Program tanımları
RESTORASYON - TARİHİ ÇEVRE DEĞERLENDİRİLMESİ PROGRAMI
Tarihi Çevre Değerlendirilmesi Lisansüstü Programı’nda, çevre ölçeğinde olmak üzere seçilen geleneksel bir kent dokusunun tespit, değerlendirme ve öneri çalışmalarını içeren rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri çağdaş restorasyon kuram ve yöntemleri ile desteklenerek hazırlanmakta ayrıca ülkemizde ve dünyada uygulanmış çevresel ölçekteki koruma uygulamaları üzerinde tartışma ortamı sağlanmaktadır.
ÖĞRETİM ELEMANLARI
TAM ZAMANLI
Prof. Dr. İlgi Yüce Aşkun
Lisans/Y. Lisans: D.G.S.A. 1972; Doktora: İ.D.G.S.A. 1980.
Prof. Dr. Oğuz Ceylan
Lisans/Y. Lisans: D.G.S.A. 1977; Doktora: MSÜ, 1989.
Prof. Dr. Demet Ulusoy Binan
Lisans: İ.D.M.M.A. 1982; Y. Lisans; Y.Ü. 1985; Doktora: Y.T.Ü. 1994.
Yard. Doç. Dr. Zeliha Hale Tokay
Y. Lisans: MSÜ, 1982; Doktora: MSÜ, 1994.
Yard. Doç. Dr. Tülay Çobancaoğlu,
Lisans: MSÜ, 1983; Y. Lisans: MSÜ, 1988; Doktora: MSÜ, 1999.
Yard. Doç. Dr. Mevlüde Kaptı
Y. Lisans: MSÜ, 1988; Doktora: MSÜ, 1999.
Yard. Doç. Dr. Binnur Kıraç
Lisans: MSÜ, 1989; Y. Lisans: MSÜ, 1992; Doktora: MSÜ, 2001.
DOKTORA PROGRAMI
1. YARIYIL
Seçmeli Dersler
2. YARIYIL
Seçmeli Dersler
3. YARIYIL
Yeterlik Sınavı Çalışması
4. YARIYIL
Tez Önerisi Sunumu
5. YARIYIL
Tez Sınavı Çalışması
6. YARIYIL
Tez Önerisi Sunumu
7. YARIYIL
Tez Çalışma Raporu
8. YARIYIL
Tez Sunumu
DERS İÇERİKLERİ
SEÇMELİ DERSLER
GELENEKSEL KAGİR MİMARİDE RESTORASYON
3 saat/hafta, teori, 2 kredi, 4 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: Geleneksel yöntemlerle yapılmış her türlü kargir inşaatta duvarlar, ayak ve sütunlar, düz atkılar ve kemerler, her türlü açıklığın geçilmesi, mekân örtüleri baca, saçak, konsol ve silmeler, her türlü çıkma, merdivenler, kapı, pencere ve her türlü kaplamalar vb. elemanların yapılış amaç ve usulleri, kullanılan malzeme ve gereçler dersin kapsamındadır.
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav / ödev
Önerilen Kaynak Listesi: Ahunbay , Z., Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM, İstanbul 1996.
Eriç , M., “Eski Eserlerinizde Malzeme Sorunları”. TAÇ Dergisi, C:1, sayı:4, 1986.
CROCI, G., “The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage”, Southampton UK, Boston: Computational Mechanics Publications 2000.
FEILDEN, B. M., Conservation of Historic Buildings, Oxford: Butterworth-Heinemann, 1997.
BECKMANN, P, BOWLES R.., Structural Aspects of Building Conservation, Oxford: Elsevier 2004.
Dersi Veren: Yard. Doç. Dr. Mevlüde KAPTI
GELENEKSEL AHŞAP MİMARİDE RESTORASYON
2 saat/hafta, teori, 2 kredi, 4 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: Geleneksel yöntemlerle yapılmış her türlü ahşap inşaatta karkas ve diğer yapı sistemleri, bunların yapılış usulleri, dış ve iç duvar kaplamaları, çatı sistemleri ve çatı örtüleri, tavan kaplamaları, saçaklar, kapılar ve pencereler, ince yapı ve bitirme işleri, bütün bunlarla ilgili geleneksel ve güncel araç ve gereçler, bu elemanların yapılış amaçları ve içinde bulundukları durumlara göre özgün ve çağdaş malzeme ile restorasyon ilke ve teknikleri, mekansal ve yapısal restorasyon tasarımı için verilerin değerlendirilmesi, konsolidasyon, restitüsyon ve rekonstrüksiyon gibi durumlarda uygulama şekilleri gibi konular dersin kapsamındadır.
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav /ödev
Önerilen Kaynak Listesi: Eldem, S. H. Yapı, İDGSA yayını
Günay, R., Geleneksel Ahşap Yapılar, Sorunları ve Çözüm Yolları. Birsen yayınevi, İstanbul 2002.
Eriç , M., Dünün ve Bugünün Ahşap ve Ahşaptan Üretilmiş Malzeme, İTÜ yayını.
Blaser , W., Wood Houses Form in Rural Architecture. Wept&Co. Verlag Basel 1980.
CIRIA, Report 111 “Structural Renovation of Traditional Buildings”. CIIA London 1986.
Dersi Veren: Yard. Doç. Dr. Tülay ÇOBANCAOĞLU
KORUMA AÇISINDAN GELENEKSEL TÜRK EVİ
2 saat/hafta, teori, 2 kredi, 4 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: Restorasyonu en çok yapılan bina olması nedeni ile geleneksel Türk evinin antropolojisi, tarihi gelişimi ve eğişimi, plan tipleri, mekânsal özellikleri, yurt içinde ve dışında bölgelere göre dağılımı, geleneksel Türk evinin kargir ve ahşap durumu ile yapısal özellikleri, çeşitli methodlara göre restorasyon ilkeleri ve yasal düzenlemeler karşısında binalara yapılacak müdahalelerin belirlenmesi, yurt içinde ve dışında yapılan koruma ve restorasyon çalışmalarından örnekler verilmesi dersin hedefleri arasındadır.
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav / ödev
Önerilen Kaynak Listesi: Eldem , S. E., Türk Evi Plan Tipleri, İTÜ yayını
Eldem, S.E., Türk Evi, TAÇ Vakfı yayını, 3 cilt
Sezgin, H., Architecture Traditionnelle des Balkans Turquie
Akın, N., Balkanlarda Osmanlı Dönemi Konutları
Küçükerman, Ö., Odala, TTOK yayını.
Dersi Veren: Yard. Doç. Dr. Tülay ÇOBANCAOĞLU
RESTORASYON YÖNTEMLERİ
2 saat/hafta, teori, 2 kredi, 4 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: Taşınmaz kültür varlıklarını özgün niteliğinde, sınırlı müdahalelerle ve yeniden yapma yöntemleriyle koruma anlatılacaktır
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav / ödev
Önerilen Kaynak Listesi: Ahunbay , Z. Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul 1996.
Dersi Veren: Prof. Dr. Oğuz CEYLAN
ÇAĞDAŞ KORUMA YAKLAŞIMLARI DOĞRULTUSUNDA GEÇ DÖNEM OSMANLI MİMARİSİ
2 saat/hafta, teori, 2 kredi, 2 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: 19. yüzyılda Osmanlı toplum yapısında yaşanan değişimlerin mimarî alana yansıması sonucu yeni bina türleri ile birlikte yeni yapım sistemleri ortaya çıkmıştır. Bunlar toplumda o zamana kadar görülmeyen batı kaynaklı bina türleri ve ithal malzemeler olarak sayılabilir. Kültürel kimliğin önemli bir öğesi olan bu yapılar günümüzde onarım ve koruma açısından sorunlar taşımaktadır. Dersin amacı bu yapıların restorasyon sorunlarına çağdaş ilke ve yöntemler doğrultusunda çözümler önermek ve bunları tartışmaktır.
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav / ödev
Önerilen Kaynak Listesi: ÇELİK, Z., 19.Yüzyıl’da Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1996.
DENEL, S., Batılılaşma Sürecinde İstanbul’da Tasarım ve Dış Mekanlarda Değişim ve Nedenleri, Ankara 1982.
ERGİN, O. N., Mecelle-i Um û r-ı Belediye, İstanbul 1995.
FITCH, J. M., Historic Preservation: Curatorial Management of the Built World, New York 1982.
CIRIA, Structural Renovation of Traditional Buildings, CIRIA Report 111, 1986.
Dersi Veren: Yard. Doç. Dr. Mevlüde KAPTI
YÖRESEL MİMARİ VE KORUMA
2 saat/hafta, teori, 2 kredi, 3 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: Mimarî kültür varlıklarının önemli bir kısmını kapsayan yöresel mimari; yapım sistemi ile gerçekleştirilen ve bulunduğu doğal çevrenin topografik, jeolojik yapısı ve iklimsel özelliklerine göre konumlanmış mimari ürünleri içerir. Toplumun günlük yaşam biçimi, geçmişi, yaratıcı güçleri ve kökleri hakkında bilgi veren, yerel veya bölgesel mimari olan yöresel mimarî; bitmiş bir ürün değildir, çeşitli dış etkiler ve iç dinamikleriyle evrimleşen gelişen bir olgudur, mirastır ve geleneksel bir mimarîdir. Kültürel kimliğin farklı göstergeleri olan yöresel mimarî, değerlendirme ve koruma açısından sorunlar taşımaktadır. Çağdaş koruma olgusu içinde yöresel mimarînin korunması, anıt korumadan farklı, vazgeçilmez ve yaşamsal bir boyutu olduğu gerçeği ile değerlendirilmelidir.
Dersin amacı; bu yapıların belgelenmesi, korunması gereken değerler ve bozulma durumu açısından değerlendirilmeleri ve bu değerlendirmeler sonucu oluşturulan öncelik sırasına göre koruma eylemi gerçekleştilmesi için çağdaş koruma yaklaşımı doğrultusunda çözümler önermek ve bunları farklı yöresel mimari örnekler üzerinde tartışmaktır.
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav / ödev
Önerilen Kaynak Listesi: AKIN, G., Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki Tarihsel Ev Tiplerinde Anlam, İ.T.Ü. Mim. Fak.Yay., İstanbul 1985.
BİNAN, D., Güzelyurt Örneğinde , Kapadokya Bölgesi Yığma Taş Mimarisinin Korunması için Bir Yöntem Araştırması, Y.T.Ü. Fen Bil. Ens. Yay.,İstanbul 1994.
BİNAN, D., “Yöresel Mimari- Habitat İlişkisinin Koruma Olgusundaki Yeri ve Önemi”, 3. Kentsel Koruma Yenileme ve Uygulamalar Kollokyumu, Toplumsal Gelişme Sürecinde Kentsel Korumanın İşlevi,13-14 Nisan 1995, MSÜ, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Kentsel Koruma ve Yenileme Disiplin Grubu, İstanbul 1995.
SEZGİN, H., Vernaküler Mimari ve Günümüz Koşullarındaki Durumu, Mimarlık, 84/3-4, S. 201, 44-47, İstanbul 1984,
TANYELİ, U., Anadolu Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci (11-15. yy), İ.T.Ü.Mim.Fak.Yay., İstanbul, 1987.
Dersi Veren: Prof. Dr. Demet BİNAN
ENDÜSTRİ MİRASININ KORUNMASI VE YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
2 saat/hafta, teori, 2 kredi, 2 AKTS kredisi
Amaç / İçerik: Günümüzde “Kültür Mirası” dinamik yani çeşitlenen ve gelişen bir yapıya bürünmüştür. “Kültür Mirası” kapsamı içerisine her geçen gün yeni miraslar katılmaktadır. “Endüstri Mirası” 1950’li yılların ortasında “Endüstri Arkeolojisi” adıyla tanımlanmış ve kültür mirası kapsamında yerini almıştır. “Endüstri Arkeolojisi” terimi ile endüstri çağına vurgu yapılıyor olsa da, gerçekte “endüstri mirası” endüstri öncesi dönemin üretim-imalat, mimarî ve donanımlarını da içerecek kadar geniş bir alanı kuşatmaktadır. “Endüstri Arkeolojisi” teknoloji tarihi, mimarlık tarihi, arkeoloji, koruma gibi birçok disiplinin çalışma alanıdır, disiplinler arası karaktere sahiptir. Koruma endüstri arkeolojisinin sadece bir boyutudur. Üretim olgusunun zaman ve mekânda ortaya çıkan görülebilir simgeleri olan “Endüstri Mirası” somut belge niteliğinde olup kendine özel koruma ve değerlendirme problemlerine sahiptir. Ders kapsamında çağdaş koruma anlayışı çerçevesinde endüstri mirasının tanımlanması, kapsamının ve koruma kriterlerinin belirlenmesi, yeniden değerlendirilmelerinde rol alan çağdaş koruma politikalarının incelenmesi ve uluslar arası kurumların aldığı kararlar ışığında irdelenmesi amaçlanmaktadır.
Ön Koşul:-
Değerlendirme Yöntemleri: yazılı sınav / ödev
Önerilen Kaynak Listesi: ALFREY, J., PUTNAM, T., The Industrial Heritage Managing Resources and Uses, Routledge , London and New York , 1992.
KIRAÇ, B., Türkiye’deki Tarihi Sanayi Yapılarının Günümüz Koşullarına Göre Yeniden Değerlendirilmeleri nde Bir Yöntem Araştırması, Basılmamış Doktora tezi, MSÜ, İstanbul 2001.
MUNCE J.F., Industrial Architecture: An Analysis of International Building Practice, F.W. Dodge Corporation, New York 1960.
PALMER, M., NEAVERSON, P., Industrial Archaeology Principles and Practice, Routledge , London and New York 1998.
STRATTON, M. (ed.), Industrial Buildings: Conservation and Regeneration, E&FN Spon , London 2000.
Dersi Veren: Yard. Doç. Dr. Binnur KIRAÇ
