FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ ANABİLİM DALI
DOKTORA
Bilim Dalı Başkanı : ---
Anabilim Dalı Başkanı : Prof. Dr. Şinasi GÜNDÜZ
- PROGRAMIN İLİŞKİLİ OLDUĞU BÖLÜM VE FAKÜLTE
FELSEFE VE DİN BİLİMLERİ BÖLÜMÜ / İLAHİYAT FAKÜLTESİ
Bölüm Başkanı : Prof. Dr. Şinasi GÜNDÜZ
Fakülte Dekanı : Prof. Dr. Fahri KAYADİBİ
- OKUTULAN DERSLER VE İÇERİKLERİ
1. DİN EĞİTİMİNİN PRENSİPLERİ
Ders İçeriği:
· İslam Din Eğitiminin Prensipleri:
· Sevgi
· Irsiyet
· Çevre
· Ceza
· Ödül
· Yer Değiştime
2. DİN-BİLİM İLİŞKİSİ
Ders İçeriği:
- Din ve bilim arasındaki ilişkinin tarihi
- Din ve bilim çatışır mı?
- Din ve bilim ayrıştırlabilir mi?
- Din ve bilim ilikisi
- Tamamlayıcılık sorunu
- Doğal teoloji
- Big bang ve yaratma
- Yaratma ve evrim
- Vahiy ve evrim
- Teoloji ve sosyal bilimler
3. DİYALOG VE DİNLER ARASI İLİŞKİLER
Ders İçeriği:
· Çeşitli Dinlerde Hakikat Doktrini
· Dinler için
Öteki Olma
· Şiddet, Çatışma ve Dini Grup ve Doktrinler
· Diyalogun Neliği
· Dinlerarası Diyalogun Kapsamı ve Gücü
· Diyalog ve Dünya Barışı
· Dünyanın Her Yerinde Diyalogla İlgili Faaliyetlerin Analizi
· Küreselleşme ve Diyalog Çabaları
· Diyaloga Dayalı Kilise ve Misyon Faaliyetleri
· Diyaloga Kur'ani Yaklaşım
· Diyalogun Nasıllığı
4. GENOSTİSİZM VE GENOSTİK DİNLER
Ders İçeriği:
· Gnostisizme Giriş
· Gnosis
· Hermetik gelenek ve Hermetizm
· Gnostik Kurgu ve Sembolizm
· Gnostik Metafizik ve Kozmosu Anlamlandırma
· Mandaenler ve Mani Gnostisizmi
· Yahudilik ve Hıristiyanlıkta Gnostik Gelenekler
· Gnostik Antropoloji
· Gnostik mitoloji
· İslami Gnostisizm
5. TANRI VE FELSEFE
Ders İçeriği:
- Antik filozoflarda Tanrı kavramı
- Ortaçağ İslam Filozofalrında Tanrı
- Ortaçağ Hıristiyan Filozofalrında Tanrı
- Modern Filozofalrında Tanrı
- Teizm
- Deizm
- Panteizm
- Panenteizm
- Ateizm
- Agnostisizm
- Tanrı hakkında çağdaş tartışmalar
6. DİNSEL TECRÜBE VE MİSTİSİZM
Ders İçeriği:
- Dinsel tecrübe türleri
- Duygu olarak dinsel tecrübe
- Algısal dneyim olarak dinsel tecrübe
- Dinsel tecrübe ve doğaüstü açıklamlar
- Yorum ve tecrübe
- Arguing from experience
- Tecrübeyle bilmek
- Dinsel ve mistik tecrübenin açıklanması
- Tecrübe yorum ve rasyonel inanç
- Tecrübe ve bilim
- Dini ve mistik tecrübe için ortak bir nokta varmı
7. METİNLERLE İSLAM FELSEFESİ (KLASİK ÖNEM)
Ders İçeriği:
- İlk Filozof Üzerine (El-Kindi)
- "İdeal Devlet Vatandaşlarının Düşünceleri'ne Dair Bazı Pasajlar (El-Farabi)
- "Metafiziğe" Dair Bazı Pasajlar (İbni Sina)
- Felsefe ve Din Arasındaki Uyum Üzerine (İbni Rüşd)
- İşari Felsefeye Dair Bazı Pasajlar (Sühreverdi)
8. FELSEFİ HERMENÖTİK
Ders İçeriği
- Hermönetik tarihi
- Hermönetiğin anlam ve kapsamı
- Romantik hermönetik ve Schleiermacher
- Historisizm problemi
- Dilthey and Hermönetic
- Heidegger: varoluş yorumu olarak hermönetik
- Gaddamer and Hermönetik
- Yorum problemi
9. CUMHURİYET DÖNEMİ DİN EĞİTİMİ TARİHİ
Ders İçeriği
- Cumhuriyet Döneminde Eğitim Düzenlemeleri
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu
- İmam-Hatip Okulları
- Resmi Okullarda Din Derslerinin Başlaması
- İlkokullar
- Kolej ve Orta Okullar
- Üniversiteler
- 12 Eylül 1990 sonrası Din Eğitimi
10. DİN PSİKOLOJİSİNDE İMAN VE İNKAR SORUNU
Ders İçeriği:
· Din ve temel karakteristikleri
· Din psiklojisi açısından din
· İnsanın gelişim dönemleri ve dini ve ahlaki karakteristiklerin bu dönemlerde ortaya çıkış
· Dini zorunluluk kavramı
· Dini tecrübe
· İman ve İnkar (inançsızlık)
· İslami kültürde ihtida
· Batı dinlerinde ihtida
- İman ve inkara götüren faktörler
- Gençlikte kimlik ve din
- Ergenlikte şüphe ve tereddüt
11. MİTOLOJİ
Ders İçeriği:
· Mitolojiye Giriş
· Mit, Tarihi Olaylar, Öyküler ve Efsaneler
· Mitlerin Fonksiyonları
· Kozmogoni ve Teogoni Mitosları
· Kutsal Köken Mitosu
· Ayin Mitosları
· Mitoslar ve Hierofani
· Mit ve Tarih
· Mitosları Anlamlandırma Teknikleri
12. İSLAM FELSEFESİ TARİH YAZIMI
Ders İçeriği:
- Modern zamanlardaki İslam felsefesi çalışmalarına genel bir giriş
- İslam felsefesine farklı yaklaşımlar
- Oryantalistik İslam felsefesi tarih yazımı
- Mistik İslam felsefesi tarih yazımı
- Politik İslam felsefesi tarih yazımı
- Theolojik İslam felsefesi tarih yazımı
13. DİNLERDE KURTULUŞ ÖĞRETİSİ VE ESKATOLOJİ
Ders İçeriği:
· Soteriolojiye Giriş
· Tanrı Merkezli ve Kilise Merkezli Kurtuluş Doktrinleri
· Kurtuluş Yolları
· Kurtuluşun Amaçları
· Ahiret Dönemi Doktrini
· Messianizm ve Binyılcılık
· Zamanın Sonu Düşüncesi
· Ölüm ve Ölüm Sonrası
· Yargı Günü
· Cennet Cehennem
· Reinkarnasyon Doktrini
· Dharma ve Nirvana Doktrini
14. KUTSAL KİTAPLAR
Ders İçeriği:
· Bir Metin Olarak Kutsal Kitap
· Kitab-ı Mukaddes
· Kur'an
· Çeşitli Gnostik Geleneklerin Kutsal Kitapları; Mandaen ve Mani Kaynakları
· Kutsal Kitaplar ve Din Dili
· Metaforik İfade
· Kutsal Kitaplarda Mitolojik Materyaller
· Edebi ve Tarihi kritik Metotları
15. KÖTÜLÜK VE TEODİSE
Ders İçeriği:
- Kötülük sorunu ve bazı terimler
- Kötülük türleri
- Ahlaki kötülük
- Acı ve acı çekme
- Kötülük problemi tüleri
- Augustinyen teodise türü
- Optimist teodise
- Irenaeuscu teodise
- Kur'an-i teodise
- İslam felsefesinde teodise
- İslam teolojisinde teodise
- Günümüzde eodise
16. DİNSEL ÇOĞULCULUK
Ders İçeriği:
- Dinsel çeşitlilik
- Dışlayıcılık
- Kapsayıcılık
- Çoğulculuk
- Dinleri değrlendirmede ölçüt sorunu
- Kur'an'da diğer dinler
- Gelenekte diğer dinler
- Dinsel çoğulcuğn islami versiyonu
- İslam felsfesinde çoğulculuk
- İslam teolojisinde çoğulculuk
- İslam mistisizminde çoğulculuk
17. ÖLÜM VE ÖLÜMSÜZLÜK
Ders İçeriği:
- Ölümden sonraki yaşam hakkındaki görüşler
- Yeniden dirilme
- Yeniden yaratma
- Bedensel olarak yaşama
- Ölümden sonraki yaşam için gerekçeler
- Tecrübi deliller
- Ölüm öncesi tecrübeler
- Felsefi deliller
- Ahaki deliller
- Dinsel deliller
- Ölümden sonraki yaşamın istenilebilirliği
18. KLASİK MANTIK
Ders İçeriği:
- Mantığın tarifi ve tarihi
- Kavram ve çeşitli kavramlar
- Kategorileir
- Tanım ve tasvir
- Önermeler
- Kıyas
- Kıysa türleri
- Kıyasın türleri
- Endüksiyon
- Analoji
- Be mantık sanatı
- Mantıkta kavram ve çeşitli kavramlar
19. İBN SİNA'DA METAFİZİK
Ders İçeriği:
- İbn Sina'nın Metafizik Anlayışı
- Metafiziğin Anlamı
- Metafiziğin Muhtevası
- Metafiziğin Amacı
- Zorunlu ve Mümkün Varlık
- Zorunlu Varlığın Varlığının Kanıtı
- Zorunlu Varlığın Özellikleri
- İbn Sina'nın Sudur Kavramı
- Nedensellik Teorisi
- Tanrı ve Dünya
20. METİNLERLE İSLAM FELSEFESİ (MODERN DÖNEM)
Ders İçeriği:
- Urvetu'l-vuska'nın bazı bölümleri (Cemaleddin Afgani)
- İslamda Dini Düşüncenin Yeniden Oluşturulması (Muhammed İkbal)
- Vahdet Teolojisi'nin bazı bölümleri (Muhammed Abduh)
- Bilgi ve Kutsal'ın bazı bölümleri (Seyyid Hüseyin Nasr)
Et-Turas ve't-tecdid'in bazı bölümleri (Hasan Hanefi
21. İSLAM VE BATI EĞİTİM FELSEFESİ
Ders İçeriği:
- İlkel Kültürlerde Eğitim
- Plato'nun Felsefesinde Eğitim
- J.J. Rousseau'nun Felsefesinde Eğitim
- Bertrand Russel'ın Felsefesinde Eğitim
- Bazı İdeolojilerin Eğitime Has Görüşleri:
· İdealizm
