Orta Doğu Araştırmaları: Orta Doğu'nun Politik ve Ekonomik Dinamikleri Yüksek Lisans Programı

Sosyal Bilimler Orta Doğu Araştırmaları: Orta Doğu'nun Politik ve Ekonomik Dinamikleri Yüksek Lisans Programı

Işık Üniversitesi Orta Doğu Çalışmaları Yüksek Lisans programının amacı, bölgeyi biçimlendiren politik, ekonomik ve kültüre dinamiklerin kavranmasını sağlamaktır. Bu programın disiplinler arası nitelik taşıyan özelliği, ekonomi ve uluslararası ilişkilerden tarihe, antroploloji ve siyaset bilimine uzanan çağdaş teorik bakış açılarını çok yönlü bir şekilde bir araya getirerek, bölgeyi değerlendirmeye olanak vermektedir.

Işık Üniversitesi Orta Doğu yüksek lisans programı, tezsiz bir program olup, 30 kredi saat ders, 2 saat kredisiz seminer ve bitirme projesi tamamlanmasını öngörmektedir. Öğrencilerin bu programı en fazla 3 yarıyılda tamamlaması beklenmektedir. İlk 2 yarıyılda öğrenciler 3 er zorunlu, birer seçimlik mesleki ve birer seçimlik Arapça veya İbranice olmak üzere yabancı dil almak zorundadırlar. Bitirme projesinin 3. yarıyılda tamamlanması öngörülmektedir.

Zorunlu Dersler
MES 501 Orta Doğu'nun Ekonomi Politiki
MES 502 Orta Doğu'da Bölgesel İşbirliği
MES 503 Orta Doğu'nun Tarih ve Siyaseti
MES 504 Orta Doğu'da Siyaset ve Hükumet
MES 505 Orta Doğu'da Halklar ve Kültürler
MES 506 Yakın Tarihin Orta Doğu Çatışmaları
MES 509 Orta Doğu Seminerleri
MES 510 Orta Doğu Seminerleri
MES 580 Dönem Projesi

Seçmeli Dersler
MES 511 Enerji ve Petrol Ekonomisi
MES 512 İktisadi Kalkınma
MES 513 Uluslararası Ekonomi Politik ve Küreselleşme
MES 514 Orta Doğu'da Su Çatışması
MES 515 Orta Doğu'da Şer'i Düzen ve Toplum
MES 516 Arab- İsrail Çatışma Konuları
MES 517 Orta Doğu'da Kutsal ve Kutsanmış Çatışması
MES 518 Modern Yahudi ve Arab Toplumları ve Arap Kültürleri

Seçmeli Dil Dersleri
MES 521 Arapça-Başlangıç düzey
MES 522 Arapça-Orta düzey
MES 523 İbranice-Başlangıç düzey
MES 524 İbranice-Orta düzey


Ders İçerikleri

MES 501 Orta Doğu’nun Ekonomi Politik’i (Political Economy of the Middle East)
Orta Doğu’da iktisadi kalkınmaya hızlı nüfus artışı engeli. Beşeri sermaye, sağlık ve eğitim. Doğal kaynaklar, tarım ve gıda kıtlığı. Orta Doğu’da yapısal değişim. Kamu sektörünün rolü, politik ve sosyal liderlik. Orta Doğu’da iktisadi dışa açılma. Emek göçü ve Orta Doğu’da kentlerin ekonomi politik’i.

MES 502 Orta Doğu’da Bölgesel İşbirliği (Regional Cooperation in the Middle East)    
Olumsuz bütünleşme sendromu’u. Orta Doğu’da 1950 lerden beri bölgesel işbirliği girişimleri. Orta Doğu’da bölgesel işbirliğinin yasal ve kurumsal altyapısı.. Bölgesel siyasi işbirliğine karşı bölgesel iktisadi işbirliği. CENTO, CEATO, AFTA, GAFTA, Euro-Magrib Birliği, Körfez İşbirliği Konsey’i. Orta Doğu’da daha işlevsel işbirliği arayışlarına doğru gelişmeler..

MES 503 Orta Doğu’nun Tarih ve Siyaseti (History and Politics in the Middle East)     
Orta Doğu’da Osmanlı devleti öncesi dönem. Osmanlı’nın Orta Doğu yönetimi. Orta Doğu’da Millet sistemi ve uygulanışı. Milliyetçilik ve Milli Uyanış (Pan-Arabizm). Liderlik ve Milliyetçilikler. Birinci Dünya savaşının Orta Doğu’daki etkileri. Yahudi milliyetçiliği ve İsrail. Yeni oluşan devletlerin sınırlarının çizilmesi.

MES 504 Orta Doğu’da Siyaset ve Hükümet (Politics and Government in the Middle East)     
Politik sistemlerin çalışılması, Orta Doğu’nun sosyo-politik süreçleri, hareketleri ve gelişmeleri. İran, Suudi Arabistan, Mısır, Irak, Suriye, İsrail ve Lübnan’ın iç siyaseti. Orta Doğu’da sömürgecilik ve sömürgeden kurtulma, sosyal hareketlilik ve modernleşme, milliyetçilik ve milliyet inşası, din ve dini yenileşme, baskı, ihtilaller, devrimler, demokratikleşme.

MES 505 Orta Doğu’da Halk ve Kültür (Peoples and Cultures of the Middle East)       
Babil efsanesi. Bölgedeki dinler. Orta Doğu’da etnik ve demografik panaroma. Aşiret yapıları ve göç. Çöl ve kültürü. Ticaret ve ticaret yolları. Diller. Orta Doğu’da dinler ve diller. İslam’ın doğuşu ve gelişmesi. Kutsal topraklar. Hacc ve dinamikleri. İ slam ve Hilafet müessesesi. Yeni sınırlar ve yeni kültürler. Politika ve din. Yahudi kültürü. Modern Orta Doğu’da Yahudi hayat tarzı.

MES 506 Modern Orta Doğu Çatışmaları (Contemporary Middle East Conflicts)         
Suriye-Lübnan meselesi. İran ve ABD. 1991 Körfez savaşı. 1980-1988 İran-Irak savaşı. İntifada. 9/11’in bölgedeki etkileri. İntihar bombacıları ve bombalama. 2003 Irak operasyonu ve sonrası.

MES 509 Orta Doğu Seminerleri (Kredisiz)(Seminars in the Middle East Studies)

MES 510 Orta Doğu Araştırmaları Seminerleri(Kredisiz) (Seminars in the Middle East Studies )

MES 511 Enerji ve Petrol Ekonomisi (Economics of Energy and Oil )
Enerji kaynakları, enerji bölgeleri ve koridorları.. Enerji’de teknoloji faktörü.. Alternatif enerji kaynakları, alternatif enerji koridorları. Petrol politikası, petrol ekonomisi, OPEC ve OPIC. Uluslararası Enerji ajans’ının rolü. Petrol’ün geleceği.

MES 512 İktisadi Kalkınma (Economics of Development)
İktisadi kalkınma modelleri ve teorileri. Kalkınma planı stratejileri. İktisadi kalkınma ve yapısal değişme. Ticaret ve kalkınma. Ekonomik kalkınma ve yapısal değişmede belirleme sorunu. Teknoloji ve yapısal değişme.

MES 513 Uluslararası Ekonomi Politik ve Küreselleşme(International Political Economy and Globalization)
Uluslararası ekonomi politik’e giriş. Korumacılık, bölgeselleşme ve küresel ekonomi. Uluslararası borç krizleri. Yabancı yatırımın ekonomi politik’i. Çevre yönetiminin ekonomi politik’i. İşgücü standartlarının ekonomi politik’i. Alternatif bir servet kaynağı olarak Orta Doğu’da hizmet sektörlerinin artan önemi: Kudüs’ten Antakya’ya,  Mekke’den Kairevan’a din turizmi.  

MES 514 Orta Doğu’da Su Çatışması (Water Conflict in the Middle East)
Su sorununun coğrafi tanımı (Nil havzasından Levant nehirleri havzasına). Orta Doğu’da nehirler, göller, yeraltı kaynakları ve denizler. Uluslararası sular ve sınır aşan sular, mevcut anlaşmalar. Tekrarlanan su paylaşımı sorunları: Suriye-Irak -Türkiye, İsrail-Lübnan-Suriye-Ürdün, Mısır ve komşuları. Magrib’de su çatışmaları. İnsan hakkı olarak su. Su paylaşımında işbirliği. Su soruna sürdürülebilir bir yaklaşım. Ekonomik mal olarak su.  

Orta Doğu'da Şeriat ve Toplumlar(Canon and Communities in the Near East)
Medeniyetler çatışması.Kültürel kaynak olarak din. Bölgedeki dini kökenli kanun uygulamaları. Orta Doğu’da kutsal metinler (Tevrat, İncil, Kur’an-ı Kerim ve diğerleri). Toplumlar ve metinler arasındaki etkileşim. Şeriatlar’ın siyasi boyutu ve güncel uygulaması.

MES 516 Modern Orta Doğu tarihinin başlıca temalar: Arab- İsrail Çatışması  (Main Themes of modern Middle Eastern History: The Arab-Israeli Conflict)
Arap-İsrail ilişkisinin tarihi altyapısı. Balfour deklarasyonu. Aliyah. İsrail devletinin kurulması. Bağımsızlık savaşı. Filistinli mülteciler problemi. Gizli Yahudi gruplar ve faaliyetleri. HaEretz ve siyonizm. Altı gün savaşları. Yom Kippur savaşı. Lübnan iç savaşı. İntifada. Politik şahsiyet olarak Arafat. Osla barışı. Camp David II. Güvenlik duvarı (kafesi). Yeni liderlerin gölgesinde barış beklentileri.

MES 517 Mübarek ve Mukaddes Çatışması: Kudüs  (The Clash of Sacred and Sanctity: A case study on Jerusalem -Al Quds)
Geleneği icat etmek. Hangi nitelikler bir şehri kutsal yapar? Kudüs/Jerusalem’in kısa tarihi. Kudüs için Osmanlı Devleti’nin yönetmelikleri. Modern Jerusalem/Kudüs’ün siyasi statükosu. Uluslararası anlaşmalarda Jerusalem/Kudüs’ün yeri. Kudüs/Jerusalem ve algılamalar. Politikacılar ve Kudüs’teki (Jerusalem’deki) siyasi uygulama.

MES 518  Modern Yahudi Toplumları ve İsrail Kültürü /  Modern Arab Toplumları ve Arap Kültürü (Modern Jewish Societies and Israeli Culture/Modern Arabic Societies and Arabic Culture)
Yahudi toplumunun tarihi altyapısı. Modern Yahudi toplumunun ana kültürel değerleri. Yahudi gruplar ve karakterleri. Bugünkü Israil toplumu ve tabakaları. Israil toplum tabakalarının ilişkileri. Israil ve Yahudi kültürü. Arapların aşiret yapısı. Arap toplumunun kültürel değerleri. Modern Arap kültürü.  

MES 521 Başlangıç düzey Arapça (Elementary Arabic)
Arap alfabesi ve diakritiklerin kullanımı. Cümle yapıları. Basit cümleler ve kalıplar. Fonksiyonel ifadeler: selamlama, özür dileme, vb. Haftanın günleri, Aylar, Mevsimler, coğrafi kavramlar, ev aletleri. Basit gramer ve morfolojik kurallar.

MES 522 Orta düzey Arapça (Intermediate Arabic)
Temel gramer, temel cümle kalıpları, soru oluşturma, etc. Havaalanın’da, Karakol’da, Kampüs’te, Manav’da ve Pazar’da Arapça’nın günlük kullanımı. Cümle seviyesinde yazmaya başlama ve benzer sesleri ayırabilmek. Gramer konuları: fiil kalıpları, isim kalıpları, edatlar, fiil çekimleri.

MES 523 Başlangıç düzey İbranice (Elementary Hebrew)
İbrani alfabesi ve diakritiklerin kullanımı. Basit cümleler ve kalıplar. Fiiller ve nominal cümleler: zamirler, soru zamirleri, yesh ve ein , geçişli fiiller, belirti artikeli kullanımı, sonsuz filer içeren cümleler. Aidiyet eklerinin kullanımı, basit edatlar’ın kullanımı. Yer ve zaman zarfları, isimlerin ve sıfatların cinsler açısından uyumu, sayılar. Paal (shlemim) fiil kalıbının morfolojisi: ayin-vav, lamed hey, lamed-aleph ve piel’in şimdiki zamanda kullanımı. Mastarlar ve fiil çekimleri. 

MES 524 Orta düzey İbranice (Intermediate Hebrew)
Günlük hayatta kullanılan kelimler: sağlık, mevsimler, iş, boş zaman, sanat, İsrail politikası, kibbutz, şehir, bir insanı anlatmak (karakter, renkler, vb. ), tatiller. Cümle yapısında ve elay, eleiha, alay, aleiha çoğul halde çekimi; kişi ve işaret zamirleri (ani moreh) veya yüklem (hamoreh zeh ani); kalıp inşası, birleşik sözcükler belirtici artikeller, dişilik ve erkeklik takıları, özne kalıpları. Morfoloji: Fiil kalıpları (binyanim): hiphil, hitpael ve niphal: geçmiş, geniş ve gelecek zamanlar. Bütün fiil kalıplarında gelecek zamanın tamamlanması (paal shlemim, ayin-vav, lamed hey, lamed-aleph and pey-yod ve piel shlemim). Gazete okuması (Shaar lamathil)-başlıklar ve basit kelimeler.

 MES 580 Dönem Projesi (Kredisiz)(Term Project)