde gelen ilkeler üzerinde durulacak ve söz konusu ilkeler uyarınca uygulamalı çalışmalar gerçekleştirilecektir.

Dilbilimde son yıllarda gelişen kuramsal ve uygulamalı alanların tanıtılması ve araştırmaların incelenmesi, disiplinlerarası araştırma eğilimlerinin yöntem ve içerik açılarından tartışılması.

Ders, değişik dillerin anadil konuşmacılarından doğal dil verilerinin toplanmasına, çözümlenmesine ve dil kurallarının saptanmasına ilişkin yöntem ve süreçleri öğretmeyi amaçlamaktadır.

İngilizce dil öğretim yöntemlerinin incelenmesi: kuram ve uygulama: temel İngilizce dil öğretimi terimlerinin gözden geçirilmesi, dil öğretiminde kullanılan, yaklaşımlar, yöntemler ve teknikler, ders kitabı seçimi, temel sınıf İngilizce’si, iletişimci yöntemde dilbilgisi, sözcük, yazma, okuma, dinleme etkinlikleri

Bu dersin amacı öğrencilere Türkçe ve İngilizce’deki benzer ve farklı yapıları  göstermektir. R. Lado’nun düşünceleri doğrultusunda, iki dil arasındaki benzerlikler öğrenciler tarafından rahatlıkla anlaşılırken, farklılıklar öğrenme ve kullanım sorunlarına yol açacaktır. Değişik konular üzerinde karşılaştırmalı dilbilim analizleri sonucunda öğrencilerin iki dili etkili biçimde kullanmaları sağlanır.

Göstergebilim sözlü ya da sözsüz göstergelerin anlam kurulmasındaki işlevlerini irdeleyen bir bilim dalıdır. Bu derste dilbilim ve mantıktan;bilgi kuramıyla kültürel antropolojiden yararlanarak yöntemsel önerilerde bulunmak mümkün olacaktır. Bu nedenle de, göstergebilim, somut gerçekliklerden ziyade soyut içeriklere, temel anlamsal düzeneğe, anlamlamaya, anlamlama dizgelerine yöneliktir.

Dil davranışı ile bunun temelinde bulunan ruhbilimsel süreçlerin ilişkilerinin incelenmesi; dilin algılanması, dil kullanımında bellek, konuşma üretimi ve dil, vb. kavramların araştırılması.

Dilbilim ile çeviri bilim arasındaki ilişki üzerinde odaklanılarak çeviribilime genel giriş niteliğinde bilgiler sunulacaktır. Derste ayrıca dilbilim alanında geliştirilmiş olan ve çeviriye yönelik kuramlar ele alınacak ve bu kuramlar uyarınca çeviri uygulamaları yapılacaktır.

Dil birimlerinin toplum ve dil bağlantısı ışığında iletişim değerlerinin ve metin oluşturma olanaklarının araştırılması; söylem çözümlemesi ve dilbilim, söylem çözümlemesinde kuram ve uygulama bağıntısı, dil, bağlam ve etkileşim türünden temel kavramların söylem kuramları çerçevesinde incelenmesi.

Biçimbilimsel karmaşık sözcükleri (bileşik sözcükler ve türetilmiş sözcükler), sözdizimsel karmaşık sözcükleri (sözöbekli sözcükler) içeren sözcükbilimin genel ilkelerini kavramlarını incelemek ve sözcükbilimi uygulamalı, disiplinlerarası bakış açılarından incelemek.

Sözlükbilim uygulamalarını inceleme, sözlükbilim kuramını inceleme ve farklı sözlük türlerini, özelliklerini tartışma.

Dil ile toplum arasındaki çok yönlü ilişkinin bireysel ve grupsal yönlerinin incelenmesi.  Dildeki eşzamanlı çeşitliliğin toplumsal etkenlerle ilişkisinin ve kimliğin oluşmasındaki rolünün tartışılması. Dil planlaması, çok dillilik gibi toplumsal konuların tartışılması.

Bilimsel araştırmanın temel ilkeleri, yöntemleri, çeşitli basamakları, veri toplama teknikleri gibi yüksek lisans tezine hazırlayıcı nitelikte konuların çalışılması; ve dilbilimin çeşitli alanlarında bu nitelikte araştırmaların yapılması.

Başlangıçtan günümüze uygarlığın gelişimi içinde bilimsel anlayış ve bilimsel yöntemin gelişiminin tartışılması, bilimsel alanlar içinde Sosyal Bilimlerin gelişiminin incelenmesi, Sosyal Bilimler arasında Dilbilimin yeri ve öneminin irdelenmesi ve  Dilbilimin bilimsel bir alan olarak gelişiminin tartışılması.

Dil ve kültür arasındaki çok yönlü ilişkinin incelenmesi.  Dilin algılama ve bilişsel süreçler üzerindeki etkisi, bireylerin kimlik duygusu ve grup içindeki topluluk anlayışının tartışılması.