Sanat Tarihi Yüksek Lisans Programı

Anabilim/Anasanat Dallarının tez aşamasında bulunan öğrencileri tarafından alınması zorunlu olan bu ders, Yüksek Lisans öğrencilerinin uzmanlık isteyen alanlarda yapacağı çalışmaları içerir ve kendi alanlarında uzmanlaşmış öğretim üye ve görevlilerince verilir.

Anadolu'da bulunan Erken Hıristiyan Dönemi mimari eserlerin plan tipleri ve Bizans mimarlık tarihi içindeki yeri ve önemi incelenir. Bu çerçevede Anadolu'nun farklı bölgeleri arasındaki sanat ilişkileri, başkent (İstanbul) mimarisinin bölgelere etkisi değerlendirilir. Özellikle Orta, Batı ve Güney -Anadolu’da bulunan erken Bizans dönemine ait eserler; plan, malzeme, teknik, iç bezeme ve/veya dış cephe özellikleri ile mimari plastik malzemeleri bağlamında karşılaştırmalı olarak ele alınır.

Ders kapsamında Anadolu’da bulunan Bizans mimari eserlerinin plan tipleri ve Bizans mimarlık tarihi içindeki yeri incelenmektedir. Anadolu’da özellikle 8-12 yüzyıla ait anıtlar, yapı tipi, plan ve mimari, malzeme, teknik özellikleri tanıtılarak, Bizans dini (ve din dışı) mimarisindeki yapı tiplerinin kaç gruba ayrıldığı, gruplandırma da esas alınan kriterler tartışılmaktadır. Anadolu’da bölgelere göre yapı türü, plan tipi, malzeme, teknik ve mimari özellikler, başkent mimarisi ile etkileşimler açısından benzerlikleri ve farklılıklar irdelenmektedir.

İmparatorluk başkenti İstanbul'da Bizans Dönemi dini, sivil ve askeri yapılarının 8. yüzyıla kadar örnekleri ortaya çıktıkları tarihsel, sosyo-politik dönemler içerisinde incelenir. Başkent’te günümüze ulasan mimari örneklerin İmparatorluğun diğer bölgelerindeki mimari örnekler ile ilişkileri ve olası etkileri üzerinde durulmaktadır. Orta Bizans dönemi, 8. yüzyıla kadar İstanbul’da inşa edilen eserler malzeme ve teknik açısından tanıtılarak, öğrencinin dönem kaynakları ve güncel çalışmaları etkin olarak kullanarak, değerlendirmesi ve sorunların çözümüne yönelik bilgi edinmesi amaçlanmaktadır.

İstanbul'da 8. yüzyıldan sonra inşa edilen Bizans Dönemi dini, sivil ve askeri yapılar ortaya çıktıkları tarihsel, sosyo-politik dönemler cezvesinde incelenir. Başkent’teki mimari örneklerin İmparatorluğun diğer bölgelerindeki mimarlık örnekleri ile ilişkileri ve etkileri üzerinde durulmaktadır. Ders ile öğrencinin 8. yüzyıldan sonra İstanbul’da inşa edilen mimarlık örneklerini plan, malzeme, teknik olarak tanıması, dönem kaynakları ve güncel çalışmaları etkin olarak kullanarak değerlendirme ve sorunların çözümüne yönelik bilgi edinmesi amaçlanmaktadır.

Bizans İmparatorluğu’nun gerileme ve çöküş süreci ile Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşu ve bünyesinde yaşayan gayrimüslimler nüfusların siyasi, sosyal, idari ve kültürel durumları tartışılmaktadır. Tanzimat ve Islahat Fermanları, 18. ve 19. yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan gayrimüslim vatandaşların imar faaliyetleri, seçilen bir bölge örneği çerçevesinde inşa ettiği dini ve sivil yapılar, ziyaret edilerek incelenmekte ve değerlendirilmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu’nun zengin sanat yelpazesi içinde yer alan Hıristiyanların ürettiği sanat eserlerinin, üretimi ve bugünkü durumunun tartışılması dersin konusunu oluşturmaktadır. Tanzimat, Islahat Fermanları ve içerikleri, Osmanlı’da yaşayan Gayrimüslim toplulukların anıtsal resim ve el sanatı örnekleri, Gayrimüslim bani ve sanatçılar, sanat eserlerinin diğer Osmanlı Sanatı örnekleriyle karşılaştırılarak değerlendirilmesi, müze ve koleksiyonlardaki eserlerin yerinde incelenmesi ders kapsamındadır.

Erken Bizans Dönemi mozaik örnekleri ile İstanbul Büyük Saray ve Antakya örneklerinin, ayrıca Anadolu’da antik yerleşimlerde sürdürülen kazılarda bulunan mozaiklerin değerlendirilmesi yapılmaktadır. Literatürdeki tartışmalı konular saptanarak yeni yaklaşımlar geliştirilmektedir.

İmge Kırıcı Dönem sonrasında 9. yüzyılda İstanbul’daki kiliselerde bulunan duvar resimleri ile Kapadokya Bölgesi kiliselerindeki duvar resimleri ders kapsamında incelenmektedir. Bu dönemin sorunları ve tartışmaları üzerinde durulmaktadır.

Bizans el yazmalarının konularına göre sınıflandırılarak, 5.-9. yüzyıllar arasında kronolojik olarak seçilen el yazmalarında minyatürlerin teknik, ikonografi ve üslup açısından değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bizans el yazmalarının konu edilen yüzyıllar içindeki değişim ve gelişiminin tartışılması amaçlanmaktadır. Bu bağlamda ayrıca konu ile ilgili araştırma ve sunma becerisinin kazandırılması da hedeflenmiştir.

10.-15. yüzyıllar arasında kronolojik olarak seçilen el yazmalarında minyatürlerin teknik, ikonografi ve üslup açısından değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bu yüzyıllara ait el yazmalarının gelişimi, yüzyıllar arasındaki etkileşim ve farklılıkların tespiti ders kapsamındaki diğer konulardır.

Erken ve Orta Bizans dönemlerine ait sanat eserlerini barındıran yurtiçi ve/veya yurtdışı müzeleri ile özel koleksiyonlarda bulunan, fildişi, seramik, maden, mine, cam, kumaş ve ahşap gibi farklı tür ve malzemelerden üretilen el sanatları eserleri; malzeme, teknik, bezeme/süsleme, kompozisyon, üslup özellikleri dikkate alınarak incelenmektedir. Tarihlendirme, üretim yeri, banisi, üslupsal atıf konuları ayrıntılı olarak tartışılmaktadır.

Geç Bizans dönemi eserleri yurtiçi ve yurtdışı müzelerinde ve/veya özel koleksiyonlarda bulunan, fildişi, seramik, maden, mine, cam, kumaş ve ahşap gibi farklı tür ve malzemelerden üretilen el sanatları eserleri malzeme, teknik, süsleme, kompozisyon, üslup özellikleri dikkate alınarak karsılaştırmalı incelenmektedir. Tarihlendirme, üretim yeri, banisi, üslupsal atıf konuları ayrıntılı olarak tartışılması ve Bizans sanatı tarihi acısından önemleri değerlendirilmektedir.

Ders sürecinde seçilen bir bölge hakkında dönem kaynağı ve yayın taraması yapılmaktadır. Belirlenen bölgedeki eserler yerinde incelenerek, eserlerin plan, teknik-malzeme özelliklerinin tanınması sağlanmaktadır. Ayrıca mimari ve anıtsal resim örneklerinin sanat tarihi disiplini açısından yorumlanması da yapılmaktadır. Bunun yanında Anadolu’nun belirli bir coğrafi bölgesinin (Asya, Karia, Lykia, Kapadokya vd.) Erken Ortaçağ kültürünün bütün halinde tanımlanması da ders kapsamındadır.

Seçilen ikinci bölge hakkında dönem kaynağı ve yayın taraması ile seçilen eserlerin plan, teknik-malzeme özelliklerinin tanınması, belirlenen bölgedeki eserlerin yerinde incelenmesi, mimari ve anıtsal resim örneklerinin sanat tarihi disiplini açısından yorumlanması yapılmaktadır. Ayrıca, Anadolu’nun belirli bir coğrafi bölgesinin (Asya, Karia, Lykia, Kapadokya vd.) Geç Ortaçağ kültürünün bütün halinde tanımlanması da ders kapsamındadır.

İslam inancını benimsemiş toplumlarda, mimari ve görsel sanat ürünleri, biçim, biçem ve içerik sorunları, sanatçı-hami ilişkileri ve üretim süreçleri, İslam inancının yönlendirdiği kültür ve uygarlığın sanata yansıması, sanatçı ve sipariş sorunları incelenmektedir. İslam sanatı ile ilgili genel bilgi ve tartışmalar, yayınlar tanıtımı yapılmaktadır. Sanatçı-hami ilişkileri ve üretim süreçleri tartışılmaktadır.

İslam inancını benimsemiş toplumlarda, mimari ve görsel sanat ürünleri biçim, biçem ve içerik sorunları, sanatçı-hami ilişkileri ve üretim süreçleri, sanatçı ve sipariş sorunları, İslam sanatında üretimi yönlendiren etmenler, bani, sanat ve sanatçı ilişkisi açısından ele alınmaktadır. İslam sanatı ile ilgili genel bilgi ve tartışmalar, yayınlar tanıtımı yapılmaktadır. Sanatçı-hami ilişkileri ve üretim süreçleri tartışılmaktadır.

İslam tasvir sanatının temel kavramları ve terminolojisi, tasvir yasağı ve etkileri, biçem ve ikonografik yaklaşımlar, farklı malzeme ve teknikler, sanatçılar ile işverenlerin bağlantısı, tarihi ve coğrafi kesitler içinde gruplanmış bilinen en erken örneklerden 15. yüzyıla dek üretilmiş tasvirli sanat eserleri incelenmektedir.  İslam inancını benimsemiş toplumlarda tasvir sanatının 10-15. yüzyıllar arasında üretilmiş örneklerinin üslup ve ikonografik yaklaşımlar açısından tarihi bir bağlam içinde kavranması, bu alanda yapılmış yayınları ve tartışmaların tanınması, İslam tasvir sanatlarında uygulanan farklı bir görsel dilin kodlarını ve çözümlenmesinin öğrenilmesi bu dersin temel amacıdır.

16- 19 yüzyıllar arasında İslam tasvir sanatının örnekleri, biçem ve ikonografik yaklaşımlar, farklı malzemelerde figürlü tasvirler, resim sanatıyla bağlantılar, ticaret, diplomatik hediyeler ve etkileşimler incelenmektedir. İslam inancını benimsemiş toplumlarda tasvir sanatının 15-18. yüzyıllar arasında üretilmiş örneklerinin üslup ve ikonografik yaklaşımlar açısından dönüşümü, çeşitlenmesi, tarihi bir bağlam içinde değerlendirilmesi ve bu alanda yapılmış yayınları üzerinde durulmaktadır.

İslam görsel kültürünün başlıca temaları, İslam el yazmalarındaki resimlerin konu seçimi ve yorumları, resimlerin canlandırdıkları metinle ilişkileri, resimleri tematik açıdan besleyen diğer gelenek ve anlatımlar, klasik İslam edebiyatı ürünlerinin resimlenmesinde ortaya çıkmış başlıca konu ve yorumlar, tarihi, dini ve edebi eserlerin resimleri arasındaki etkileşim, belirli temaların kronolojik ve coğrafi farklar bağlamında değişip çeşitlenmesi, üslup ve ikonografi arasındaki bağlantılar kopyacılık ve özgünlük kavramlarının değişen anlamları ders kapsamındaki konuları oluşturmaktadır. İslam resim sanatı alanında yapılmış bilimsel araştırma ve yayınlar tanıtılmaktadır. İslam dünyasında yaygınlıkla bilinen anlatılar resimlerle ilişkilendirilmekte, herhangi bir imgeyi bilimsel yöntemlerle sınıflama ve çözümleyebilme becerilerinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

Seçilmiş önemli el yazmalarının resim programları, konuların yorumlanmasında sanatçı veya sanatçıların geleneksel modellerle bağlantısı, resimlenecek konuların saptanmasının kitabın siparişi ve üretim süreci içindeki yeri, sanatçıların bu konudaki inisiyatifi, tarihi ve coğrafi koşulların resimlerin temalarının yorumlanması üzerindeki etkisi incelenmektedir. Bir el yazmasının resimlerini ikonolojik yöntemlerle tarihi bağlam içinde değerlendirilmesi, bu konuda kendi araştırmalarını yaparak bilimsel bir yazı hazırlayabilme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

Anadolu'daki Selçuklu ve Beylikler dönemlerinin sanat ortamı ile dönemin siyasi- sosyal- kültürel ortamı, 13 ve 14. yüzyıl yapılarını mimari özellikleri açısından örneklerle incelenmesi, dönemin yapılarını çevre- kültür etkileşimi açısından değerlendirilmesi ders kapsamındaki konuları oluşturmaktadır. Ayrıca, Anadolu’nun 13- 14. yüzyıllarda değişen sanat ortamının yorumlanması yapılmaktadır. Anadolu’da 13 ve 14. yüzyıl sanat ortamı, Selçuklu ve Beylikler dönemi örneklerinin farklı mimari özelliklerinin ayırt edilmesi, Selçuklu ve Beylikler dönemi yapılarını özellikle mimari öğeleri açısından karşılaştırılma becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

Anadolu Selçuklu yapılarında görülen mimari süsleme (taş, tuğla, çini, alçı, ahşap vb.), bezemenin dağılımı ve yüzey ilişkisi, el sanatları ve resim sanatı örneklerinde bezeme, bezemelerin türü, tekniği, malzemesi ve kompozisyon özelliği, bezemelerin ikonografik çözümlemeleri yapılmaktadır. Anadolu Selçuklu ve Beylikler dönemi yapılarında ve el sanatı örneklerindeki süslemelerin tanımlanması, bezemelerin yapıyla ve objeyle ilişkisini kavrayarak  ikonografik çözümlenmesi, süslemelerden yola çıkarak dönemin seçkilerini beğenilerini kültürel ortam içinde değerlendirilmesi ders kapsamındadır.

14. yüzyıl beyliklerinin yapılarında görülen mimari süsleme (taş, tuğla, çini, alçı, ahşap vb.), bezemelerin türü, tekniği, malzemesi ve kompozisyon düzeni, bezemelerin ikonografik çözümlemesi, bezeme türlerinin çevre kültürlerle karşılaştırılması yapılmaktadır. 14. yüzyıl Beylikler dönemi yapıları ile el sanatları örneklerinin bezemeleri tanımlanması, bezemedeki değişimi ve gelişimin sorgulanması, mimari özelliklerinin yanı sıra bezemeleri motif, üslup ve ikonografik açıdan yorumlanması diğer konuları oluşturmaktadır.

Oluşum sürecinde Anadolu Türk mimarisinin kaynakları, Anadolu Türk mimarisinin Bizans, Gürcü ve Ermeni gibi kültür çevreleriyle ilişkisi, dönemin öncesi, eş zamanlı ve sonrasındaki farklı kültür çevreleri ile olan bağlantılar, mimari, el sanatları ve resim sanatı örnekleri öteki kültür çevrelerinin ürünleri ile karşılaştırması ders kapsamındaki konulardır. Ayrıca, Anadolu Türk mimarisinin, farklı kültür çevreleri ile ilişkileri ve etkileşimleri, Türk mimarisinin oluşumuna katkıda bulunan İslam dışı kültür çevreleri, Anadolu Türk sanatının özellikle mimari ve el sanatı ürünlerinin biçimlenmesindeki etkileri irdelenmektedir.

Oluşum sürecinde Anadolu Türk mimarisinin kaynakları, Anadolu Türk mimarisinin Suriye, Mısır, İran, Irak gibi kültür çevreleriyle ilişkisi, mimari, el sanatları ve resim sanatı örneklerinin öteki kültür çevrelerinin ürünleri ile karşılaştırılması yapılmaktadır. Anadolu Türk mimarisinin, beslendiği kültür çevreleri, Türk sanatının ve diğer İslam kültür çevrelerinin bağlantıları, Anadolu Türk sanatının çevre  kültür ilişkileri içinde yorumlanması da ders kapsamındadır.

Belirli bir konu, sorun ele alınarak Osmanlı sanatı kapsamında tartışılır. Mimari ve mimariye bağlı bezeme tartışma kapsamında incelenir. Ortaya çıkan mimari sonuçlar tarihsel süreç içerisinde ele alınır. Mimari örnekler Anadolu ve Anadolu dışından seçilir. Ayrıca, mimaride bütünden çok ayrıntıyı gözlemleme sorunları, coğrafi bölge, patron ve mimar arasında bağlantısı ile yoğun bir kaynak araştırması dersin kapsamındadır.

Osmanlı Mimarisindeki genel sorunlar tartışılarak, sorunların kökenleri irdelenmektedir. Çevre kültürlerle bağlantıların kurulması yapılan restorasyonların sorun oluşturup oluşturmadığı ve sorunlar karşısında çözüm yollarının araştırılması ders kapsamındadır.

Osmanlı belgeleri dersin ana konusunu oluşturmaktadır. Belgelerin yazılı, görsel (resimli) ve sözel gelenek olmak üzere gruplandırılması, vakfiye, kitabe, seyahatname, çeşitli defterler, ferman, risale vb. belgelerin tanımı yapılmaktadır. Belgelerin nasıl kullanılacağı öğretilerek, arşivcilik ve belgeleme yöntemleri üzerinde durulmaktadır. Osmanlı sanatının yazılı belgeleri konusunda fikir sahibi olunması, belgelerin ve arşivciliğin önemini kavranması,  yapılacak akademik çalışmalarda belge kullanımının gerekliliğini öğrenilmesi, belgeler ile günümüz yayınları arasında bağlantı kurması ders kapsamındadır.

Görsel (resimli) belgelerin tartışılması yapılarak, görsel belgeleri oluşturan gravür, minyatür, eski fotoğraf ve haritalar, arma, tuğra vb. belgelerin önemi üzerinde durulmaktadır. Görsel belgelerin yazılı belgeler ve günümüz yayınları ile birlikte nasıl değerlendirileceği öğretilerek,  belgeciliğin önemine dikkat çekilmektedir. Görsel belgelemenin öğrenme sürecine olan katkısını anlatılarak, geçmiş ile günümüz arasında köprü kurma, yazılı ve görsel belgeleri karşılaştırarak sonuca ulaşma, akademik çalışmalarda yöntem denemesi yapabilme ders kapsamında üzerinde durulan konulardır.

Osmanlı sanatının başlıca belirleyenleri, saray ve başkent üslubu, Osmanlı İmparatorluğu’nun değişik bölgelerindeki yerel üsluplar, mimaride ve el sanatlarında görülen farklı bölgesel üslupların başkent sanatı ile karşılaştırılarak analizi yapılmaktadır. Ayrıca, Osmanlı sanatı üzerine yapılmış bilimsel araştırma ve yayınları tanıması, Osmanlı dünyasında yaygınlıkla bilinen üslupları birbirleri ile ilişkilendirilmesi, belirli bir üslubu bilimsel yöntemlerle sınıflayarak çözümlendirilmesi ders kapsamındadır.

Belirli merkezler seçilerek  saray ve başkent üslubu karşılaştırılması yapılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun değişik bölgelerindeki yerel üsluplar, mimaride ve el sanatlarında görülen farklı bölgesel üslupların başkent sanatı ile karşılaştırılarak analiz üzerinde durulmaktadır. Osmanlı sanatı üzerine yapılmış bilimsel araştırma ve yayınları tanıtılmakta, Osmanlı dünyasında yaygınlıkla bilinen üslupların birbirleri ile ilişkilendirilmesi ile karşılaştırmalı değerlendirme yapabilme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

Ders kapsamında, başlangıcından 18. yüzyıla dek Osmanlı tarih ve edebiyat metinlerinde, tarihi belgelerde resim sanatı ve sanatçılar hakkındaki verilerin derlenmesi, sanatçılar hakkında yazılmış biyografiler ve değerlendirme kriterleri, metinler ışığında sanatçıların eğitim süreci, usta-çırak ilişkisi, kopya-taklit ve özgünlük kavramları üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, sanatçıların sosyal ve kültürel konumları, sanatçı imzaları ve atıflar ile 15-18. yüzyıllar arasında Osmanlı resim sanatıyla ilgili birinci el kaynaklara ulaşma ve bu kaynakları değerlendirme yöntemleri, Osmanlı kaynaklarında nakkaşların sanatsal kimliğinin niteliğine dair başlıca tartışma ve kabullerin öğrenilmesi, bu kaynaklardaki veriler hakkında özgün sorgulamalar geliştirmesi diğer konuları oluşturmaktadır.

18. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına dek Osmanlı tarih ve edebiyat metinlerinde, tarihi belgelerde resim sanatı ve sanatçılar hakkındaki verilerin derlenmesi, sanatçılar hakkında yazılmış biyografiler ve değerlendirme kriterleri, metinler ışığında sanatçıların eğitim süreci, usta-çırak ilişkisi, kopya-taklit ve özgünlük kavramları tartışılmaktadır. 18-20. yüzyıllar arasında Osmanlı resim sanatıyla ilgili birinci el kaynaklara ulaşma ve bu kaynakları değerlendirme yöntemleri, Osmanlı kaynaklarında nakkaşların sanatsal kimliğinin niteliğine dair başlıca tartışma ve kabulleri öğrenme, bu kaynaklardaki veriler hakkında özgün sorgulamalar geliştirilmesi ders kapsamındadır.

Osmanlı İmparatorluğu’nun yenileşme süreci, 18.yüzyılda değişen mimarlık ve resim sanatı, geleneksel Osmanlı resminden batı anlamında resme geçiş örnekleri, mimari süslemeler ile duvar resimleri üzerinde durulmaktadır. Osmanlı modernleşme sürecinin başlangıcında, özellikle batı ile etkileşimler sonucunda mimarlık ve resim sanatındaki değişimleri yorumlanmaktadır.

Ders kapsamında, 19. yüzyılda değişen Osmanlı İmparatorluğu başta İstanbul’da Dolmabahçe, Beylerbeyi, Yıldız Sarayları ile taşra duvar resimleri, askeri okullardaki resim dersleri, asker ressamlar, sivil okullar, Sanayi-i Nefise Mektebi, ilk Türk ressamları ve eserleriyle Osmanlı resim sanatı üzerinde durulmaktadır.  19. Yüzyılda, özellikle batı ile etkileşimler sonucunda değişen mimarlık ve resim sanatındaki gelişmeler, batı anlamında sanat derslerinin yer aldığı okullardan yetişen sanatçılar ile eserleri irdelenmektedir.

Genel olarak Batılılaşmanın özellikleri ve boyutları, Osmanlı Batılılaşmasının tarihi
19. yüzyıl Avrupa mimarlığının özellikleri, Tanzimat öncesinde Osmanlı mimarlığı, Tanzimat’ın sosyal ve siyasi alanda getirdiği yenilikler, mimarlık alanında ortaya çıkan sorunlar incelenmektedir. Batılılaşmanın kapsamını ve sonuçları tartışılmakta Osmanlı mimarlığının Tanzimat’ın ilanı ile karşı karşıya kaldığı sorunlar incelenmektedir.

Ders kapsamında, Tanzimat sonrası Osmanlı mimarlığının sorunları ve çözümleri, yabancı mimarlar sorunu, mimari üslup sorunu, Klasik Dönem Osmanlı mimarlığının yeniden yorumlanması, 1873 Viyana sergisi için hazırlanan Usul-ü Mimari-i Osmanî kitabının içeriği, bu dönemde mimarlık eğitimi konusundaki çabalar Sanayi-i Nefise Mektebi’nin açılışı gibi konular üzerinde durulmaktadır. Tanzimat sonrası oluşan mimarlık ortamının, mimarlık eğitimi, tasarım ve uygulama alanlarında meydana gelen sorunları tartışılmaktadır.

Tarihi yapıların rölövelerinin elde edilmesi için yeni yöntemler, fotogrametri alanındaki gelişmeler,  tarihi yapıların ölçülmesi için geliştirilen yeni sayısal kameralar ve lazerli uzunluk ölçme aletleri tanıtılmakta ve uygulamaları yapılmaktadır.
Bunun yanında tarihi yapıların hassas olarak ölçülmesi ve çizilmesinin gerekçesi, yeni yöntemlerle tarihi yapıların çok sayıda çizimlerinin hızlı olarak elde edilmesi yanında mimarlık tarihi ve restorasyon alanındaki katkıları incelenmektedir.

Gelişmiş yöntem ve aletlerin kullanılması, bir tarihi yapının çağdaş yöntem ve tekniklerin kullanılarak ölçülmesi ve çizilmesi uygulamaları yapılmaktadır. Ayrıca, gelişmiş çağdaş ölçme aletlerini kullanarak tarihi yapıları ölçebilme ve çizebilme konuları üzerinde durulmaktadır.

Ortaçağ’da Avrupası’nda resim, heykel, mimarlık, müzik, edebiyat gibi sanat alanlarında sanatçılar ve yapıtlarının tanıtımı yapılmaktadır. Ortaçağ’da 17.yüzyıla kadar farklı coğrafyalarda üretilmiş eserlerin dönemlere göre yorumlanması üzerinde durulmaktadır.

Ort17.- 18. yüzyıl Avrupa Sanatı resim, heykel, mimarlık, müzik, edebiyat vd. sanat alanlarında, sanatçılar ve yapıtları dönemsel olarak tanıtılmaktadır. Ayrıca, Avrupa’nın farklı merkezlerindeki 17.- 18. yüzyıl sanatı yorumlanmakta, farklı disiplinler açısından tartışılmaktadır.

Aydınlanma çağı ve doğu ilgisi, Oryantalizm,  Osmanlı Türk sanatının Avrupa’ya etkileri, Sanatta oryantalist yaklaşımlar ve konular,  eleştirel kuramlar,  sanatta doğu-batı etkilenimi, sanat, sanatçılar,  sanat etkinlikleri, sorunları üzerinde durulmaktadır. Aydınlanma ile başlayan süreçte, Yakın ve Uzakdoğu kültürlerinin ve sanatının Avrupa’da ve modern sanattaki etkileri, Edward Said ile başlayan Oryantalizm ve karşı eleştirel kuramları tartışılması, sanatta oryantalist etkiyi sanatçı ve sanat yapıtları üzerinde incelenmesi gibi konuları da irdelenmektedir.

Doğu ilgisi ve sanatının Avrupa modern sanatına etkileri, Çağdaş Türk sanatında oryantalist ve karşı oryantalist yaklaşımlar, Çağdaş sanatta oryantalist tutum, sanatçılar,  sanat etkinlikleri ve sorunlar üzerinde durulmaktadır. Modern sanatta doğu ilgisi ve sanata etkileri, Edward Said ile başlayan Oryantalizm ve karşı eleştirel kuramları, çağdaş sanatta, oryantalist etkiyi sanatçı ve sanat yapıtları üzerinde inceleme ve eleştirme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

Ders kapsamında, Batı Avrupa’da meydana gelen sosyal, siyasi ve ekonomik değişmeler, 19. yüzyıl Avrupa mimarlığının sorunları, 19. yüzyıl mimarlığında Fransa’nın rolü, Paris l’Ecole des Beaux-Arts’da Mimarlık Eğitimi üzerinde durulmaktadır.  Batı Avrupa’da meydana gelen Sanayi Devrimi’nin ve Fransız Devrimi’nin oluşturduğu Yeni Dünya düzeni, bu dönemdeki hızlı kentleşme karşısında mimarların tutumları konular arasında yer almaktadır.

19. yüzyıl mimarlığına tepkiler ve yeni üslup arayışları, Bauhaus Okulu’nun doğuşu, I. Dünya Savaşı ve  1950’den sonraki gelişmeler incelenmektedir. Tüm 19. yüzyıl boyunca süren tarihsel dönemlerden etkilenen seçmeci mimarlık üsluplarının analizi, 20. yüzyıl mimarisine sanayinin etki ve katkıları, ayrıca dönemin tarihsel olaylarının mimariye ve diğer sanatlara etkileri tartışılmaktadır.

19. yüzyıl, 20. yüzyıl başında kültür ve sanat ortamı içinde Avrupa’da oluşan sanat akımları, kavramlar, kuramlar, etkinlikler, sorunlar ve sanatçıları üzerinde durulmaktadır. Çağdaş sanat akımları ve sanatçılarına ilişkin inceleme, araştırma ve eleştiri, hazırlanan ödevlerle belirlenen bir konuyu sunama ve yazılı hale getirme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

1950 sonrası kültür ve sanat ortamı içinde Avrupa ve ABD’de oluşan kuramlar, sanat akımları, sorunlar ve sanatçılar üzerinde durulmaktadır. Çağdaş sanat akımları ve sanatçılarına ilişkin inceleme, araştırma ve eleştiri, hazırlanan ödevlerle belirlenen bir konuyu sunma ve yazılı hale getirme ders kapsamı içindedir.

Yenileşme dönemiyle birlikte askeri okulların açılması, teknik alandaki yenilikler vd. gelişmeler gibi Türk Sanatı’nın oluşumunu belirleyen koşullar, duvar resmi, bu süreçte askeri okullardan yetişen asker ressamlar gibi sanatçılar ve yapıtları ders kapsamında incelenmektedir. 19. yüzyıldaki değişimler sanatçılar ve yapıtları ışığında yorumlanacaktır.

19.yüzyıl ortalarından itibaren sivil okulların açılması, Sanayi-i Nefise Mektebi, sergi etkinlikleri, Türkiye topraklarına gelen Avrupalı sanatçıların Türk Sanatı’nın gelişmesindeki rolü, sanatın gelişmesinde sarayın rolü konuları üzerinde durulmaktadır. Osmanlı modernleşmesinin sanata yansımaları, bu süreçte sarayın ve ilk güzel sanatlar okulu Sanayi-i Nefise Mektebi’nin sanata katkısı üzerinde durulmaktadır.

Osmanlı modernizmi ve 20. yüzyıl  Türk Sanatı’nın oluşumunu belirleyen tarihi ve toplumsal koşullar, estetik etkenler, sanat ortamı, sanatçılar ve yapıtları, çağdaş sanat sorunları üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, 20. yüzyıl Türk sanatı, çağdaş sanat akımları ve sanatçılarına ilişkin inceleme, araştırma ve eleştiri yapama, hazırlanan ödevlerle belirlenen bir konuyu sunma ve yazılı hale getirme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

1970'lerden sonra Türk sanatında oluşan yeni düşünce, yaklaşım ve ifade biçimleri, dönemin sanat etkinlikleri, sponsorluk, müzecilik, sanatçılar, yapıtları, vb. güncel sorunlar üzerinde durulmaktadır. 1970 sonrası Türk sanatı, çağdaş sanat akımları ve sanatçılarına ilişkin inceleme, araştırma ve eleştiri yapama, hazırlanan ödevlerle belirlenen bir konuyu sunma ve yazılı hale getirme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

19. yüzyıl Türk sanatını oluşturan toplumsal koşullar, duvar resimleri, sivil okulların açılması, Sanayi-i Nefise Mektebi, asker ressamlar, Darüşşafakalı ressamlar, diğer kültürlerle karşılıklı etkileşimler gibi konular üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, ders kapsamında, 19. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak Osmanlı modernleşmesi, sanat etkinlikleri,  sanat ortamı, sanat tartışmaları ve sanatçılar, Türkiye’deki modernleşme ölçütleri ile Avrupa modernleşmesi arasındaki benzerlikler, farklılıklar, dönemin sanat akımları, düşünceler ve  kuramlar üzerinde bilgi toplayarak ödev hazırlama, seçilen konu üzerinde düşünme, kaynak kullanma, sınıflandırma, soru sorma, eleştirme ve değerlendirme becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.

20. yüzyıl Türk sanatını oluşturan toplumsal koşullar, 20. yüzyıl Türk sanatı, tuval ressamları, 1914 Osmanlı İzlenimcileri, Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği, D Grubu gibi dönemin sanat ortamına katkıda bulunan gruplar ve diğer kültürlerle karşılıklı etkileşimler konuları üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, Cumhuriyet dönemi çağdaşlaşma devinimleri, sanat etkinlikleri,  sanat ortamı, sanat tartışmaları, sanat ve  sanatçı sorunları,  Türkiye’deki modernleşme ölçütleri ile Avrupa modernleşmesi arasındaki benzerlikleri, farklılıkları, dönemin sanat akımları, düşünceler ve  kuramlar üzerinde durulmaktadır.

Müzecilik ile ilgili genel bilgi ve tanımlar verilerek, müze ve müzeciliğin Dünya’da, Osmanlı’da ve Türkiye’deki tarihçesi üzerinde durulmaktadır. Dünya’da ve Türkiye’de müzelerin ve müzeciliğin gelişimi tartışılmakta ve müzecilik tarihi boyunca uygulanan yöntemler anlatmaktadır.

Yurtiçinde Kamu, Belediye ve Özel sektör müzeleri tanıtılarak, farklı ülkelerin farklı türdeki müze sergileme yöntemleri üzerinde durulmaktadır. Sergilenen ve sergi seçimlerinde dikkate alınan özellikler ve çağdaş müzecilik anlayışı irdelenmekte, seçilen bazı müzelere uygulama gezisi düzenlenmektedir.