Tarih Doktora Programı

Kurum Hacettepe Üniversitesi
Metod Kurumda
Yerleşim yeri Çankaya
Program türü Doktora Programları
Program ücreti Isteğe bağlı

E-posta ile bilgi

Tarih Doktora Programı

Giriş gereklilikleri Doktora öğretimine kabul edilecek olan adayın, H. Ü. Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği'nde aranan şartlara ek olarak, tarih veya diğer beşerî ve sosyal bilim dallarından birinde Yüksek Lisans eğitimi görerek diploma almış olması gerekir. Girilen yabancı dil ve bilim sınavında başarılı olan öğrenciler, ayrıca mülakata tâbi tutulurlar
Program tanımları Tarih Doktora Programı

Dersler

GÜZ

TAR 725 Türk-Çin İlişkileri
TAR 727 Orta Asya' da Göçebelikten Yerleşikliğe Geçiş
TAR 729 Türkler ve İslamiyet I
TAR 731 Osmanlı Devletinin Kuruluş Devri Problemleri
TAR 733 Osmanlı Siyasi Düşüncesinin Evrimi
TAR 735 Klasik Dönem Osmanlı Hukuk Tarihi
TAR 737 Osmanlı Kurumları Tarihi I
TAR 739 Türk Toplum Tarihi I
TAR 741 Osmanlı İmparatorluğu'nda Demografik Değişmeler
TAR 743 Osmanlı Hakimiyetinde Balkanlar
TAR 745 l9.yy.' da Osmanlı Bürokrasisinde Değişmeler
TAR 747 Osm. Dağılma Sürecinde Milliyetçilik ve Bağım. Hareketleri
TAR 749 Büyük Güçler ve Ortadoğu
TAR 753 Arşiv Kaynakları ve Bilgisayar I
TAR 755 Batı Dünyasının Oluşumu
TAR 757 Avrupa Tarihinde Devletler Sistemi
TAR 759 Amerika Birleşik Devletleri Tarihi
TAR 761 20. yy.da Dünyadaki Değişmeler
TAR 763 Osmanlı Düşünce Tarihi I
TAR 765 Çin Tarih Yazıcılığı
TAR 767 Osmanlı Basının Doğuşu ve Gelişimi
TAR 769 Osmanlı Kronikleri (Metin ve İnceleme) I

BAHAR

TAR 726 XI. ve XIV. yy.larda Moğol Tarihi
TAR 728 Türkiye Selçuklularının Sosyal ve Ekonomik Tarihi
TAR 730 Türkler ve İslamiyet II
TAR 732 Osmanlı İmparatorluğu' nda Bilim ve Eğitim
TAR 736 Osmanlı Sosyo-Ekonomik Tarihinin Kaynakları
TAR 738 Osmanlı Kurumları Tarihi II
TAR 740 Türk Toplum Tarihi II
TAR 742 Osm. Tarım Ekonomisinde Değişme ve Dönüşümler
TAR 744 Osmanlı Şehri
TAR 746 Osmanlı İmp,' da Siyasi-Toplumsal Muhalefet
TAR 748 Osmanlı İmp.' da Anayasa Hareketleri
TAR 750 Ortadoğu' da Din ve Siyaset
TAR 752 Tanzimat Sonrası Fikir Hareketleri
TAR 754 Arşiv Kaynakları ve Bilgisayar II
TAR 756 Avrupa' da Din ve Devlet İlişkisi
TAR 758 Avrupa Rejimleri
TAR 760 Avrupa' da Büyük Devrimler
TAR 762 Çin ve Japonya Tarihi ( 19-20. yy)
TAR 764 Osmanlı Düşünce Tarihi II
TAR 766 Büyük Güçlerin Orta Asya Politikaları (XV-XX Yüzyıllar)
TAR 770 Osmanlı Kronikleri (Metin ve İnceleme) II

Derslerin Tanımları

TAR 725 TÜRK-ÇİN İLİŞKİLERİ
Orta Asya'da Türkler ve Çinliler arasındaki siyasi, sosyal ve ekonomik ilişkiler ele alınıp bilhassa Türk tarihi açısından değerlendirmeler yapılacaktır.

TAR 726 XI. VE XIV. YY.LARDA MOĞOL TARİHİ
Moğolların ortaya çıkması ve bir devlet kurduktan sonra Orta Asya'ya yayılmaları, Cengiz Han'ın ölümünden sonra oğulları arasında kurulan dört Moğol devleti.

TAR 727 ORTA ASYA'DA GÖÇEBELİKTEN YERLEŞİKLİĞE GEÇİŞ
Bilhassa tabiat şartlarından dolayı Orta Asya'da devamlı yer değiştiren pek çok kavmin, zamanla tarım ve ticaretin gelişmesiyle göçebelikten yerleşikliğe geçiş süreci incelenecektir. Bu yeni hayat tarzının kavimlerinin sosyal yapılarında meydana getirdiği değişiklikler ele alınacaktır.

TAR 728 TÜRKİYE SELÇUKLULARININ SOSYAL VE EKONOMİK TARİHİ
Türkiye Selçukluları Döneminde Halk: Yerliler, yeni gelen unsurlar; İskan ve toprak ile ilgili meseleler. Şehirler ve gelişmeleri , Selçuklular devrindeki coğrafi şartlar. Ticaret ve iç-dış pazarlar; Ticaret yolları, kervansaraylar, ithalat ve ihracat yolları, limanlar.

TAR 729 TÜRKLER VE İSLAMİYET I
Türklerin İslam'la temasa geçtikleri VIII.yüzyıldan Osmanlılara gelinceye kadar, zaman ve mekan boyutu içinde İslam'ın devlet, siyaset, toplum, hukuk, ekonomi ve kültür alanlarında yol açtığı değişim ve yeniden yapılanmalar, hasıl ettiği etkiler ve yarattığı görüntüler bahis konusu edilecektir.

TAR 730 TÜRKLER VE İSLAMİYET II
TAR 729'da ele alınan meseleler Osmanlılardan günümüze kadarki süreç içinde ele alınacaktır. Ayrıca günümüzdeki sosyal ve kültürel çatışmaların temelindeki merkez problemlerden biti olarak Tanzimat'tan zamanımıza kadar İslâm ve Türk toplumu konusu ele alınacaktır.

TAR 731 OSMANLI DEVLETİ'NİN KURULUŞ DEVRİ PROBLEMLERİ
Kuruluşundan Fatih devrine kadar, mit ile gerçeğin birbirine karıştığı dönemde Osmanlı Beyliğinin kurucularının sosyal ve siyasî kimlik ve konumları; erken dönem Osmanlı Beyliğinin niteliği ve çevresindeki siyasî güçlerle ilişkileri; Beylikten devlete geçiş sürecinin çeşitli boyutları.

TAR732 OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA BİLİM VE EĞİTİM
Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim kurumları, eğitim metotları ve ders programları; bu çerçevede oluşan bilim anlayışı; ortaya konulan bilimsel ürünlerin muhtevası ve yeni eğitim kurumlarının ortaya çıkışı.

TAR 733 OSMANLI SİYASİ DÜŞÜNCESİNİN EVRİMİ
Osmanlı Devleti'nde yönetim ve siyaset anlayışının tarihi temelleri; resmi ideolojinin oluşum süreci ve niteliği; bu süreçte dinin rolü; devlet ve toplum düzeninde meydana gelen değişme ve dönüşümlerin siyasi düşünceye yansımaları.

TAR 735 KLASİK DÖNEM OSMANLI HUKUK TARİHİ
Beylikten devlete geçiş sürecinde Osmanlı'da hukuk anlayışı; tarihsel temeller; örfî- şer`î hukuk ilişkisi; bir dönüm noktası olarak Fatih dönemi; teşkilat, toprak ve vergi kanunlarının tarihsel gelişimi ve 16. yüzyılda bu alandaki gelişmeler.

TAR 736 OSMANLI SOSYO-EKONOMİK TARİHİNİN KAYNAKLARI
Çok gelişmiş bir bürokrasiye sahip Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze devrolan zengin arşiv malzemesinin daha yakından tanınması amacıyla, Osmanlı tarihinin sosyo- ekonomik yapı ve gerçeklerine ışık tutan kaynaklar (başta şeriye sicilleri, mühimmeler, tahrir defterleri ve vakfiyeler olmak üzere), ve diğer türden tarihi malzeme üzerinde uygulamalı çalışma yaptırılacaktır.

TAR 737 OSMANLI KURUMLARI TARİHI I
Kuruluşundan Lale devrine kadarki dönemde Osmanlı devlet ve toplum yapısında oluşan siyasî, ekonomik, kültürel ve askerî kurumların gelişmeleri toplum-kurum ilişkileri çerçevesinde ele alınacaktır.

TAR 738 OSMANLI KURUMLARI TARİHİ II
Lale Devri'nden Cumhuriyet dönemine kadar batılılaşmanın etkisinde eski Osmanlı kurumlarının değişme ve ortadan kalkma süreci; buna paralel olarak yeni kurumların ortaya çıkışı ve devlet ve toplum hayatındaki yansımaları işlenecektir.

TAR 739 TÜRK TOPLUM TARİHİ I
XV. yüzyıl başından XVIII. yüzyıla kadar, Türkiye merkez kalmak kaydıyla muhtelif sahalardaki Türk topluluklarının yapıları ve bunlarda meydana gelen dönüşümler mukayeseli olarak ele alınacak.

TAR 740 TÜRK TOPLUM TARİHI II
XVIII. yüzyıl başlarından günümüze kadar, Türkiye merkez kalmak kaydıyla, muhtelif sahalardaki Türk topluluklarının yapıları ve bunlarda meydana gelen dönüşümler mukayeseli olarak ele alınacak.

TAR 741 OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA DEMOGRAFİK DEĞİŞMELER
Kuruluş ve gelişme dönemlerinin nüfus yapısı ve iskan hareketleri;16. yüzyılın nüfus artışı ve bunun doğurduğu çok yönlü problemler; siyasi ve sosyal çalkantıların (Celâlî isyanları gibi.) yol açtığı demografik değişmeler; göç olgusu; aile yapısı; 19. yüzyılın yoğun savaşları ve siyasi gelişmeleri çerçevesinde Rumeli ve Kafkaslardan Anadolu'ya yönelik göçler; bunun nüfusun yapı ve kompozisyonunda yol açtığı değişmeler.

TAR 742 OSMANLI TARIM EKONOMİSİNDE DEĞİŞME VE DÖNÜŞÜMLER
Bir sanayi-öncesi zırai toplum ve devlet örneği olan Osmanlı İmparatorluğu'nun kapsadığı geniş ve çeşitli coğrafyalarda hakim mülkiyet ve üretim yapısı/ilişkileri ve vergilendirme (mirî arazi 'rejimi, resm-çift sistemi; sisteminin tesirini kaybetmesiyle iltzam'ın ağırlık kazanması; çiftlikleşme süreci vb.); tarım teknolojisi; zıraî üretimin mahiyeti ve hacminde kısa ve uzun ya da konjonktürel ve/veya yapısal değişmelerin analizi.

TAR743 OSMANLI HAKİMİYETİNDE BALKANLAR
Osmanlıların Balkanlarda kurduğu siyasî ve sosyo-ekonomik düzen; Fransız Devrimi'nin ve Panislavizmin tesiriyle ortaya çıkan bağımsızlık hareketleri incelenecek.

TAR 744 OSMANLI ŞEHRİ
Sanayi öncesi-zıraî toplumlarda kentlerin yeri, rolü ve kırsal çevre ile ilişkilerinin mahiyeti;

"islam şehri" tartışmaları; Osmanlı şehirlerinin fizikî yapı ve organizasyonu; idari, sınai ve ticari fonksiyonları; şehirlerin toplumsal ve kültürel dokusu; Tanzimat reformları ile getirilen yeni siyasi, idari ve hukuki düzenlemelerin şehirler üzerindeki etkileri.

TAR745 l9.YÜZYILDA OSMANLI BÜROKRASİSİNDE DEĞİŞMELER
III. Selim ile başlayan ve 19. yy.ın ikinci çeyreğinden itibaren giderek hızlanan merkezi yönetimi güçlendirme çabaları;19. yüzyılda merkez ve taşra idaresinin ve bürokrasisinin geçirdiği değişmeler ve sonuçları; devlet üst bürokrasisinin eğitim ve sosyal tabanları ele alınacak; bütün bu konular biyografik incelemelerle desteklenecek.

TAR 746 OSMANLI İMP.'NDA SİYASİ-TOPLUMSAL MUHALEFET
Klasik dönem Osmanlı toplumunda muhalefetin geliştiği ortam ve muhalefetin ideolojik ve toplumsal temelleri; yenileşme devri muhalefet örgütleri ve muhalif fikir akımları.

TAR 747 OSMANLI DAĞILMA SÜRECİNDE MİLLİYETÇİLİK VE BAĞIMSIZLIK HAREKETLERİ
Fransız İhtilalinin Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki devrimci etkileri; Osmanlı tebası içinde milliyetçilik hareketlerinin başlaması; Osmanlı Devleti'nin geliştirdiği karşı politikalar (Osmanlıcılık, Anayasal düzen vs.).

TAR 748 OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA ANAYASA HAREKETLERİ
Yenileşme hareketleri çerçevesinde, mutlakiyetten meşrutiyete geçişte Sened-i İttifak ve Tanzimat Fermanı'ndan I. ve II. Meşrutiyet dönemlerine kadar anayasal metinlerin karşılaştırmalı biçimde incelenecek; Meşrutiyete geçişte rol oynayan fikrî ve siyasî cemiyetler dönemin (arşiv, basın, hatırat vb.) kaynakları vasıtasıyla ele alınacak.

TAR 749 BÜYÜK GÜÇLER VE ORTA DOĞU
19. Yüzyılın ikinci yansından günümüze kadar modern Orta Doğu'ya şekil veren unsurlar; bölge üzerinde Avrupalı büyük güçlerin çekişmeleri ve Osmanlı Devleti'nin izlediği siyaset; 20. yüzyılda Orta Doğu haritasının yeniden çizilmesi ve takip eden problemler ele alınacak.

TAR 750 ORTA DOĞU'DA DİN VE SİYASET
Orta Doğu toplumlarında modernleşme sürecinde dinin yeni anlamı; 19. yüzyıldan günümüze Orta Doğu siyasî oluşum ve hareketlerinde dinin rolü; milliyetçilik, sosyalizm ve din arasındaki ilişkiler.

TAR 752 TANZİMAT SONRASI FİKİR HAREKETLERİ
19. Yüzyılda Osmanlı basınının doğuşu; Genç Osmanlılar Cemiyeti; Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar fikir akımları (Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük, Batıcılık) ve temsilcileri.

TAR 753 ARŞİV KAYNAKLARI VE BİLGİSAYAR I
Tahrir Defterleri, şer'iyye sicilleri, vakfiyeler gibi önemli arşiv kaynaklarındaki verilerin bir veri tabanı tasarımına temel olacak biçimde yapısal analizinin yapılması.

TAR 754 ARŞİV KAYNAKLARI VE BİLGİSAYAR II
Önemli arşiv kaynaklarındaki verilerin daha önceden oluşturulmuş bir veri tabanına yüklenmesi ve sorgulanması.

TAR 755 BATI DÜNYASININ OLUŞUMU
Ortaçağda Doğu-Batı kaynaşması; Batı Ortaçağ birliğinin temel öğeleri (Bizans'taki [Doğu Hıristiyanlığı] siyaset ve din iç içeliği karşısında Batı'da yan yana gelişen iki evrensel otorite: dünyevî otorite olarak İmparatorluk tacı, ruhanî otorite olarak Roma-katolik Kilisesi); Skolastik'ten Hümanizm'e (Üniversitelerin kuruluşu, belli başlı ekoller; İslâm dünyasının yeri ve rolü; Skolastiğin Batı'da aşılması).

TAR 756 AVRUPA'DA DİN VE DEVLET İLİŞKİSİ
Batı Hristiyanlığının birliğinden parçalanmasına kadarki sürecin siyaset anlayışına etkisi; Din savaşlarının dünyevîleşme sürecindeki işlevi; Fransız Devrimi'nin yarattığı değişiklikler

TAR 757 AVRUPA TARİHINDE DEVLETLER SİSTEMİ
Renaissance İtalyası'nın siyasal yapısı ; 16.-20. yüzyıllar arasında İngiltere'nin denge politikası (Yüzyıl savaşlarından sonra İngiltere'nin değişen siyasal tavrı; Ada gücü olarak Kıta Avrupası'nda kurulan her hegemonyaya karşı duyarlığı; sömürgeciliğe yönelmesinden itibaren güttüğü denge politikası; "British Empire"dan "Commonwealth of Nations"a).

TAR 758 AVRUPA REJİMLERİ
Fransız Devrimi'ne kadar merkez"ı otoritenin ekonomik şartlarla birlikte değişen konumu; Sanayileşmenin etkileri ; II. Dünya savaşından sonra Avrupa'nın rejimler tablosu.

TAR 759 AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ TARİHI
Bağımsızlaşma hareketi; Özgürlük belgeleri ve Anayasa; Monroe Doktrini; Batı'nın keşfi; Uzakdoğu politikası; Güney-Kuzey bünye farkları; İç savaş; sanayileşme; I. Dünya Savaşı; Big Business; New Deal; II. Dünya Savaşı; ABD'nin Batı blokunun liderliğine yükselişi; Soğuk Savaş; Kore ve Vietnam; Detant.

TAR 760 AVRUPA'DA BÜYÜK DEVRİMLER
18. yüzyılın Aydınlanma ve Endüstri Devrimini takip eden büyük devrim ve ihtillaller: Fransız Devrimi;1830 ve 1848 ihtilalleri.

TAR 761 XX. YÜZYILDA DÜNYADAKİ DEĞİŞMELER
Çin devrimleri; Bolşevik devrimi; Komünizm; Faşizm ve Nasyonal Sosyalizm; I. ve II. Dünya Savaşı sonrası uluslararası siyasal örgütlenmeler; Soğuk savaş ve detant; Dekolonizasyon sürecinden sonraki İslam Dünyası

TAR 762 ÇİN VE JAPONYA TARİHI ( 19.-20.yy)
I9. yüzyılın ortalarında Batılı devletlerin müdaheleleri karşısında her iki ülkenin farklı tutumları; Çin'de katı gelenekçilik sonucu 20. yüzyılda devrimlerle telafi; Japonya'nın ise Meiji reformlarıyla başlayan çağdaşlaşma sonucu emperyalist devlete dönüşümü; II. Dünya Savaşı ve sonrası.

TAR 763 OSMANLI DÜŞÜNCE TARİHI I
Osmanlı devletinin kurtuluş döneminden XVI. yüzyıl sonuna kadar imparatorluk içerisinde meydana gelen siyasî, ilmî, felsefi ve dinî düşünce hareketleri ve temsilcileri, sosyal tarih perspektifi içinde ele alınacaktır.

TAR 764 OSMANLI DÜŞÜNCE TARİHİ II
XVII. yüzyıl başlarından Cumhuriyet dönemine kadar Osmanlı Düşünce Tarihi I dersindeki konuların devamı niteliğinde olan bu derste, Tanzimatla başlayan dönemde ortaya çıkan düşünce akımlarına özel bir yer verilecektir.

TAR 765 ÇİN TARİH YAZICILIĞI
Çin tarih yazıcılığının başlangıç ve gelişimi, ana kaynakları, resmi tarih eserleri ile kişisel tarih eserleri, bunların içerik ve metodolojik karşılaştırması, seyahatnameler, mezar ve diğer taş yazıtlar örneklerle ele alınmaktadır. Çin tarih yazıcılığının Türk tarihindeki yeri ve Tarih yazıcılığına etkileri, Türk taş yazıtları ve diğer yazılı belgelerin Çin kaynakları ile karşılaştırılması yapılmaktadır.

TAR 766 BÜYÜK GÜÇLERİN ORTA ASYA POLİTİKALARI (XV-XX. YÜZYILLAR)
Orta Asya’daki son büyük imparatorluk olan Timur Devletinden sonra ortaya çıkan durum; Rusya, Çin ve İngiltere gibi büyük güçlerin bölge üzerindeki faaliyetleri ile paylaşım süreçlerinde Bu büyük güçlerin kendi aralarında yaşadıkları rekabet ve çatışma süreci; Büyük güçlerin bölgesel çıkarları, stratejik planları, politika ve mücadeleleri ile bölge halkının bu güçlere karşı ve kendi aralarında yürüttükleri mücadeleler ve sonuçları ele alınmaktadır.

TAR 767 OSMANLI BASINININ DOĞUŞU VE GELİŞİMİ
II. Mahmut döneminde Takvim-i Vekayi gazetesinin kuruluşundan itibaren ağırlıklı olarak Tanzimat, I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet dönemleriyle canlanan resmi ve özel gazetecilik, dergicilik ve matbaacılık konuları; basın ve yayın politikaları, Osmanlı basın çevrelerinde dönemin entelektüel hayat ve düşünce hareketlerinde basının yeri konuları; yayımlanan dergi ve gazetelerin toplumsal tarih kaynağı olarak kullanılması yöntemleri; basının toplumsal değişim ve hareketlerde oynadığı roller ele alınmaktadır.

TAR 769 OSMANLI KRONİKLERİ (METİN İNCELEME) I
İlk dönem Osmanlı kronikleri olarak bilinen Dastan ve Tevarih-i Âl-i Osman, Aşıkpaşazade Tarihi, Neşri Tarihi, Oruç Bey Tarihi, Tursun Bey’in Tarih-i Ebu’l-Feth’i ve Anonim kronikler ile XVI. yüzyıl kroniklerinden özellikle, Kemalpaşazade, Hoca Saadettin ve Selaniki, kroniklerinin sırayla ve karşılaştırmalı olarak incelenmesi, anlaşılması, diğer kaynaklarla karşılaştırılarak tarihi bilgi üretiminde nasıl kullanılması gerektiği uygulamalı bir tarzda ele alınacaktır. Kronik yazarlarının yaklaşım ve metotlarının, dönemin şartları, yazarların hayat ve sosyal çevreleriyle birlikte değerlendirmesi yapılmaktadır.

TAR 770 OSMANLI KRONİKLERİ (METİN İNCELEME) II
Peçevi, Solakzade, Katip Çelebi, Müneccimbaşı, Naima, Fındıklılı Mehmed Ağa, Ahmed Vasıf, Şanizade, Lutfi, Cabi, Ahmed Cevdet Paşa gibi XVII-XIX. Yüzyıllarda yazılmış olan Osmanlı kroniklerinin incelenmesi yapılmakta ve karşılaştırmalı metin tenkidi yapılarak bu kroniklerin tarihi bilgi üretiminde kullanılma biçimleri ele alınmaktadır.