Program tanımları
ULUSLARARASI İLİŞKİLER ve KÜRESELLEŞME YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
DERS İÇERİKLERİ
GÜZ DÖNEMİ
YENİ DÜNYA DÜZENİ VE POLİTİK SORUNLAR I
Ders Planı
1-II.Dünya Savaşı sonrası dünya
2-Dehşet Dengesi (MAD) ve soğuk savaş
3-Sovyetler Birliği'nin çöküşü
4-Yeni Dünya düzeni veya düzensizliği
5-ABD stratejik savunma belgesi (Defeuce Planning Guidance)
6-Türk-Yunan sorunları
7-Genel olarak ortadoğu sorunları
8-Irak, kuzey Irak, İran-Irak savaşı
9-Filistin sorunu
10-Suriye-Lübnan
11-Azerbaycan-Ermenistan
12-Rusya Federasyonu ve Kafkaslar
13-Güecüstan, Abhazya, Ostya, Acarya
14-Kuzey Kafkasya
ULUSLARARASI İLİŞKİLER TEORİSİ
Dersin Amacı:
Bu derste öğrencilere Uluslararası ilişkiler teorileri eleştirel bir tarzda anlatılmaktadır. Uluslararası ilişkiler teorilerinin tarihsel boyutları ve figürleri dersin başlarında tartışıldıktan sonra. Uluslararası ilişkiler disiplinin temel teorileri teker teker detaylı olarak incelenmektedir. Bu bağlamda, Ütopik Liberalizm, Realizm, Neo-Liberalizm, Neo-Realizm, Uluslararası Ekonomi Politik yaklaşımlar. Uluslararası ilişkilerde metodoloji tartışmaları ve Uluslararası ilişkiler teorileri bağlamında disiplinde yeni yaklaşımlar ders boyunca ele alınmaktadır. (Wlliam NEŞTER, international Relations, Politics and Economics in the 21st. Century, Thomson Leaming, London, 2001. Tayyar ARI, Uluslararası İlişkiler Teorileri, Alfa Yayınları, istanbul, 2002. )
1. HAFTA
Tanışma; bilim, sosyal bilim ile fen bilimleri arasında ki ilişkinin sorgulanması ve bu çerçevede bilim de nesnellik, "doğru" ve "yanlış" gibi kavramların içerdikleri anlamlar tartışılacaktır.Bilimin işlevi var olan doğruları parçalamak mı?" sorusunun değişik kaynak ve alanlardan tanımları yapılacaktır.
2. HAFTA
Kavramsal tartışma açılacak, ekonomik yapıyı biçimlendiren temel aktörler anlatılacaktır. "Yeni Dünya Düzeni" olarak tanımlamada belirleyici olan birimler ele alınacak, insanın grup haline gelişi, toplumsal biçimlenmeye ilişkin modeller tanımlanarak, "iktidar-devlet" oluşumuna ilişkin genel teoriler, kısaca "erken dönem devlet teorileri" anlatılıp tartışılacaktır.
3. HAFTA
Eski düzen tartışması ve feodal dönem ve özelliklerinin tartışılması, feodal dönem ve feodal kültür ve bugüne yansımalarının tartışılması.
4. HAFTA
Ekonomik güç ve iktidar kavramı arasındaki ilişkiler. Tarihsel gelişimi içinde iktisat kavramlarmın dönüşümü ve bunun iktidar ve yönetim felsefelerine etkisi. iktidarın değişen içeriğinin ve bu değişimin uluslararası ilişkiler teorilerine yansıması.
5.HAFTA
Uluslar arası ilişkilerde epistomolojik ve teorik sorunlar. Pozitivizm ve uluslar arası ilişkiler teorisi, kavramsal sorunlar, teoriye gereksinim, teoriden beklenenler, teori oluşturma yöntemi, metodolojik sorun. Davranışsalcılık-gelenekselcilik tartışması ve uluslar arası ilişkilerde bilimsellik sorunsalı; analiz düzeyi ve analiz birimi tartışmaları.
6. HAFTA
Uluslararası ilişkilerde çatışmayı açıklayan teoriler. Realizm ve neorealizm; Güç ve ulusal güç kavramları, Thucydidevvs, Machiavelli. Hobbes, Morgenthau, Watz ve Carr Klasik realizm ve neorealizm, Realizmin eleştirisi. Jeopolitik teoriler, Oyun teorisi,Globalizm ve globalist teoriler.
7-8. HAFTA
Uluslar arası ilişkilerde işbirliğini açıklayan teoriler.; Pluralizm ve Liberalizm, liberalizmin temel varsayımları, uluslar arası liberal teori. Wilson ve ideal dünya tasarımı. Transnasyonelizm ve karşılıklı bağımlılık Yaklaşımı. Devlet merkezli bir yaklaşıma karşın transnasyonalizm, karmaşık karşılıklı bağımlılık ve eleştirileri. Uluslararası entegrasyon teorileri, Çok taraflılık teorileri, Rejim teorileri.
9. HAFTA
Vize genel değerlendirme çalışmaları
10. HAFTA
Çatışma ve İşbirliği ayrımı yapmayan teoriler; Uluslararası sistem teorisi, sistem kavramı, uluslar arası siyasal sistemler, Morton A Kaplan ve Uluslararası sistem modelleri, sistem modellerine yönelik eleştiriler. Karar verme teorisi ve temel varsayımları; Kişisel özellikler, rasyonalite ve algılama sorunu karar verme modelleri
11. HAFTA
Uluslararsı ilişkilerde işbirliğini bozan temel kavramlar;Milliyetçilik teorisi. Ulus ve ulusçuluk kavramları tarihsel gelişim ve donanım sürecinin ele alınıp incelenmesi. Avrupa da gelişimi, öteki tanımları içinde özellikle diğer ulusçuluk hareketlerinin incelenmesi. Self-determination ve vesayet rejimleri ve uluslar arası ilişkilerde düzen ve barışın tesisi için girişilen arayışların tarhsel örnekler ile açıklanması.
12. HAFTA
Özgürlük Eşitlik tartışmaları. Rekabet arayışı ve kültürel gruplar arası rekabet arayışları. Kültürlerin yönetim biçimi olarak demokrasi, bireysel hak ve özgürlükler, insan hakları tartışmaları çerçevesinde evrensel kriterlere doğru bir arayış. Ekonomik, sosyal ve kültürel eşitsizliklerden çıkış arayışı olarak insanlar arası dayanışma ve cemaatlerin ön plana çıkarılması süreci. Cemiyet sürecinden cemaatlere yeniden dönüşte özgürlüklerin yeniden tartışılması. Çoğunluk Kültürü olarak demokrasi tanımlarından azınlık tanımları ve ekonomik modellerine geçiş süreci. Türkiye'de Azınlık kavramının gelişimi. Çok kültürlülük tartışmaları.
13. HAFTA
"Yerleşik ve Göçmen" kültürü tanımları ve Uluslar arası Göç ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar, Sosyal Sermayenin ayırıcı işlevleri nelerdir? Sosyal sermayenin seçme ve yayma işlevi,ulusaşın toplumsal alanlara köprü olma fonksiyonu.
ULUSLARARASI GÜVENLİK VE STRATEJİ
Amaç:
Dersin çekirdek konuları savaş, güvenlik ve strateji üzerine inşa edilmiştir. Bu bağlamda klasik ve modern güvenlik algılamaları öğrencilere geniş biçimde tanıtılacak, öğrencilere dünya politikasındaki çatışma durumlarını ve çatışma ihtimallerinin analiz etmelerini, barışın nasıl korunabileceği ve gerek savaş öncesi gerek savaş sonrası takip edilecek stratejilerin karşılaştırmalı analizi verilecektir.
Kapsam:
Güvenlik teorilerinin teorik ve dönemsel analizi ile strateji hakkında yüksek lisans düzeyinde akademik ve entelektüel tartışmalar dersin kapsamındadır.
Ders Planı
Hafta 1: Güvenlik kavramını yeniden sorgulamak
Hafta 2: Klasik Güvenlik Teorileri
Hafta 3: Yeni Güvenlik Algılamaları
Hafta 4: Uluslar arası İlişkilerde Ulusal Güvenlik
Hafta 5: Küreselleşme ve Uluslar arası Güvenlik/Güvensizlik
Hafta 6: Güvenlik ve gÜvensizlik Kültürü
Hafta 7: Güvenlik Toplulukları
Hafta 8: Bölgesel Güvenlik: Ortadoğu Örneği
Hafta 9: Gelişmekte Olan Ülkeler ve Güvenlij
Hafta 10: Terör ve Devlet
Hafta 11: Ekonomi ve güvenlik
Hafta 12: Küreselleşen Dünyada Güvenlik
Hafta 13: Strateji ve Savaş
Hafta 14: Strateji ve Barış
TÜRK DIŞ POLİTİKASI
DERS İÇERİĞİ
1- Türk Dış Politikasının Temel İlkeleri
2- 1.Dünya Savaşı ve Osmanlı İmporotorluğu Diplomasisi
3- Kurtuluş Savaşı ve Lozan Antlaşması
4- Atatürk'ün Modern Türkiyesinin Yeniden İnşası
5- Türkiye ve II. Dünya savaşı Diplomatik Denge
6- Batı Bloğunda Yer Alma
7- Soğuk Savaş Baskısı ve Blokların Diplomasisi
8- Yeni Çağda Amerika ve Nato ile İlişkiler
9- AB ile İlişkiler
10- Soğuk Savaştan Sonra Türkiye ve Batı
11- Avrasya ve Orta-Doğu ile Bölgesel İlişkiler
12- Balkan-Kafkasya Politikaları ve Yunanistan ile İlişkiler
13- Kıbrıs Politikası ve Bölgesel Dengelerin Değişmesi
14- Türk Diplomasinin Gelecekteki Ufku ve Genel Piyasa Eğilimlerinin Değerlendirilmesi
TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ VE İLİŞKİLERİ
Dersin Amacı
Dersin başlıca amacı 1963'ten günümüze kadar TC-AB ilişkilerinin yüksek lisans düzeyinde işlenmesidir. Bu çerçevede, öğrencilere TC-AB ilişkilerinin iki farklı mantık düzleminde ele alınması gerektiği vurgulanacaktır. Birinci mantık ortaklık (associaton) mantığı olup 1963-1999 arasını kapsamaktadır. İkinci mantık ise tam üyelik ya da katılım (adhesion) mantığı olup 1999 sonrası dönemi kapsamaktadır. Öğrenciler bu iki mantıkta yer alan çeşitli konularda öğrencilerin bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır.
Dersin Kapsamı
Bu ders çerçevesinde 1963'ten günümüze kadar TC-AB ilişkileri ele alınacaktır. Bu bağlamda Ankara anlaşması, Katma Protokol ve Gümrük Birliği kararı ayrıntılı olarak incelenecektir. Ayrıca ortak politikalara Türkiye'nin nasıl uyum sağlayacağı saptanacaktır. Dolayısıyla tam üyeliğe giden süreçte Türkiye'nin yaptığı ve yapması gereken reformlar bu derse konu olmaktadır. Bu çerçevede Katılım Ortaklığı Belgeleri (I. II. ve III), Ulusal Programlar (I ve II), Anayasa ve uyum paketleri ayrıntılı bir incelemeye tabi tutulacaktır. Son olarak Komisyonun kabul ettiği 6 Ekim 2004 Tavsiyesi ve Devlet Hükümet Başkanlarının 17 Aralık 2004 tarihli Brüksel Zirvesinde kabul ettikleri kararın yanısıra müzakerelerde gelinen son nokta masaya yatırılacaktır.
Müfredat ve Ders Planı
1- Gümrük Birliği çerçevesinde bazı kavramlar, AT çerçevesindeki uygulama
2- Türkiye'nin batı bloku tercihi ve AET ile ilk görüşmeler,
3- Ankara anlaşması ve değerlendirmesi,
4- Ankara anlaşması'nda gümrük birliğinin kurulması için öngörülen aşamaların analizi
5- Katma Protokol ve değerlendirilmesi
6- Gümrük Birliği kararı ve bu kararın analizi
7- 29 Temmuz 2005 tarihli uyum protokolü ve analizi
8- Avrupa Birliğine tam üyelik sürecinde gümrük birliği ve perspektifler
9- Öğrenci sunumları
10- Öğrenci sunumları
11- Öğrenci sunumları
12- Öğrenci sunumları
13- Öğrenci sunumları
14- Öğrenci sunumları
AVRUPA TOPLULUĞU REKABET HUKUKU
Dersin Amacı
Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne giriş sürecinde, bir çok alanda topluluk mevzuatının Türk mevzuatı ile uyumlaştırılması oldukça önem kazanmıştır. Rekabet Hukuku da bu sürecin oldukça önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Nitekim, Türkiye'nin 1996 yılında Gümrük Birliği'ne dahil olması ile birlikte, bu alanda oldukça önemli gelişmeler sağlanmıştır. Bütün bu sebeplerle, ilgili dersin amacı, öğrencilere Avrupa topluluğu rekabet kurallarının özü ve uygulaması hakkında temel bilgileri vermektir.
Dersin Kapsamı
Ders, Avrupa Birliği'nin güncel rekabet mevzuatına uyumlu olarak verilecektir. Avrupa Topluluğu Kurucu Antlaşması'nın 81 ve 82. maddeleri bu dersin temelini oluşturmaktadır.
ORTA DOĞU VE TÜRKİYE POLİTİKASI
Dersin Amacı
Orta Doğu'daki stratejik ortamı lehine değiştirmek üzere Amerika tarafından büyük bir baskı sürdürülmektedir. Jeopolitik anlamda Türkiye sadece üç kıta arasında koru olmasının ötesinde Bölgede asırlarca deneyimi olan da bir ülkedir. Turkiye'nin Bölgede hayati ve önemli çıkarları bulunmaktadır ve bu nedenle Bölgedeki oluşumlarla yakından ilgilenmek zorundadır. Bu nedenle Derslerimizde Orta Doğu sorununun kültürel olduğu kadar ekonomik ve siyasal köklerine değinilecek , teör sorunu ele alınacaktır. Türkiye'nin bunlar karşısındaki yeri araştırılacaktır.
Ders Kapsamı
Amerika'nın Bölge ile ilgisi Kuzey Afrika'dan Orta Asya'ya kadar uzanmaktadır. Bu ilginin Karadeniz ve Kafkaslar bölgesine yansımaları olmaktadır. Dersimiz Orta Doğu sorunlarını geniş planda ele alacak ve öğrencilewrin bugünü ve yarını değerlendirmelerine anahtar oluşturacaktır. Terör sorunu da bu kapsamda ele alınacaktır.
