Program tanımları
KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
Ülkemizde, prehistorik çağlardan günümüze uzanan yaklaşık 10.000 yıllık tarihsel geçmişi yansıtan yoğun bir kültürel miras yer almaktadır. Taşınır ve taşınmaz değerlerden oluşan bu mirasın korunması, günümüze ulaşan özellikleriyle gelecek kuşaklara aktarılması konusu, Dünya ve ülkemiz kültürü adına, hepimizin sorumluluk alanıdır. Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Lisans Programı, tarihsel değerlerimizin tanınmasını, araştırılmasını, koruma sorunlarının belirlenmesini, çözüm önerilerinin oluşturulmasını, kısaca koruma kültürünün geliştirilmesini amaçlamaktadır. Eğitime 2005-2006 akademik yılında başlamış olan programımız, korumanın çok disiplinli yapısını dikkate alarak, koruma kültürünün yaygınlaştırılması için çeşitli bilim dallarından öğrenci kabul edecek biçimde planlanmıştır. Katılımcılara, 'Tezli' veya 'Tezsiz' yüksek lisans tercihlerine uygun olarak kapsamlı bir seçme ders paketi sunulmakta; proje, uygulama, gezi, söyleşi, konferans, seminer gibi etkinliklerle eğitim zenginleştirilmektedir.
Programdaki eğitim ve öğretim, Kadir Has Üniversitesi Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği çerçevesinde yürütülmektedir. Eğitim dili Türkçe'dir.
DERS İÇERİKLERİ
ZORUNLU DERSLER
Dersin Adı: KK 501 Koruma Kavramları
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç: Korumanın anlamı, düşünsel boyutu ve koruma konusundaki yaklaşımlar üzerine bilgi vererek koruma kültürü oluşturulması.
Önşart Konuları:
İçerik: Korumanın tanımı, amaçları, gerekliliği. Kültür varlıklarının içerdiği korunması gerekli değerler (Tarihsel belge olma değeri, kültürel / duygusal / estetik değerler, ekonomik / işlevsel değerler). Korumaya karşı olan görüşler. Korunacak kültür varlıklarının tanım ve sınıflandırmaları. İlkçağlardan günümüze koruma anlayışının evrimi: Başlangıçtan 19.Yüzyıl öncesine kadar (Özellikle Papa Emirnameleri ve kral buyruklarına dayalı) koruma çalışmaları, 19.Yüzyıldan 1964 Venedik Tüzüğü'ne kadar koruma anlayışındaki değişimler, 1964'ten günümüze koruma konusundaki gelişmeler. Küçük eser, anıt ve tek yapıdan kentsel ölçeğe, bütünleşik koruma.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum, CD ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 503 Tarihsel Kaynaklar ve Araştırma Yöntemleri
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç: Koruma konusunda rapor, makale, tez, kitap hazırlamak için; kaynak kullanımının, bilimsel araştırma ve yazma yöntemlerinin kavranması.
Önşart Konuları:
İçerik: Tarihsel araştırmanın gereği, önemi, konu seçimi ve sınırları. Araştırma aşamaları: İzleme ve bilgi toplama (gözlem, rölöve, fotoğraf, anket, sayısal analiz, testler, laboratuar analizleri, tarihsel ve çağdaş kaynaklardan yararlanma, kılavuz ve kaynak kişilerden bilgi toplama), sınıflandırma, karşılaştırma, katalog hazırlama, hipotez üretme ve test, sonuçlandırma, genelleme. Tarihsel kaynakların tanıtımı, bulundukları yerler, yararlanma ve kaynak gösterme. Konu ile ilgili çağdaş kaynakların tanıtımı, kaynağı yazma, bilgi fişlerine not alma. Yazı planı hazırlama. Kaynak notları, açıklama notları, kısaltılmış kaynak notu verme kuralları. Katalog, rapor ve makale.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım
Değerlendirme: Haftalık ödevler ve finalde 'makale' teslimi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 502 Korumanın Yasal Boyutu ve Uygulamalar
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Bir restorasyon uygulaması süreciyle örneklenerek, koruma projesi hazırlama yöntemi ve yasal sürecin kavranması.
Önşart Konuları:
İçerik: Dünyadan örneklerle, günümüzdeki korumaya ilişkin yasal düzenlemeler. Koruma konusunda çalışan ulusal ve uluslararası örgütler. Ülkemizde korumaya ilişkin yasal organizasyonun kurulması ve gelişimi. Osmanlı dönemindeki koruma anlayışı ve müzecilik. Cumhuriyet sonrasında koruma anlayışının değişimi ve yasal düzenlemeler. Türk Tarih Kurumu çalışmaları ve arkeolojik kazılar. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu (kurulması, ilk çalışmaları, koruma bürokrasisi içindeki yeri). 2863 sayılı Koruma Kanunu ve korumayla ilgili diğer yasa, yönetmelik, tüzük, ilke kararları ve bu mevzuata dayalı uygulamaların eleştirisi. Koruma uygulamalarına başlamadan önce yapılması gereken işlemler (tarihsel araştırma, yasal araştırma, rölöve, teknik araştırmalar, restitüsyon ve restorasyon projeleri, onay, organizasyon süreci), ilgili kişi ve kurumların yetki ve sorumlulukları, bir geleneksel konut ve anıtsal yapı restorasyonu örneğinde bürokratik sürecin tanıtımı.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum, CD ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 504 İstanbul'un Mimarlık Mirası
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Geçmişi ve mimari mirasının yoğunluğuyla koruma açısından özel bir önemi olan İstanbul kentini tanıtarak, tarihsel çevre bilinci oluşturulması.
Önşart Konuları:
İçerik: İstanbul mimarlık mirasının kronojik olarak işlenmesi, geziler ve seminerler yoluyla bu önemli mirasın tanınması, yorumlanması ve koruma sorunlarının dile getirilmesi. Kentin tarihi. Byzantion: kuruluş dönemine ilişkin kalıntılar. Bir Roma kenti olarak Constantinopolis: Başlıca yapılar, caddeler, meydanlar, anıtlar, surlar, sarnıçlar, Büyük Saray. İstanbul'a Hıristiyan kenti kimliği veren anıtlar: Ayasofya, Sergios-Bakhos, diğer manastır ve kiliseler. Nika İsyanı. Latinler. Son dönem Bizans yapıları. Fatih ve dönemi. Kentin Türkleşmesi - ilk simge yapılar. Klasik Osmanlı Dönemi yapıları. Mimar Sinan ve Saray mimarlık örgütü. Geç Klasik Dönem. Avrupa ile ilişkiler. Lale Devri ve Barok üslubun kabulü. Yabancı mimarlar ve okullar. Neoklasik üsluplar ve temsilcileri. İmar eylemlerindeki değişiklikler. Yabancı mimarlığa tepkiler. I.Ulusal / Neoklasik Osmanlı mimarisi. Art-Nouveau. Senayi-i Nefise ve sanat eğitimi. II.Ulusal mimari. Global mimari.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım ve geziler
Değerlendirme: Ödev (sunum, CD ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
SEÇİMLİK DERSLER
Dersin Adı: KK 505 Osmanlı Mimarlığı
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç: Osmanlı mimarlığının oluşum ve gelişimini, yapıtların estetik ve teknik özelliklerini tanıtarak; koruma proje ve uygulamalarına altyapı / veri sağlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Osmanlı dönemi kısa tarihçesi (Kuruluş, Yükselme, Duraklama ve Gerileme Dönemleri). Osmanlı İmparatorluğu'nun doğu - batı komşuları ya da diğer uzak toplumlarla siyasi, kültürel, ekonomik ve sanatsal ilişkileri. Şehircilik ve imarla ilgili faaliyetler / mimarlık ve sanat ortamı. Mimarlıkta Erken Osmanlı, Klasik, Geç Klasik, 18. Yüzyıl / Lale Devri, 19. Yüzyıl / Neoklasik ve I.Ulusal Mimarlık Dönemleri. Vakıf sistemi. Patronaj ve önemli mimarlar / Saray Mimarlık Örgütü. Külliye, cami, mescit, tekke, medrese / şifahane, tabhane, imaret, türbe, sıbyan mektebi, çeşme, sebil, han, kervansaray, saray... gibi yapı türlerinin; planlama, strüktür ve bezeme özelliklerinin tanıtılması. Yapı elemanlarının analizi, önemli örnekler üzerinde yapım ve bezeme tekniklerinin incelenmesi. Osmanlı mimarisinin etkilendiği kaynaklar ve üslup özellikleri bağlamında yorumlanması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum, CD ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 507 Geleneksel Malzeme ve Yapım Yöntemleri
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 3
Amaç: Restorasyonlarda, geleneksel malzemeyi 'doğru' kullanımın sağlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Yapıda kullanılan taş, tuğla, kerpiç, ahşap, harç, sıva, cam... gibi malzemelerin türleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri, üretim yöntemleri ve geleneksel yapım tekniklerinin örneklerle tanıtılması: Yığma yapım tekniği: Ahşap yığma, kargir (taş, kerpiç, tuğla) yığma, yarı kargir yapım tekniği, ahşap karkas sistemler. Geleneksel yapı elemanları terminolojisi. Temel, duvar, ayak ve sütun, döşeme, atkı ve kemer, konsol, örtü elemanları (dam, tonoz, kubbe), geçiş elemanları (tromp, Türk üçgeni, pandantif, stalaktit), minare ve diğer mimari elemanların (kapı, pencere, merdiven, mihrap, niş ve hücreler...) malzeme, biçim ve bileşenleri.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum, CD ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 509 Rölöve
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2,5
Amaç: Bir koruma projesinin ilk aşaması olarak rölöve çıkartılması ve analitik rölöve hazırlama becerisinin kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Rölöve ile belgelemenin amacı ve rölöve tarihi. Ölçme prensipleri. Ölçü aletleri ve kullanımı. Rölöve yöntemleri. Arazi geometrisi. Tarihsel çevrenin belgelenmesi ve analizi. Yapı rölövesi ve kontrolu. Özgün olan ve olmayan elemanlar, eklentiler, tesisat, malzeme ve yapım tekniklerinin belgelenmesi. Koruma amaçlı rölöve / analitik rölöve. Yapının tarihsel analizi / kronolojik dönemlerin belirtilmesi. Restitüsyon kavramı. Uygulama: Küçük boyutlu bir yapı veya büyük bir yapının belli bir bölümü için analitik rölöve hazırlanması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım + eleştiri
Değerlendirme: Analitik rölöve teslimi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 511 Sayısal Analiz
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2,5
Amaç: Benzer örneklerin özelliklerini saptayarak, korunacak yapı elemanlarını 'doğru' biçimlendirme ve boyutlandırmanın sağlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Kültür varlıklarının genel tasarım veya ögeleri için, çok sayıda örnek seçilmesi ve ölçüleri alınarak tipolojik, kronolojik, yapısal, ölçü ve oran yönünden sayısal sonuçlara ulaşılması; bir yapı tipi veya ögesinin kronolojik olarak nasıl geliştiği ve özelliklerinin tespiti bakımından önemli bilgiler verir. Böylece dönemsel ortak özellikler ve -varsa- bir uslübun karakteristikleri ortaya çıkar. Bunun için derste kemer, konsol, kapı, pencere, tavan, saçak... gibi bir öge veya sıbyan mektebi, kütüphane, medrese hücresi, çeşme, sebil... gibi yapı türleri arasından seçilen bir konuda, çok sayıda örneğin sistematik ölçüleri alınarak sayısal analiz hazırlanacak; grafik değerlendirmelerle yorum yapılmaya çalışılacaktır.
Öğretim Yöntemleri: Rölöve, ölçüler ve grafik değerlendirmeye ilişkin eleştiri
Değerlendirme: Ödev (CD ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 513 Kültür Varlıklarında Bozulmalar
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç: Koruma yöntemini saptamak üzere, kültür varlıklarındaki bozulma nedenleri ve hasarların tanımlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Küçük eser ve yapılar için genel olarak bozulma nedenleri. Küçük eserlere ilişkin sorunlar. Yapıların bozulma nedenleri (konumlanma özellikleri, jeofizik etkiler, iklimsel etkiler, suyun etkisi, biyolojik ve kimyasal etkiler, tasarım, uygulama, yanlış onarımlar ve yanlış kullanımdan kaynaklanan sorunlar, planlama hataları, yanlış imar uygulamalarının etkileri, trafik ve titreşim etkileri, doğal afetler, yangın, savaş, vandalizm vb.). Genel olarak bozulmalar ve neden olan etkinin saptanması, hasarın belgelenmesi (fotoğraf ve çizimle tanıtılması), ölçülmesi, izlenmesi.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım.
Değerlendirme: Ödev (sunum ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 515 Tarihsel Çevre Analizi
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 1
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç:Koruma projesi hazırlanacak tarihsel çevreler için, kentsel ve yapısal tasarım özelliklerinin, sorunların, analiz ve belgeleme yöntemlerinin belirlenmesi.
Önşart Konuları:
İçerik: Tarihsel çevre kavramı. Sit tanımı ve sınıflandırmaları. Tarihsel çevreyi belirleyen ögeler: Birliktelik değeri, kentsel odaklar, yerleşim silüetleri, vista noktaları, sembolik değerler. Kıyı yerleşmeleri. Arkeolojik alanlar / ölü kentler ve yaşayan tarihsel kentler. Kırsal yerleşmeler. Peyzaj değerlendirmesi. Tarihsel çevre tahrip nedenleri. Uygulama: Seçilen bir tarihsel çevrede analizler, araştırma, saptama-belgeleme, kentsel rölöve ve tipoloji çalışmaları.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım ve analiz paftaları hazırlama.
Değerlendirme: Tarihsel çevre analizlerinin teslimi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 506 Türk Evi
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Türk kenti ve evininin tanıtılmasıyla, korunmaya değer özelliklerinin kavranması.
Önşart Konuları:
İçerik: Anadolu kentlerinin geleneksel konut dokusu özellikleri: Organik yol kurgusu, çıkmaz sokaklar, sokak kaplamaları, köşe dönüşleri, mülkiyet ve parselasyon, parsel üzerine konumlanma tipleri vb. Osmanlı toplumunun, Türk evi biçimlenişini etkileyen sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı. Anadolu'da yerel özelliklere göre farklılaşan konut tiplerinin bölgesel dağılımı ve etkileşim kaynakları. Türk evi plan tipleri, Türk odasının tasarım ve donanım ilkeleri, yapı elemanlarının malzeme ve bezeme özellikleri.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 508 Anadolu Arkeolojisi
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç:Anadolu'nun yapı kültürü ve mimarlık mirasını, korunacak değerlerini tanıtarak tarihsel çevre bilinci oluşturulması.
Önşart Konuları:
İçerik: Paleolitik dönem / Anadolu'nun tarih öncesi çağları. Hattiler, Hititler, Troya, Lidya, Frigya, Urartu, Likya ve Yunan uygarlıkları. Helenistik Dönem. Roma Dönemi. Anadolu mitolojisi. Anadolu'nun Yunan ve Roma Arkeolojisi. Önemli Antik kentler. Arkeolojiye ilişkin terminoloji. Türkiye dışındaki ilk Hıristiyan yapıları, Anadolu'nun Hıristiyan çağı ve erken örneklerden itibaren Bizans mimarlığı. Anadolu'nun Türkleşmesi ve ilk yerleşim hareketleri. Erken Beylikler, Anadolu Selçuklu ve Beylikler dönemlerine ait (Osmanlı Beyliği dışında kalan Türk-İslam egemenlerin) kültür ve mimarlıklarına genel bir bakış. Tüm uygarlıklarda kültür ve sanat, uzak ve yakın uygarlıklarla ilişkiler / etkileşimler, yapım teknolojisi ve önemli mimari eserler.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 510 Osmanlıca
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2,5
Amaç: Korunacak değerlerle ilişkin özgün veriler sağlamak için, tarihsel belgelerden yararlanma yeteneği kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik:Korunması gerekli kültür varlıklarına ilişkin özellikle Eski Türkçe yayınlar, arşiv belgeleri ile kitabeleri okuma ve anlamaya yönelik Osmanlıca yazım ve dil bilgisi.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım, okuma-yazma yazma eleştirisi
Değerlendirme: Ödev
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 512 Tarihsel Yapı Koruma Projesi
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2,5
Amaç: Tek yapı ölçeğinde koruma projesi hazırlanması.
Önşart Konuları: Rölöve (KK 509) dersinden başarılı olmak.
İçerik: Ülkemizde ve batıda, hazırlanmış ve/veya uygulanmış koruma projesi örneklerinin incelenmesi, olumlu-olumsuz yönlerin analizi. Uygulama: İstanbul'da, restitüsyon sorunları ve yoğun hasarlar içeren bir tarihi yapı için koruma projesi hazırlanması. Proje öncesindeki hazırlıklar: Tarihsel araştırma, yapının teknik verileri için bilgi toplama ve belgeleme (Analitik rölöve, fotoğraflar, özgün yapısal detayların rölövesi, kopyalar, kronolojik analizler, strüktür araştırmaları, malzeme analizleri... vb.), koruma sorunlarının belirlenmesi. Restitüsyon önerileri. Öngörülen özgün veya yeni işlevlerin, yapının mevcut durumuna uygunluğunun irdelenmesi. Restorasyon kararlarının belirlenmesi ve projelendirme.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım ve proje eleştirisi
Değerlendirme: Proje teslimi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 514 Görsel Belgeleme
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2,5
Amaç: Korunacak değerleri arşivlemek için temel bir yöntem olan 'belgesel fotoğraf' hazırlama (çekme, işleme ve rölövede kullanma) becerisinin kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Fotoğrafla belgelemenin amacı. Mimariyi tanıtan fotoğraf. Fotoğrafın rölövede kullanımı. Fotoğraf bilgisi: Fotoğraf tarihi, mercekler ve görüntü oluşumu, kamera ve parçaları, çeşitleri, yardımcı araçlar, görüntünün tespiti / baskı. Digital fotoğraf ve elektronik ortamda belgeleme. Fotoğrafın diğer kullanım alanları. Fotogrametri: Mimarlıkta fotogrametrinin yeri, içeriği ve işlevi, fotogrametrik veri toplama yöntemleri ve kameraları, veri işleme / fotogrametrik değerlendirme yöntem ve donanımları.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım, uygulama ve eleştiri
Değerlendirme: Mimari fotoğraf ödevi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 516 Koruma Yöntemleri
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 1
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Koruma eylemlerini teknik yönden tanıtarak, uygulama sürecinde karşılaşılacak sorunları çözme yeteneğinin kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Kuramsal yaklaşım ve -kentsel ölçekten küçük objeye- koruma yöntemlerinin tanıtılması (Kentsel alanlar için: preservation, rehabilitation, conservation / modernization; Yapılar için: protection, restoration, consolidation, liberation, reintegration, reconstruction, reconstitution, reproduction/replica/faximile; Küçük objeler için: restoration, consolidation, reintegration). Öge restorasyonu. Restorasyonda geleneksel malzeme ve tekniklerin kullanımı. Acil koruma önlemleri. Ülkemizden ve batıdan örneklerle / ahşap ve kargir yapıların koruma yöntemleri. Malzeme koruma yöntemleri. Bezeme koruma yöntemleri. Arkeolojik restorasyon yöntemleri. İşlev ve altyapı entegrasyonu. Kütür varlığının, restorasyon sonrasındaki bakım ve korunması. Metraj, keşif, eski eser birim fiyat kavramları ve koruma maliyetinin hesaplanması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 601 Anadolu Ortaçağ Mimarlığı
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç: Anadolu'daki Ortaçağ mimarlığının oluşum ve gelişimini, yapıtların estetik ve teknik özelliklerini tanıtarak; koruma proje ve uygulamalarına altyapı / veri sağlamak.
Önşart Konuları:
İçerik: Anadolu'nun Türk dönemi: Erken Türk Beylikleri, Anadolu Selçuklu ve Beylikler dönemlerinin kısa tarihçesi. Yakın ya da uzak / diğer uygarlıklarla siyasi, kültürel, ekonomik ilişkileri. Şehircilik ve yapımla ilgili faaliyetleri. Vakıf sistemi. Kale, tersane, kervansaray, ribat, tekke, külliye, cami, mescit, medrese, şifahane, rasathane, imaret, türbe, han, kervansaray, saray... gibi yapı türlerinin; planlama, strüktür ve bezeme özelliklerinin tanıtılması. Mimarlık ile ilgili patronaj, mimar ve yapılarda çalışan diğer sanatçılar. Yapı elemanlarının analizi, önemli örnekler üzerinde yapım ve bezeme tekniklerinin incelenmesi. Anadolu Türk mimarisinin etkilendiği kaynaklar ve üslup özellikleri bağlamında yorumlanması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 603 Tarihsel Çevre Koruma Projesi
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 2,5
Amaç: Sokak, yapı adası, tarihsel bölge, sit alanı' gibi çeşitli ölçeklerde koruma projesi hazırlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Doğal ve/veya yapay yıpranma, işlevsel ve ekonomik eskime, plansızlık veya planlama hataları gibi bozulmalar içeren tarihsel çevrelerde koruma sorunlarının tartışılması ve çözüm önerileri geliştirilmesi. Kentsel koruma, planlama ve uygulaması. Tarihsel çevreyi koruma yöntemleri. Sağlıklaştırma, işlev değerlendirmesi. Alt yapı ve diğer kentsel donanım. Planlama ve uygulama aşamasında kullanıcı katılımı, eğitim, planlama sürecinde alınacak önlemler. Türkiye'de koruma planlaması, uygulama sorunları, yasal çerçeve, finansman modelleri. Tarihsel çevre koruma konusuna yerel, bölgesel çözümler üretilmesi. Uygulama: Analizler, araştırma, saptama-belgeleme, kentsel rölöve ve tipoloji çalışmaları yapılmış olan bir tarihsel çevrede koruma projesi hazırlanması.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım ve proje eleştirisi
Değerlendirme: Proje teslimi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 605 Kazı Bilgisi
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç: Arkeolojik kazı ve restorasyon eylemlerini teknik yönden tanıtarak, uygulama sürecinde karşılaşılacak sorunları çözme yeteneğinin kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Kazılarda elde edilen mimari buluntuların belgelenmesi konusunda arkeologlarla birlikte çalışacak mimarlar için temel arkeoloji bilgisi ve kazı yöntemleri. Arkeolojik kazıya başlamadan önceki hazırlıklar ve organizasyon. Kazı tekniklerinin çeşitleri. Belgeleme ve değerlendirme. Kazı alanlarındaki restorasyon çalışmalarında izlenen yöntemler ve uygulama örnekleri.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 607 Seminer
Ders Tipi: Seminer
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 0
Amaç: Tez hazırlama sürecinin kontrolu.
Önşart Konuları:
İçerik: Seçilen tez konusundaki bir araştırma aşamasının, seminer biçiminde sunulması. Tez tesliminden önce konunun özelliğine göre min.1 (veya tez yürütücüsünün öngörüsüyle 3'e kadar) seminer yapılması zorunludur. Seminerler, tez konusu ile ilgili min. 3 öğretim üyesinden oluşan bir grup önünde, öğrenci ya da isteyen izleyicilere açık olarak gerçekleştirilir.
Öğretim Yöntemleri:
Değerlendirme: Seminer (sunum ve dosya)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 609 Yüksek Lisans Bitirme Tezi
Ders Tipi: Tez hazırlama
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 0
Amaç: Bilimsel araştırma yapma ve özgün sonuçlara ulaşma becerisi kazandırmak.
Önşart Konuları: Zorunlu derslerin tümünü başarmış olmak
İçerik: Tez konusu tarihsel kaynaklar, taşınabilir kültür varlıkları, tarihsel çevre, yapı, yapı elemanı veya koruma yöntemleri' kapsamında seçilir.
Öğretim Yöntemleri: Tez hazırlama ve eleştiri
Değerlendirme: Tez teslimi (değerlendirme üç kişilik bir jüri tarafından yapılır)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 611 Küçük Eser Koruma
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç:Küçük eser restorasyonu sürecinde, karşılaşılacak sorunları çözme yeteneğinin kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Kuramsal yaklaşım. Küçük eser koruma yöntemlerinin tanıtılması. Ülkemizden ve batıdan uygulama örnekleri. Restorasyonda geleneksel malzeme ve tekniklerin kullanımı. Restorasyonda çağdaş kimyasalların kullanımı. Küçük eserlerin restorasyon sonrasındaki bakım ve korunması, içinde bulunacağı fiziksel çevre koşullarının denetimi.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 613 Modern Mimarlık ve Tarihsel İçeriği
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Güz
Kredi: 2
Amaç:19.Yüzyıldan sonraki koruma ve mimarlık hareketlerini, Tasarım ' Kültür ilişkisi bağlamında karşılaştırmalı olarak değerlendirebilme yetisinin kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik : 19.Yüzyıldan günümüze, dönemlere göre değişen tasarım sorunları, kültürel değerler ve sosyal yapıların / yaşam biçimlerinin tasarım süreç ve ürünleri üzerindeki etkileri. Romantizm ve aşırı restorasyona tepkilerin üç önemli ismi: J.Ruskin, W.Morris, P.Webb'in görüş ve uygulamaları. Modernizm: İşlevselci geleneğin baskısından kurtulama ve tarihten kopmanın bir ifadesi olarak yeni biçimler kullanımı, biçimin teknolojiyi yansıtması görevi. Modern dönemin tasarım sorunları; Bauhaus, De Still, Konstrüktivizm ve ayni süreçte farklı kültürlerde ortaya çıkan diğer ekoller, bunların benzerlik ve farklılıkları; zanaat ve tasarım; bilgi teknolojileri ve mimari tasarıma etkileri. Mimari ütopya, özgün biçimler aranması ve olağan dışı tasarıma yönelme: Tüketim toplumu eğilim ve olanakları doğrultusunda Post-Modernizm; Modernizm (işlevselliğin artçıları) ile Post-Modernizm arasında kuramsal tartışmalar. Anonim mimari. Tasarımda eski-yeni ikileminin irdelenmesi' gibi konuların, önemli yapıt ve metinlerle örneklenerek tartışılması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım, okuma ve tartışma
Değerlendirme: Ödev (sunum)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 602 Anadolu Ortaçağ Sanatı
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Anadolu'daki Ortaçağ sanatının oluşum ve gelişimini, yapıtların estetik ve teknik özelliklerini tanıtarak; koruma proje ve uygulamalarına altyapı / veri sağlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Ortaçağ'da Anadolu - Türk dönemine ait küçük eserler ve bezeme sanatı hakkında bilgiler. Anadolu'nun Türk dönemi: Erken Türk Beylikleri, Anadolu Selçuklu ve Beylikler dönemlerinin kısa tarihçesi. Yakın ya da uzak / diğer uygarlıklarla siyasi, kültürel, ekonomik ilişkileri. Sanatla ilgili faaliyetleri. Mimarlık ve mimarlık dışı alanlarda gelişmiş olan sanat dalları: Taş, ahşap, seramik, çini, maden, alçı, cam, duvar resmi ve diğer resimler, hat, tekstil, halı... sanatlarına ilişkin yapım ve bezeme teknikleri ile önemli eserlerin tanıtılması, etkilendiği kaynaklar ve üslup özellikleri bağlamında yorumlanması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 604 Osmanlı Sanatı
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Osmanlı sanatının oluşum ve gelişimini, yapıtların estetik ve teknik özelliklerini tanıtarak; koruma proje ve uygulamalarına altyapı / veri sağlanması.
Önşart Konuları:
İçerik: Osmanlı dönemi kısa tarihçesi (Kuruluş, Yükselme, Duraklama ve Gerileme Dönemleri). Osmanlı İmparatorluğu'nun doğu - batı komşuları ya da diğer uzak toplumlarla siyasi, kültürel, ekonomik ve sanatsal ilişkileri. Sanatla ilgili faaliyetler ve sanat ortamı. Patronaj ve çalışanlar: Saray sanat örgütü. Mimarlık ve mimarlık dışı alanlarda gelişmiş olan sanat dalları: Taş, ahşap, seramik, çini, maden, cam, alçı, hat, minyatür, kitap - cilt, halı... sanatları ile ilgili yapım ve bezeme teknikleri. Önemli eserlerin tanıtılması; işlev, etkileyen kaynaklar ve üslup özellikleri bağlamında yorumlanması.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 606 Yöresel Mimarlık
Ders Tipi: Uygulama
Sınıf: 2
Dönem: Bahar (yaz çalışmaları)
Kredi: 0
Amaç: Yaz sürecini değerlendirirken, bir yandan da Anadolu'nun geleneksel değerlerine ilişkin bilgi edinme, belgeleme, derleme alışkanlığı kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Geleneksel mimari. Geleneksel ve yöresel mimarlık ilişkisi. Yöresel mimarinin özellikleri. Yöresel mimariyi incelemek için yapılacak hazırlıklar / sağlanması gerekli veriler: Haritalar, tarihi-coğrafi-ekonomik- demografik bilgiler ve alt yapı özellikleri. Yaz döneminde (1-4 haftalık organizasyonlar halinde) yerinde tespit, araştırma ve incelemeler (kent ölçeğinde bilgi toplama, yapı ölçeğinde bilgi toplama). Yöresel mimarlık örneği kent veya alanın değerlendirilmesi ve yorumlanması. Türkiye'de ortak geleneksel mimari değerler. Türkiye'de yöresel farklılaşmalar ve nedenleri.
Öğretim Yöntemleri: Arazi çalışması
Değerlendirme: Toplanan belgelerin derlenmesi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 608 Tarihsel Çevrede Tasarım
Ders Tipi: Teorik + Uygulama
Sınıf: 2
Dönem: Bahar
Kredi: 2,5
Amaç: Tarihsel merkez niteliğindeki kentsel alanlarda, çağdaş tasarım yaklaşımlarının tartışılması ve bir 'yeni yapı' projesi hazırlanması.
Önşart Konuları:
İçerik : Ülkemiz ve batıdaki tarihsel çevrelerde uygulanmış yeni tasarım örneklerinin incelenmesi, olumlu-olumsuz yönlerin analizi. İstanbul'da, geleneksel dokusunu büyük ölçüde yitirmemiş olma ölçütüne göre seçilen alanlarda 'yeni bir yapı projesi' üretilmesi ve proje hazırlanırken: Tarihsel kent merkezlerinde gelişen yeni işlevlerin neden olduğu koruma sorunlarının irdelenmesi. Geleneksel dokular içinde yer alan hizmet fonksiyonları ile buna ilişkin fiziksel sistemin birbiriyle ilişkiler ve kentin bütünü ile ilgili gelişmeler bağlamında değerlendirilmesi. Gelecekte üretilecek yerleşme merkezleri için öngörülen yaklaşımların, tarihi kent mekanlarına uygulanabilirliğinin irdelenmesi. Tarihsel merkez niteliği taşıyan kentsel alanlardaki yeni tasarımlarda, çağdaş bir verimlilik ve estetik sağlanması için gereken ilkelerin tartışılması.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım ve proje eleştirisi
Değerlendirme: Proje teslimi
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 610 Koruma Laboratuarı
Ders Tipi: Teorik + Laboratuar
Sınıf: 2
Dönem: Bahar
Kredi: 2,5
Amaç: Restorasyonda kullanılan geleneksel ve çağdaş malzeme özelliklerinin (özgün içerik, performans, gelecekteki dayanım ve/veya diğer malzemelerle etkileşiminin) deneysel olarak belirlenmesi.
Önşart Konuları:
İçerik: Kültür varlıklarını oluşturan malzemelerin, kimyasal özelliklerinin (tür, organik ya da inorganik köken, içerik ve bileşim açısından) belirlenmesi. Fiziksel özelliklere ilişkin deneyler yapılması (basınç ve çekme dayanımlarının, özgün ağırlığın, su emme / porozite değerinin belirlenmesi). Restorasyon kimyası: Restorasyonda kullanılacak çağdaş kimyasal malzemelerin tanıtılması. Özellikle dolgu harçlarının, plastik onarım ve yapıştırmalarda kullanılan kimyasalların nitelikleri. Onarımda kullanılacak geleneksel veya çağdaş malzemenin kültür varlığını kimyasal açıdan nasıl etkileyeceğinin araştırılması.
Öğretim Yöntemleri: Anlatım ve laboratuar deneyleri
Değerlendirme: Ödev (deney sonuçları raporu)
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 612 19.Yüzyıl Mobilyaları ve Koruma
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç:19.Yüzyıl mobilyalarının özelliklerini tanıtarak koruma uygulamaları için gereken altyapının oluşturulması; restorasyon sürecinde karşılaşılacak sorunları çözme yeteneği kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Antika mobilyalar: 19.Yüzyılda Batıda geçerli olan mobilya üslupları ve uygulamalar - örnekler. Osmanlı sarayları, köşkler, kasırlar, yalılar ve konutlarında batı etkileriyle görülen değişim, hareketli eşyalar, üsluplar ve uygulamalar - örnekler. Mobilyalarda bozulma nedenleri: Fiziksel etkiler ve biyolojik tahribat. Onarım ve koruma yöntemleri.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Adı: KK 614 Sanat Tarihi
Ders Tipi: Teorik
Sınıf: 2
Dönem: Bahar
Kredi: 2
Amaç: Sanat tarihine genel bir bakış ve önemli üslupların, sanatçıların, yapıtların özelliklerini irdeleyerek; korumada sahip olunması gereken estetik görüşün kazandırılması.
Önşart Konuları:
İçerik: Tarih öncesi dönemler ve sanatın başlangıcı. Mısır, Mezopotamya, Girit ve Anadolu. Yunan, Etrüsk ve Roma sanatları. Erken Hıristiyan sanatları, Anadolu ve Avrupa'da Bizans. Roman sanatı ve Gotik. Rönesans (İtalya, Kuzey Avrupa, İspanya ve Fransa) sanatı. Rönesans sonrası (İspanya, Hollanda, Fransa, İngiltere), Barok ve Rokoko. Romantizm, Realizm, Empresyonizm ve Ekspresyonizm. Uzakdoğu (Hint, Çin ve Japon) sanatları. Modern sanat / 20.Yüzyılın ilk yarısında Avrupa'da yeni akımlar: Puantilizm, Kübizm, Soyut Sanat, Fütürizm, Dadaizm, Sürrealizm, Bauhaus. Orta Asya Türk Sanatı ve -Anadolu dışı- İslâm sanatlarına genel bir bakış. Her dönemin dinsel, politik, sosyo-kültürel ortamına göre resim, heykel, mimari gibi alanlarda ortaya koyduğu önemli sanat yapıtları ile karakteristik özelliklerinin irdelenmesi. Bir sanat eserinin tanınması ve üslubunun belirlenmesi.
Öğretim Yöntemleri: Görsel malzeme ile desteklenen anlatım
Değerlendirme: Ödev (sunum) ve final sınavı
Öğretim Dili: Türkçe
