TAŞINABİLİR KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA VE ONARIM ANABİLİM DALI
YÜKSEK LİSANS
Bilim Dalı Başkanı : -
Anabilim Dalı Başkanı : Doç. Dr. Ahmet GÜLEÇ
- Programın İlişkili Olduğu Bölüm ve Fakülte
TAŞINABİLİR KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA VE ONARIM ANABİLİM DALI / EDEBİYAT FAKÜLTESİ
Anabilim Dalı Başkanı: Doç. Dr. Ahmet GÜLEÇ
Fakülte Dekanı: Prof. Dr. Korkut TUNA
- Okutulan Dersler ve İçerikleri
1. İNORGANİK MALZEME BİLGİSİ
Eserlerin üretildiği inorganik malzemelerin türleri, fiziksel koşulların, ortam nem ve sıcaklığının eserlere etkisi; restorasyon ve konservasyonda kullanılan koruma malzemelerinin çeşitleri ve bunların çalışma yöntemleri, yüzey bakımı, ilaçlama ve depolama koşulları bu dersin kapsamındadır.
2. MÜZE ORTAMINDA ESERLERİN KORUNMASI
Organik kültürel kalıntıların sergilendiği ve saklandığı ortam olan müzelerde söz konusu kalıntıların bulunacakları ortamların belirlenmesi (nem, sıcaklık, ışık düzeyi) ve yöntemlerin araştırılarılması; ülkemiz için uygun bölgesel şartların belirlenmesi bu dersin kapsamındadır.
3. TAŞLARIN ÖZELLİKLERİ VE BOZULMA NEDENLERİ
Taşların çeşitleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri, taşlarda, likenler, mantarlar, bakteriler fiziksel, kimyasal ve biyolojik bozulmalar, taşların korunması, sağlamlaştırılması ile onarım sorunları bu dersin kapsamındadır.
4. METALLERİN ÖZELLİKLERİ VE BOZULMA NEDENLERİ
Metalürjinin başlangıcından itibaren teknolojik gelişimi, geçirdiği gelişim evreleri, özellikleri tüm metal ürünlerin toprak altı ve toprak üstü süreçte bozulma nedenleri bu dersin kapsamındadır.
5. BİLİMSEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ
Bilimsel araştırmalara temel oluşturan metot ve yöntemlerin incelenmesi bu dersin konusudur.
6. ORGANİK MALZEME BİLGİSİ
Eserlerin üretildiği inorganik malzemelerin türleri, fiziksel koşulların, ortam nem ve sıcaklığının eserlere etkisi; restorasyon ve konservasyonda kullanılan koruma malzemelerinin çeşitleri ve bunların çalışma yöntemleri, bakımı, ilaçlama ve depolama koşulları bu dersin kapsamındadır.
7. MÜZE ORTAMINDA ESERLERİN KORUNMASI 2
İnorganik kültürel kalıntıların sergilendiği ve saklandığı müzelerde söz konusu kalıntıların bulunacakları ortamların (nem, sıcaklık, ışık düzeyi) belirlenmesi ve bunun değişik bölgelerdeki müze şartlarına uyarlanması bu dersin kapsamındadır.
8. CAM ESERLERİN ÖZELLİKLERİ, ONARIM KORUMA YÖNTEMLERİ
Camın teknolojik gelişimi, özellikleri, yüzeyin bozulma nedenleri anlatılmaktadır. Ayrıca bu tip kalıntıların kimyasal ve mekanik yöntemler kullanılarak temizlenmeleri, korunmaları, kırıkların yapıştırılması onarım teknikleri ile saklama, sergileme teknik ve yöntemleri uygulamalı olarak işlenmesi bu dersin kapsamındadır.
9. METAL ESERLERİN RESTORASYON VE KONSERVASYON YÖNTEMLERİNİN ARAŞTIRILMASI
Uygulamalı olarak metallerin korozyonunu durdurma ve önleme yöntemleri ile mekanik, kimyasal, elektrokimyasal, elektroliz yöntemlerle temizleme, yüzeyin korunması, depolama, ve sergileme sorunları bu dersin kapsamındadır.
10. SEMİNER
Öğrencinin yüksek lisans yapacağı konuda daha fazla bilgi sahibi olabilmesi amacıyla seminer çalışması yapması sağlanır.
- Programın Amaç Kapsam ve Tarihçesi
Endüstrinin gelişmesi, her gün biraz daha artan çevre kirliliği ile birlikte birçok olumsuz gelişme, eski eserlerin hızlı biçimde bozulmalarına ve ortadan kalkmalarına neden olmaktadır. Bu durum, bütün dünyada kültür mirasına sahip çıkma bilincinin güçlenmesini ve bu mirasın kurtarılma yollarının araştırılmasını başlatmıştır. Bölümümüz, ülkemizin bu konuda yetişmiş eleman eksikliğini gidermek amacı ile eski eserleri bazı müdahalelerle özgün biçimlerine getirmeyi amaçlayan "Restorasyon-Onarım" ile eserlerin bozulmalarını önlemek ve hastalıklarını tedavi ederek yaşamlarını sürdürmelerine olanak sağlayan "Konservasyon-Koruma" bilimini somut verilere dayanarak öğrenilmesini gerek kılmıştır.
Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü de bu amaçla, yani kültür ve sanat varlıklarının gelecek kuşaklara sağlıklı biçimde aktarılabilmesi için gerekli koruma ve onarımlarını yapabilecek uzman elemanlar ve bilim adamlarının yetişmeleri amacına yönelik olarak 1993 yılında kurulmuştur. Bölüm, ilk kez 1995-96 öğretim yılında, Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Anabilim dalında açtığı yüksek lisans programı ile eğitim yapmaya başlamıştır. 1996-97 öğretim yılında ise, ön kayıt sistemi ile genel bilgi ve yetenek sınavları yaparak alınan öğrencilerle, bölümümüz lisans düzeyinde ve 2002-2003 öğretim yılında Koruma, Yenileme ve Restorasyon Bilim dalında açtığı doktora programı ile eğitim alanını geliştirmiş ve genişletmiştir.
Yüksek lisans ve doktora seviyelerinde, dört yıllık lisans seviyesi eğitiminde alınan temel bilginin daha ileri düzeye taşınarak metal, cam, taş, Keramik, mozaik, duvar resmi gibi inorganik ile kemik, fildişi, ahşap, tekstil, kağıt, tablo ve benzeri organik malzemeli eski eserlerle su altı buluntularının durumlarını bilimsel olarak saptanması, tedavi yöntemlerinin belirlenmesi, geliştirilmesi ve bunların Arkeoloji ve Sanat Tarihi bilgisine dayandırılması esaslarına göre hazırlanan programda konservasyon ve restorasyonu projelendirebilecek düzeyde uzmanlığı pekişmiş eleman yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca bölümümüz bilim dallarında ve diğer ilgili üniversitelerde (2 yıllık MYO, Restorasyon Bölümleri ile diğer ilgili bölümlerde) eğitim ve öğretim verebilecek akademik personelin ve Kültür-Turizm Bakanlığı, belediyeler gibi ilgili devlet kurumlarının eski eserlerin koruma ve onarımı konusunda rutin işler yanında araştırma, geliştirme ve uygulama bölümlerinde proje yapabilecek düzeyde personelin yetiştirilmesi bölümümüzün amacıdır.
Lisans yada yüksek lisansta, mezuniyeti Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü olmayan öğrenciler lisans üstü eğitime başlamadan önce bilimsel hazırlık programına tabi tutulmaktadır. Öğrencilerin bölümümüzde verilmekte olan restorasyon ve konservasyon kavramlarını, temel prensiplerini ve pratik uygulamalarını tanıyabilmesini ve anlayabilmesini sağlayacağı dersler, bilimsel hazırlık dersleri olarak seçilmiştir.
- Mezuniyet Sonrası Çalışma Alanları
2 yıllık MYO, Restorasyon Bölümlerinde eğitim ve öğretim verebilecek akademik personel, Kültür-Turizm Bakanlığına bağlı Restorasyon Merkez Laboratuarı, müzeler ve arkeolojik kazılar, Milli Saraylar, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Bölge Müdürlükleri, belediyelerin eski eserle ilgili birimleri, anıtsal eserlerin ve taşınabilir eserlerin koruma onarım çalışmalarında bir şirket bünyesinde ve/veya özel olarak görev alabilirler.
