Sistem Mühendisliği maliyet ve zaman sınırlandırmaları dahilinde, güvenilir sistemlerin tasarımı, üretimi, kontrolü ve bakımıyla ilgili bir mühendislik dalıdır. Gerçek yaşamda karşımıza çıkan geniş ölçekli, kapsamlı ve karmaşık problemlere uygun teoriler, araçlar ve yöntemler uygulayarak çözüm bulmayı amaçlar.
Sistem Mühendisliği programları, görev ve fonksiyonları açısından tek bir birim olarak ele alınması gereken karmaşık sistemler ile ilgili temel kavramları, araçları ve metotları öğrencilerine sunmak amacıyla tasarlanmıştır. Karmaşık bir sistem genellikle farklı alt sistemler (örneğin; teknik, biyolojik, çevresel, endüstriyel, sosyal, politik ve ekonomik) içerir. Sistem Mühendisliği programı bu tip sistemlerde modelleme, karar alma, kontrol ve optimizasyon (en iyileme) ile ilgili çalışır. Ayrıca sistemin farklı unsurları arasındaki ilişkileri ve etkileşimleri ortaya çıkarır.
Lisansüstü Sistem Mühendisliği programı, karmaşık bir sistemin farklı unsurları için seçilen araştırma ve uygulama alanlarında derinlemesine bir çalışma sunmaktadır.
Mezuniyet Koşulları
Sistem Mühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Programı dersleri, önkoşul dersleri (en fazla 2 dönemde tamamlanması gerekmektedir.) ve ana programda yer alan zorunlu dersler (3 adet) ve tercihli dersler (5 adet) olarak gruplanmıştır. Yüksek lisans programından mezun olmaya hak kazanabilmek için ana programda yer alan sekiz adet ders (3 kredilik) ve tez çalışmasını başarıyla tamamlamak gerekmektedir. Tavsiye edilen ders yükü bir dönemde 4 derstir. Derslerini tamamlayan öğrenci tez önerisini sunmaya hak kazanır.
DERS PROGRAMI
1. Önkoşul Dersleri
Ekonomi
Mühendislik Ekonomisi
Örgütsel Davranış ve Yönetimine Giriş
Olasılık ve İstatistiğe Giriş
Termodinamik
Yöneylem Araştırmasında Deterministik Modeller
Üretim ve Hizmet Sistemleri
2. Zorunlu Dersler
Araştırma Metodolojisi
İleri Proje Yönetimi
Çok Kriterli Karar Verme Mekanizmaları
3. Seçmeli Dersler
Sistem Modellemesine Analitik Yaklaşımlar
Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Yönetimi
Sistem Mühendisligi Metodolojik Çerçeveler, Süreçler ve Uygulamalar
Stratejik Teknoloji Yönetimi
Karar Teorisi
Endüstriyel Sistem Simülasyonu
Yönetim Bilişim Sistemleri
Kalite Kontrolü ve Yönetimi
Risk Analizi
Matematiksel Sistem Teorisi
Robotik
Kontrol Teorisinde Özel Konular
Mekatronik
Yöneylem Araştırmasında İleri Metotlar
Seminer
DERS İÇERİKLERİ
1. Önkoşul Dersleri
ECON 201 - Ekonomi
Bu ders arz/talep analizi, ekonomik faaliyetlerdeki değişimler, dairesel akım ve benzeri gibi ekonomiye giriş konularını içerir.
ECON 202 - Mühendislik Ekonomisi
Bu ders nakit akışı ve indirim, vergiler ve amortisman, nakit akışı yönetimi üzerinde enflasyonun etkileri, kırılma noktası analizi, karar verme çizelgeleri konuları kapsar.
EMAN 301 - Örgütsel Davranış ve Yönetime Giriş
Bu ders, teknik örgütlerin yönetimi ve tasarımı, işlevsel, proje, matris ve bileşik örgütlerde otorite ve sorumluluk şablonları. Teknik örgütlerde katılımcı yönetim de bu dersin konuları arasındadır.
ES 230 - Olasılık Ve İstatistiğe Giriş
Bu ders olasılık teorisine giriş, sürekli ve kesikli olasılık modellerini içerir. Korelasyon, en küçük kareler, örnekleme teorisi, belirli integral ve hipotez testi konuları da dahil olmak üzere bilgi derleme ve analizi konularını kapsar.
ES 365 - Termodinamik
Bu ders açık ve kapalı sistemleri, özelliklerini, durumları ve durum değişikliklerini, çevrimleri, termodinamik yüzeyleri, durum denklemlerini, iş sıcaklık ve denge işlemlerini, termodinamiğin ilk kanununu, iç enerji, entalpi ve özgül ısı, termodinamiğin ikinci kanununu ve entropi konularını kapsar.
SYE 222 - Yöneylem Araştırmasında Deterministik Modeller
Doğrusal programlama, Transportasyon ve atama problemleri, tamsayı programlamaya giriş, üretim sistemlerinde lojistik, ekonomik ve finans sistemlerinde model kurma. Ders içeriği, bilgisayar programlarıyla desteklenmektedir.
SYE 362 - Üretim ve Hizmet Sistemleri
Organizasyonların farklı seviyelerinde formülasyon, modelleme, planlama ve kontrol. Konuya, toplam planlama, keşifsel kontrol ve malzeme ihtiyacı planlaması dahildir. Ders gerçek hayat uygulama projeleri ve komputerize eğitimsel üretim planlama gereçlerini kapsamaktadır.
2. Zorunlu Dersler
ESYE 501 - Araştırma Metodolojisi
Bu dersin kapsaminda analitik ve tanimsal arastirma tasarimlari, veri toplamasi için seçme yöntemleri, fakülte üyesinin yönlendirilmesi altinda ögrencinin bir proje hazirlamasi da yer almaktadir.Bu proje, ögrencinin derste ögrendigi kavramlari, konulari ve yöntemleri kullanarak teknoloji yönelimli bir proje hazirlama ve sunmalarina yardimci olmaktadir. Danisman hoca onayladigi taktirde proje stratejik veya islemsel bazli olabilir.
ESYE 513 - İleri Proje Yönetimi
Proje yapısı, proje amacı ve ilgili unsurlar gibi proje yöntemi kavramları bu derste anlatılmaktadır. Proje programlamasında zaman ve maliyet boyutları tartışılmaktadır. Ayrıca CPM, PERT ve GERT gibi network analiz teknikleri de dersin içeriği içindedir.
ESYE 562 - Çok Kriterli Karar Verme Mekanizmaları
Problem modellemesi ve formülasyon, kompleks karalar için kriter ve amaç belirlenmesi, karar verme mekanizması ve alternatiflerinin belirlenmesi, seçilen çok kriterli karar verme mekanizmaları problemlerinin analizi.
3. Seçmeli Dersler
ESYE 502 - Sistem Modellemesine Analitik Yaklaşımlar
Sistem mühendisliği, bilgi teknolojileri yöneticiliği ve yazılım mühendisliği kapsamında çalışmalar. Karmaşık sosyo-teknik sistemlerin tam kapsamlı mikro ve makro ölçekli yaklaşımlarla net modellenmesi.
ESYE 510 - Araştırma ve Geliştirme (AR-GE) Yönetimi
Organizasyonun stratejik planı içinde ARGE fonksiyonunun fomülasyonu ve yürürlüğe konması. Uzun dönem teknoloji tahmin metodları, dahili teknoloji değerlendirmeleri, teknoloji elde edinimi, dahili teknoloji transferi. ARGE proje yönetimi, yeni ürün gelişimi ve ARGE, pazarlama-işletme fonksiyonları arabirimi
ESYE 511 - Sistem Mühendisligi Metodolojik Çerçeveler, Süreçler ve Uygulamalar
Bu dersin amacı mühendislik ögrencilerine güvenilir, verimli ve maliyeti kabul edilebilir (cost-effective) ürün ya da servis elde etme yaklasimini anlatmaktir. Sözü geçen yaklasim, komünikasyon ve aglar sistemleri, proses ve imalat endüstrisi sistemleri, komuta ve kontrol sistemleri, yazilim mühendisligi sistemleri, bilisim sistemleri, savunma sistemleri gibi çok degisik sistemlere uygulanabilir niteliktedir. Derste islenen konular söyledir: Sistem Mühendisligi’ne yeniden bir bakis (tanimlar, tarihçesi, uygulama alanlari, vs); Metodolojik Çerçeveler ve Süreçler: Problemlerin ya da Sorunlarin Formülasyonu; Alternatiflerin Analizi (bir özet); Alternatif Aksiyonlarin Degerlendirilmesi ve Karar Verme (bir özet); Sistem Mühendisligi ve Sistem Yönetimi, CORE’a Giris (CORE Model-Tabanli Sistem Mühendisligi kapsaminda kullanilan bilgisayar destekli bir araçtir).
ESYE 512 - Stratejik Teknoloji Yönetimi
Teknoloji yönetimi, teknolojik tahmin, teknolojik değerlendirme, teknoloji transferi, eşzamanlı mühendislik, yeni ürün geliştirme yönetimi, mühendislik değişiklikleri yönetimi. arabirimi.
ESYE 532 - Karar Teorisi
Karar problemlerinin formulasyonu, amaçları ve hedefleri. Belirli ve belirsizlik koşulları altında çok amaçlı karar verme. Bayes yaklaşımı, risk analizi, belirsiz durumlar, kriter öneminin ölçümü, fayda teorisi, doğrusal çok-amaçlı programlama ve hedef programlaması. Fayda teorisi AHP bilgisayar paketiyle desteklenmektedir.
ESYE 544 - Endüstriyel Sistem Simülasyonu
Modellemenin temelleri, endüstriyel sistemlerin metodoloji simülasyonu ve diğer tekniklerle karşılaştırılması. Rastgele değişken üretimi, simülasyon çıktılarının analizi. Geçerlilik ve varyans azaltma teknikleri. Üretim, dağıtım ve ekonomik sistemlerde meydana gelen durumları simülasyon modeli uygulamalar.
ESYE 545 - Yönetim Bilişim Sistemleri
Bu derste yönetim bilgi sistemlerine (MIS) bağlı olarak bilgi analizleri ve sistemlerinin tasarım kuralları ve teknikleri anlatılmaktadır.Bilgi akışı, yönetim bilgi ihtiyacı, karar verme modelleri, yöneylem analizi ve modellemesi teknikleri sistem tasarım işlemi ve sistem analizi de dersin konuları içindedir.
ESYE 546 - Kalite Kontrolü ve Yönetimi
Bu ders toplam kalite yönetimi kavramının yanısıra, çeşitli kontrol çizelgelerinin değerlendirilmesi ve kurulması, grafik yöntemler, şartnameler, tolerans limitleri, proses kapasite indexleri, kabul örneklemesi gibi istatistiksel kalite kontrolü konularını kapsamaktadır.
ESYE 554 - Risk Analizi
Bu ders sistem güvenirliliği, bakımı ve hata ağacı ve olay analizi ile ilgili kavram ve uygulamaları içerir. Risk-tabanlı kararlar hakkında çoklu test sonuçları kullanılarak bilgi verir. Karar analizi ve Monte Carlo simülasyonu kullandığı araçlar arasında yer alır.
ESYE 555 - Matematiksel Sistem Teorisi
Sistem teorisine giriş. Ana kavramlar. Matematiksel modelleme. Doğrusallaştırma. Sayısal integral hesabı. Matris uzayı. Doğrısal vektör uzayı. Gram-Schmitt. Doğrusal bağımsızlık. Resiprokal temel vektörler. Öz değerler. Öz vektörler. Matris polinomu. Matris fonksiyonu. Köşegenleştirme. Fonksiyon uzayları. Kontrol edilebilirlik. Gözlenebilirlik. Ayrık zamanlı sistemler.
ESYE 556 - Robotik
Robot sistemleri ve endüstriyel uygulamaların tanıtılması. Sensörler ve hareketlendiriciler. Robot
kolları. Kinematik: rotasyon ve transformasyon matrisleri, Euler açıları, ileri kinematik, Denavit-Hartenberg yöntemi, eklem çeşitleri, çeşitli robot yapıları için ileri kinematik denklermlerin türetimi, ters kinematik. Dinamik: geometrik Jacobian, dönüsüm matrislerinin türevi, Jacobian hesaplanması, tekillikler. Yörünge planlaması: Eklem uzayında planlama, işlem uzayında planlama.
ESYE 557 - Kontrol Teorisinde Özel Konular
Kontrol sistemlerinin tanimlanmasive tasarimi, Sistem tanimlama, optimal kontrol ana basliklari ve bu basliklar altinda yapilacak uygalama projelerini içerir.
ESYE 559 - Mekatronik
Mekatroniğe giriş. Temel elektronik bilgiler. Dönüştürücüler ve ölçme elemanları. Hareketlendiriciler. Analog denetim. Bilgisayarlı denetime giriş. Mikro işlemciler ve mikro denetleyiciler. Temel işaret işleme, filtre ve denetleyicilerin bilgisayar ortamında gerçeklenmesi. Proje.
ESYE 560 - Yöneylem Araştırmasında İleri Metotlar
Yüksek Lisans düzeyinde optimizasyon hakkında temel fikirlere giriş. Deterministik ve deterministik olmayan ortamlarda matematiksel modelleme, matematiksel optimizasyon, ağ analizi, karar verme teorisi ve stokastik işlemler hakkında teorik ve uygulamalı konular.
