Yüksek lisans eğitimi ders ve tez olmak üzere iki dönemden oluşur. Yüksek lisans öğrencileri zorunlu derslerin yanında seçmeli derslerden de alarak toplam 21 kredilik ders ile kredisiz bir seminer dersini başarıyla tamamlamak zorundadırlar. Ayrıca, bir danışman öğretim üyesi ya da görevlisinin yönetiminde bir yüksek lisans tezi hazırlayıp tez sınavında başarılı olmaları gerekir.
Öğretim Üyeleri
Prof. Dr. Güray KÖNIG (Başkan)
Prof. Dr. Nalan BÜYÜKKANTARCIOĞLU
Doç. Dr. Işıl ÖZYILDIRIM
Yrd. Doç. Dr. Emine YARAR
Yrd. Doç. Dr. Evren ALPASLAN
Öğr. Gör. Dr. Beyhan ÜNLÜ
Öğr. Gör. Dr. Zeynep DOYURAN
Öğr. Gör. Dr. Zeynep AÇAN
Bilimsel Hazırlık Programı
Lisansütü programının giriş koşullarını yerine getiren adaylardan lisans ya da yüksek lisans öğrenimini Dilbilim dışında bir alanda yapmış olan adaylar için bir yıl süreli bir bilimsel hazırlık programı uygulanabilir. Bu programa alınacak öğrenciler ve alacakları dersler, Anabilim Dalı Akademik Kurulu’nca belirlenir.
DERS LİSTESİ
IDB 600 Özel Konular
Anabilim/Anasanat Dallarının tez aşamasında bulunan öğrencileri tarafından alınması zorunlu olan bu ders, Yüksek Lisans öğrencilerinin uzmanlık isteyen alanlarda yapacağı çalışmaları içerir ve kendi alanlarında uzmanlaşmış öğretim üye ve görevlerince verilir.
IDB 601 Seminer
Dilbilimin değişik alanlarından araştırma makalelerinin tartışılması; öğrencilerin ilgi alanlarına göre bir araştırma projesinin her aşamasının planlanıp gerçekleştirilerek tartışılması ve bir araştırma makalesi ya da bildirinin yazılması.
IDB 612 Dilbilimde Kaynak İncelemeleri
Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri dersinin devamı niteliğindeki bu derste öğrencilerin dilbilimin temel kavram ve kuramlarına ilişkin bilgileri akademik makale, kitap ve tez çalışmalarından seçilen çağdaş örneklerle desteklenmektedir.
IDB 613 Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri
Modern dilbilimin küçük- ve büyük-ölçekli alt-alanları içinde insan dilinin yapısına ve işleyişine yönelik çalışmalar ele alınmaktadır.
IDB 614 Tarihsel Dilbilim
Dil değişimleri, nedenleri, türleri ve farklı dillerden örnekleriyle ilgili kuram ve yöntemler doğrultusunda incelenmektedir.
IDB 617 Dilbilim Tarihi
Dilbilim çalışmalarındaki başlangıçtan günümüze kadar belirleyici kuram ve yaklaşımların tarihsel bir çerçevede incelenmesi ve karşılaştırmalı bir yaklaşımla tartışılması.
IDB 619 Ses Bilgisi ve Sesbilim
Konuşma anatomisi, nörolojisi ve patolojisi de dahil olmak üzere sesletim sürecini incelemek ve seslerin nasıl çıkartıldığını, dinleyiciye ulaştığını, dinleyici tarafından algılandığını betimlemek.
IDB 625 Dilbilim Araştırmaları
Dilbilim kuramlarının, yöntem ve bulgularının biçembilgisi, dil öğretimi, çeviri, bilişsel dilbilim, sözlükbilim, edebiyat eleştirisi gibi alanlarda kullanılışının araştırılması; dilbilimde kuram ve uygulama bağıntısının özellikle Türkçe’nin incelenmesi açısından irdelenmesi.
IDB 626 Sözdizimi Kuramları
Derste önde gelen ve günümüzde yaygın olarak benimsenen sözdizimi kuramları tanıtılacak ve bu kuramların temelini meydana getiren ilkeler öğrencilere sunulacaktır. Derste ele alınacak olan kuramlar şunlardır: Dönüşümsel üretici dilbilgisi, işlevsel dilbilgisi, ilişkisel dilbilgisi, bilişsel dilbilgisi ve genişletilmiş öbek yapısı dilbilgisi.
IDB 627 Biçimbilim
Derste biçimsel çalışmalara yol açan konular ve temel ilkeler odaklanarak biçimbilim kuramına giriş yapılacaktır. Biçimbilimin temel konusu olan sözcük yapısı incelenecek ve biçimbirimlerin çeşitli sözcüklerdeki dağılımları üzerinde durulacaktır.
IDB 628 Türkçenin Yapısı
Derste dört düzey temel alınarak Türkçe’nin yapısına ilişkin bilgiler sunulacaktır: Sesbilimsel, biçimsel, sözdizimsel ve söylemsel. Tüm inceleme düzeylerinde ileri sürülen farklı dilbilimsel görüşler üzerinde durulacak ve bunlar tartışılacaktır.
IDB 629 Sözdizimi
Derste önde gelen sözdizimsel yaklaşımlar temel alınarak doğal dillerin sözdizimi incelenmektedir. Derste temel alınacak başlıca sözdizimi yaklaşımları şunlardır: üretici dilbilgisi, işlevsel dilbilgisi, genişletilmiş öbek yapısı dilbilgisi, bilişsel dilbilgisi ve ilişkisel dilbilgisi.
IDB 631 Anlambilim
Anlam-sözcük ilişkilerinin “sözcüğün anlam açılımı “biçiminde ele alındığı bu derste anlamın boyutları kavramlar düzeyinde irdelenmeye çalışılır. Öğrencilerin anlamın boyutlarıyla sözcük-anlam bağlantılarını kavramaları hedef alınmıştır. Bu bağlamda, gerçek anlam, yan anlam, düz anlam; eğretileme, benzetme, düzdeğişmece, niceleme, değinmece, yoksunlama konularında ayrıntılı çalışmalar ve tartışmalar yapılır.
IDB 635 Biçembilim
Derste biçembilim konusunda sunulacak genel bilgilerin ardından biçembilimde önde gelen ilkeler üzerinde durulacak ve söz konusu ilkeler uyarınca uygulamalı çalışmalar gerçekleştirilecektir.
IDB 650 Dilbilimde Yeni Yönelimler
Dilbilimde son yıllarda gelişen kuramsal ve uygulamalı alanların tanıtılması ve araştırmaların incelenmesi, disiplinlerarası araştırma eğilimlerinin yöntem ve içerik açılarından tartışılması.
IDB 651 Dilbilimde Alan Çalışması
Ders, değişik dillerin anadil konuşmacılarından doğal dil verilerinin toplanmasına, çözümlenmesine ve dil kurallarının saptanmasına ilişkin yöntem ve süreçleri öğretmeyi amaçlamaktadır.
IDB 652 Dilbilim ve Dil Öğretimi
İngilizce dil öğretim yöntemlerinin incelenmesi: kuram ve uygulama: temel İngilizce dil öğretimi terimlerinin gözden geçirilmesi, dil öğretiminde kullanılan, yaklaşımlar, yöntemler ve teknikler, ders kitabı seçimi, temel sınıf İngilizce’si, iletişimci yöntemde dilbilgisi, sözcük, yazma, okuma, dinleme etkinlikleri
IDB 654 Karşılaştırmalı Dilbilgisi
Bu dersin amacı öğrencilere Türkçe ve İngilizce’deki benzer ve farklı yapıları göstermektir. R. Lado’nun düşünceleri doğrultusunda, iki dil arasındaki benzerlikler öğrenciler tarafından rahatlıkla anlaşılırken, farklılıklar öğrenme ve kullanım sorunlarına yol açacaktır. Değişik konular üzerinde karşılaştırmalı dilbilim analizleri sonucunda öğrencilerin iki dili etkili biçimde kullanmaları sağlanır.
IDB 656 Göstergebilim
Göstergebilim sözlü ya da sözsüz göstergelerin anlam kurulmasındaki işlevlerini irdeleyen bir bilim dalıdır. Bu derste dilbilim ve mantıktan;bilgi kuramıyla kültürel antropolojiden yararlanarak yöntemsel önerilerde bulunmak mümkün olacaktır. Bu nedenle de, göstergebilim, somut gerçekliklerden ziyade soyut içeriklere, temel anlamsal düzeneğe, anlamlamaya, anlamlama dizgelerine yöneliktir.
IDB 658 Psikodilbilim
Dil davranışı ile bunun temelinde bulunan ruhbilimsel süreçlerin ilişkilerinin incelenmesi; dilin algılanması, dil kullanımında bellek, konuşma üretimi ve dil, vb. kavramların araştırılması.
IDB 660 Çeviribilim
Dilbilim ile çeviri bilim arasındaki ilişki üzerinde odaklanılarak çeviribilime genel giriş niteliğinde bilgiler sunulacaktır. Derste ayrıca dilbilim alanında geliştirilmiş olan ve çeviriye yönelik kuramlar ele alınacak ve bu kuramlar uyarınca çeviri uygulamaları yapılacaktır.
IDB 662 Söylem Çözümlemesi
Dil birimlerinin toplum ve dil bağlantısı ışığında iletişim değerlerinin ve metin oluşturma olanaklarının araştırılması; söylem çözümlemesi ve dilbilim, söylem çözümlemesinde kuram ve uygulama bağıntısı, dil, bağlam ve etkileşim türünden temel kavramların söylem kuramları çerçevesinde incelenmesi.
IDB 664 Sözcükbilim
Biçimbilimsel karmaşık sözcükleri (bileşik sözcükler ve türetilmiş sözcükler), sözdizimsel karmaşık sözcükleri (sözöbekli sözcükler) içeren sözcükbilimin genel ilkelerini kavramlarını incelemek ve sözcükbilimi uygulamalı, disiplinlerarası bakış açılarından incelemek.
IDB 666 Sözlükbilim
Sözlükbilim uygulamalarını inceleme, sözlükbilim kuramını inceleme ve farklı sözlük türlerini, özelliklerini tartışma.
IDB 668 Toplumdilbilim
Dil ile toplum arasındaki çok yönlü ilişkinin bireysel ve grupsal yönlerinin incelenmesi. Dildeki eşzamanlı çeşitliliğin toplumsal etkenlerle ilişkisinin ve kimliğin oluşmasındaki rolünün tartışılması. Dil planlaması, çok dillilik gibi toplumsal konuların tartışılması.
IDB 691 Araştırma Yöntemleri
Bilimsel araştırmanın temel ilkeleri, yöntemleri, çeşitli basamakları, veri toplama teknikleri gibi yüksek lisans tezine hazırlayıcı nitelikte konuların çalışılması; ve dilbilimin çeşitli alanlarında bu nitelikte araştırmaların yapılması.
IDB 692 Bilim Tarihi
Başlangıçtan günümüze uygarlığın gelişimi içinde bilimsel anlayış ve bilimsel yöntemin gelişiminin tartışılması, bilimsel alanlar içinde Sosyal Bilimlerin gelişiminin incelenmesi, Sosyal Bilimler arasında Dilbilimin yeri ve öneminin irdelenmesi ve Dilbilimin bilimsel bir alan olarak gelişiminin tartışılması.
IDB 693 Dil ve Kültür
Dil ve kültür arasındaki çok yönlü ilişkinin incelenmesi. Dilin algılama ve bilişsel süreçler üzerindeki etkisi, bireylerin kimlik duygusu ve grup içindeki topluluk anlayışının tartışılması.
