Program tanımları
Uygulamalı Jeoloji Yüksek Lisans Programı
Ders Listesi
Zorunlu Dersler
Evaluation of Groundwaters
Engineering Geology Planning and Project Design
Selected Topics in Geochemistry
Mineral Economics and Environmental Issues
Maden Yatakları Oluşturan Ortamlar
Seminer
Uzmanlık Alan Dersi
Mühendislik Matematiği
Sampling and Investigation Techniques in Earth Sciences
Uygulamalı Çevre Jeolojisi ve Jeokimyası
Seminer
Uzmanlık Alan Dersi
Seçmeli Dersler
Geochemical Evaluation of Geothermal Systems and Utılızatıon Technıques
Site Investigation and Measurement Technology
Organic and Biogeochemistry
Geochemical Analysis Methods
Hava Fotoğraflarının Yorumu
Süs Taşları (Gemoloji) ve Tasarımı
Doğal Hammaddeler Kalite Kontrol
Agregaların Petrografisi ve Jeokimyası
Seramik ve Cam Hammaddeleri
Jeolojide Modelleme
Kil Mineralojisi
Jeoistatistik
Kaya Yapıları Mekaniği, Tasarımı ve Projelendirilmesi
Geleneksel Yapı Malzemeleri
Doğal Afetler ve Yerbilimleri
Jeoloji Mühendisliğinde Bilgisayar Destekli Tasarımı
Jeokimya ve Sağlık
Mineral Jeokimyası
İleri Metamorfik Petroloji
Ders İçerikleri
Evaluation of Groundwaters (Yeraltı Sularının Değerlendirilmesi)
Yeraltısuyu bilançolarının hazırlanması, yeraltısuyu ve kuyu hidroliği, tatlı su-tuzlu su girişimi, tuzlu suyun yatay ve düşey hareketi, yeraltısuyu drenajıi yeraltısuyu kimyası ve hidrojeolojik raporların hazırlanması
Engineering Geology Planning and Project Design (Planlama ve Tasarım Aşamasında Mühendislik Jeolojisi)
Jeolojinin Mühendislik alanında kullanımının tarihsel gelişimi. Yamaç, hareketleri, türleri. Yamaç hareketlerinin izlenmesi-ölçülmesi., zararlarının değerlendirilmesi. Neotektonik kökenli çökmeler ve bunların etkileri örnekler. Yer seçimi araştırmaları. Uygun yer seçiminin çeşitli aşamaları. Örnekler, yeraltı sularının mühendislik işlerindeki etkisi. Karst olaylarının mühendislik işlerindeki etkisi. Endüstriyel mineraller. Taş ocaklarının işletilmesi. Jeolojik koşulların çalışmakta olan yapılara etkisi. Mühendislik yapılarının yıkılmasında etkili olan jeolojik kökenli ve insana bağlı nedenler.
Selected Topics in Geochemistry (Jeokimyada Seçme Konular)
Jeoloji ve jeokimya ilişkileri . Jeokimyanın temel prensipleri ve jeolojik ve diğer yakın bilimler ile ilişkilerinin önemi. Yer bilimlerinin tüm konularında uygulama prensipleri örnekleme analiz ve yorumlama teknikleri bu konuda yazılmış güncel araştırmalar.
Mineral Economics and Environmental Issues (Mineral Yatakları Ekonomisi ve Çevresel Etkileri)
Mineral oluşumları, sınıflamaları, ekonomik mineral grupları ve dünya dağılımları, mineral-tenör-rezerv-ekonomik parametreler ilişkileri mineral-cevher piyasa koşulları ve tanımlamaları. Cevher yataklarının istatistiksel çerçevede değerlendirme kriterleri. Nadir mineral ve cevher oluşumlarına ve ekonomik değerlendirmelerine Türkiye ve Dünyadan örnekler.
Maden Yatakları Oluşturan Ortamlar
Maden yatakları kavramı,maden yataklarının sınıflandırılması, sınıflandırmaların fizikokimyasal prensipleri, levhalar ve yataklanma ortamları, levha tektoniği çerçevesinde maden yataklarının sınıflandırılması ve tartışılması, spesifik cevher oluşumları. Porfir tip yataklar, Kroko tip yataklar, Sullivan tip yataklar, MVT tip yataklar, Türkiye'den ve dünyadan örnekler.
Seminer
Seminerler; öğretim elemanları, çağrılı konuşmacılar ve derse kayıtlı öğrenciler tarafından verilir. Öğrenci Sunumları, tez çalışmaları kapsamında da olabilir.
Uzmanlık Alan Dersi
Danışmanın yönetimindeki tez seviyesinde olan tüm yüksek lisans öğrencilerinin çalışma konularının ve bu konulardaki yeni gelişmelerin değerlendirilmesi.
Mühendislik Matematiği
Birinci ve ikinci mertebeden basit (ordinary) diferansiyel denklemler, matematiksel fiziğin kısmi diferansiyel denklemleri, Laplace dönüşümleri, vektörel diferansiyel hesap: gradient, diverjans, rotasyon. Fourier serileri ile ısı ve dalga denklemleri çözümleri, ısı ve dalga denklemlerinin analitik ve sayısal çözümleri, yay-kütle-soğurucu sistemlerinin genel özellikleri
Sampling and Investigation Techniques in Earth Sciences (Yerbilimlerinde Araştırma ve Örnekleme Teknikleri)Yerüstü kayaç ölçüm ve örnekleme teknikleri, (Jeokimyasal, yapısal makro, petrografik ve mühendislik uygulamaları amaçlı teknikler) Yeraltı kaya yapılarında ölçüm teknikleri (Tünelde flatjack, extansiyometre vb) Yerüstü suları (Akarsu, göl, gölet) arazi ölçüleri ve örnekleme teknikleri (Turbitdite kimyasal, akım vb) Yeraltı suları (kuyu, kaynak) arazi ölçmeleri ve teknikler (Seviye, debi, lokasyon fiziksel, kimyasal )
Uygulamalı Çevre Jeolojisi ve JeokimyasıJeoloji ve çevre ilişkileri. Jeolojinin temel prensipleri ve çevresel incelemelerdeki önemi. Şehir ve bölge planlamada jeolojik bulguların değerlendirilmesi, Kentsel sanayi kirletilmelerinde numune alma, inceleme ve yorumlama teknikleri. Çevresel değerlerin korunmasında jeofizik, jeomekanik, geoteknik, zemin v.b. alt bilimlerle jeolojinin ortak katkıları. Evsel atıkların çevresel kirlenme üzerindeki etkilerinin jeokimyasal yöntemlerle incelenmesi. Güncel çevre korunumu ve geliştirilmesinde jeoloji-jeokimya çalışmalarına örnekler.
SeminerSeminerler; öğretim elemanları, çağrılı konuşmacılar ve derse kayıtlı öğrenciler tarafından verilir. Öğrenci Sunumları, tez çalışmaları kapsamında da olabilir.
Uzmanlık Alan DersiDanışmanın yönetimindeki tez seviyesinde olan tüm yüksek lisans öğrencilerinin çalışma konularının ve bu konulardaki yeni gelişmelerin değerlendirilmesi.
Geochemical Evaluation of Geothermal Systems and Utilization Techniques (Jeotermal Sistemlerin Jeokimyasal Değerlendirmesi ve Yararlanma Teknikleri )Jeotermal sistemler ve sınıflandırılmaları, suların termodinamik özellikleri, ısı transferi, sıcak suların jeokimyasal özellikleri, jeotermometreler, arazi ölçüm ve inceleme teknikleri, kayaçların alterasyonu, denge diyagramları, sıcak su ve buhardan yararlanma teknikleri.
Site Investigation and Measurement Technology (Arazi Araştırmaları ve Ölçüm Teknolojisi )Arazi araştırmalarının amaçları, ölçüm, gözlem ve değerlendirme ilkeleri, doğal gerilmelerin saptanması, sekonder gerilmelerin ölçümü, kayaç direncinin saptanması, kayanın doku hareketliliğinin saptanması, In situ kesme dayanımının belirlenmesi, ikincil hareketlerin ölçülmesi, yeraltı su düyezinin boşluk suyu ve çatlak su basıncının ölçülmesi, özel amaçlı deneyler, jeofizik yöntemler, geçirgenlik, erime kabarma deneyleri, baraj mühendisliğinde, tünel mühendisliğinde, temel mühendisliğinde ölçme ve gözlem tekniklerine ilişkin örnekler.
Organic and Biogeochemistry(Organik ve Biojeokimya)Giriş, Yerkürenin evrimi, Atmosfer, Biosfer, jeosfer, Toprak ve toprak prosesleri, Biojeokimyasal proseslerde toprakların rolü, Biosfer-fotosentez, oksijen döngüsü, Topraklardaki organik material, Bitki ve Topraklarda biojeokimyasal döngü, Hidrosfer, Biojeokimyasal proseslerin su kalitesine etkisi, Global Karbon ve Azot döngüsü, Tubitak benzeri bir proje teklifi hazırlanması ve savunulması.
Geochemical Analysis Methods (Jeokimyada Analiz Yöntemleri)Numune alma yöntemleri, analize hazırlama, bir jeokimya laboratuvarında bulunması gereken araç ve gereçler, kimyasal maddeler, çözülme metodları, gravimetrik ve volümetrik yöntemler, spektrofotometrik yöntemler. Termik analizler, kütle spektrometrisi, alevli emisyon spektrometrisi, spektral analiz teknikleri, X-Ray fluoresans spektrometrisi, X-Ray difraksiyon yöntemleri.
Hava Fotoğraflarının YorumuUzaktan algılamada temel kavramlar. Görüntü çeşitleri. Uçak ve uydu fotoğraflarının bazı temel özellikleri. Foto çiftleri. Hava fotoğraflarını inceleme yöntemleri. Hava fotoğrafları üzerinde jeolojik yorum. Morfolojik, tektonik, petrografik yorumlamalar ve uygulamaları. Fotojeolojik araştırma sonuçlarının sunumu.
Süs Taşları (Gemoloji) ve TasarımıSüs Taşlarının araştırılması - oluşumları ve sınıflandırılması, Mineralojik-fiziksel-kimyasal analizler, Süs taşlarının kristalkimyasal sınıflandırılması, Kristal bilim, Polariskopik, konoskopik ve refraktometrik incelemeler, Süs taşı mikroskopisi, Süs taşı kapanımları, Sentetik süs taşı incelemeleri, Taklit Süs Taşları (İmitasyonlar), Süstaşı tasarımı, Türkiye Süs Taşları ve Ekonomisi
Doğal Hammaddeler Kalite Kontrol Doğal hammaddelerin kalite kontrol esasları, Doğal hammaddelerin oluşumları, Doğal hammaddelerin sınıflandırılması, Mineralojik-fiziksel-kimyasal analizler, Endüstriyel hammaddelerin süratli tanımlama yöntemleri , Fiziksel özelliklerin belirlenmesi , Kimyasal safsızlıkların tesbiti, Ocak yeri ve yapısal dokusal özelliklerin kaliteye etkisi, Kalitenin üretim sırasında artırılabilirliği, Alternatif doğal hammaddeler. Türkiye Doğal hammaddeleri ve Ekonomisi
Agregaların Petrografisi ve JeokimyasıAgregalar, tanımı, türleri, kökenleri, mineral bileşimleri, istenen-istenmeyen mineraller, petrografileri, dokusal özellikler, binoküler mikroskop, petrografik mikroskop, X-Işınları difraksiyon incelemeleri, agraların ve beton kalıpların incelenmesi, alkali - agrega reaksiyonu, tespit testleri, jelleşmeler, endüstriyel boyutta kimyasal özellikleri, Cl.SO4 vb. kriter tespitleri, agrega standartları, fiziksel parametreler.
Seramik ve Cam HammaddeleriSeramik ve Cam hammaddelerinin araştırılması - oluşumları ve sınıflandırılması, Mineralojik-fiziksel-kimyasal analizler, Seramik ve cam hammaddelerinin ocak yeri ve yapısal dokusal özelliklerin kaliteye etkisi, kalitenin üretim sırasında artırılabilirliği, alternatif hammaddeler, Türkiye Seramik ve Cam hammaddeleri ve Ekonomisi.
Jeolojide ModellemeModelleme teori ve teknikleri, yerkabuğu ortamlarının modellenmesine ilişkin çalışmaların tarihçe ve gelişimi.Jeolojide kullanılan modelleme teknikleri. Fiziksel modelleme ve benzetimin ilkeleri. Model malzemesi tasarım ve üretilmesi. Fiziksel modeller üzerinde yapılan deneyler ve sonuçlarının değerlendirilmesi. Taban sürtünmeli kinematik modeller. Çatlaklı ortam modelleri
Kil MineralojisiKiller ve kil minerallerine göre yapısal bağlar, oluşum ve kullanım alanları hakkında genel bilgiler; X ışınlarının teorisi ve uygulama; kil minerallerinin kristal yapıları ve yapısal sınıflama; 1.1. tipi killer (kaolinit, dikit, nakrit, halloysit); 2.1 tipi killer (Smektit grubu,illit seladonit); 2 .1.1 Klorit grubu. Poli tipler ve karışık katmanlı killer, lifli killer, (Sepiyolit grubu). Killerin jeolojik, mineralojik, kimyasal, fiziksel, mühendislik ve yüzey özellikleri. Toprakta kil mineralleri. Kil minerallerini saptama yöntemleri. Kil minerallerinin kökeni, oluşumu ve dönüşümü. Kil yataklarını endüstriyel kullanımı. Organik maddece zengin şeyler ve orijinleri.
HAFTALIK PROGRAM
1.Hafta
Killer ve Kil minerallerine giriş.Çok ince taneli parçaların sınıfladırılması.
2.Hafta Kil minerallerinin sınıflandırılması ve önemli yapısal değişimleri.
3.Hafta Smektit grubu killeri ve bentonitler.
4.Hafta Hidrotermal alterasyon ve killerin kökeni.
5.Hafta Yapısal bağlanma, kökenler, oluşum hakkında genel yorumlar ve kil minerallerinin kullanımı.
6.Hafta X ışınları difraksiyonu teorisi ve uygulamaları.
7.Hafta Stoke yasası ve numune hazırlama teknikleri.
8.Hafta
Laboratuar çalışmaları ve çeşitli kil minerallerinin X ışınları difraksiyonu örneklerinde tanımlanması.
9.Hafta Tipik kil örneklerinde X ışınları difraksiyonunun değerlendirilmesi.
10.Hafta Dioktahedral karşın .Trioktahedral, çoklu türlü, karışık katmanlı yapılar.
11.Hafta Kaolinit, halloisit ve serpantinit mineralleri, kimyaları, yapıları ve difraksiyon karekteristikleri.
12.Hafta İllit mika ve sinektit grupları.
13.Hafta Klorit ve vermikülit grupları .
14.Hafta Gölsel çökelme ortamları ve sepiyolit-polygorskite grupları.
JeoistatistikOlasılık, İstatistik Yöntemler ve Modeller, Dağılımlar, Regresyon-Korelasyon ve Kovaryans Analizi, Faktör analizi, Jeolojide istatistik ve veri analizleri.Özellikle jeokimyasal uygulamalarda istatistiksel değerlendirmeler ve örnekler.
Kaya Yapıları Mekaniği, Tasarımı ve ProjelendirilmesiTasarım ve Projelendirme ilkeleri. Projede önem ve önceliklerin belirlenmesi. Projeyi yönlendiren etmenler, proje ana girdilerinin belirlenmesi ve sağlanması. Başlıca kaya türleri. Yerüstü kaya yapılarında tasarım ve projelelndirme. Kaya şevleri ve yarmaları, Temel (kazı) çukurları. Kemer baraj dayanakları. Giriş yapıları (portaller, şaft ağızları) Yeraltı kaya yapılarında tasarım ve projelendirme. Dar kesitli kaya tünelleri. Geniş kesitli karayolu ve demiryolu tünelleri. Kentiçi tünelleri. Metrolar. Geniş yeraltı atık depoları. Hidroelektrik santralleri. Değişik amaçlı kavernler . Geniş çapıl kuyular (şatlar) Maden kuyuları. Su alma, enerji şaftları. Denge bacaları. Kentiçi altyapı kuyuları (kollektör şaftları, menholler). Kaya Heyelanlarında korunma, önlem, işlem ve yöntemler. Kazı ve imalat yöntemleri projeleri. Denetim projeleri. Rapor yazımı, paftaların hazırlanması, normal ve sunuş teknikleri.
Geleneksel Yapı MalzemeleriTarihsel dönemler boyunca kullanılan taş ve pişmiş toprak ürünlerinin türleri sınıflandırılması, hammadde işleme ve şekillendirme teknikleri, Bu malzemelerin kullanıldığı yapılarda gözlenen alterasyon çeşitleri ve gelişim mekanizmaları, taş hastalıklarını belirleme yöntemleri, sağlamlaştırma, koruma ve fiksanyon yöntemleri.
Doğal Afetler ve YerbilimleriYukarıda belirtilen amaca yönelik olarak ders içerisinde jeomorfodinamik sistem tariflenerek, sisteme etki eden endojen ve exojen alt sistemler incelenecek ve bunlara ait prosesler açıklanacaktır. Sözkonusu prosesler üzerindeki klimatolojik etkiler göz önüne alınarak etkilenme süreçleri ve bu anlamda insanlık ve çevre için tehlike teşkil eden Deprem, Deprem ve Volkanizmaya bağlı Kütle hareketleri, gravitasyonal Kütle Hareketleri, ayrıca Kar-Buz ve Su kütlelerinin hareketleri sonucu ortaya çıkan su taşkınları, çığ ve kar örtüsü hareketleri, erosyon gibi doğal afetlerin analiz ve değerlendirme metodlarından bahsedilecektir.
Jeoloji Mühendisliğinde Bilgisayar Destekli TasarımıJeolojik ortamların grafik gösteriminde kullanılan yöntemler, Bilgisayar destekli tasarımın ilkeleri, geometrik cimislerin izdüşüm tekniklerine uygun olarak bilgisayar yardımıyla çizim ve gösterimi. Tabaka, kıvrım, fay ve benzeri jeolojik yapıların gösterimi, jeolojik yapılar arasındaki arakesitlerin bulunması. Grafiklerin pay diyagramların elde edilmesi ve analizi GIS uygulamaları, haritalarının oluşturulması ve internet ortamında sunulması için HTML dökümanlarının oluşturulması. Bilgisayar destekli tasarımda kullanılabilecek güncel programların tanıtılması,
Derin kazı, temel yol güzergah jeolojik kesitlerinin bilgisayar ortamında hazırlanması ve sunumu.
Jeokimya ve SağlıkJeokimyanın temel kavramları, elementlerin genel tanımları ve sınıflandırılması, elementlerin doğal kaynakları; toprakların, suların ve atmosferin elementler tarafından kirletilmesi ve kirliliğin incelenmesi; elementler: sağlık-hastalık; baz metal maden sahalarından ve kümerden kaynaklanan ağır metal kirlenmesi ve bunların insan ve çevresine etkisi.
Mineral JeokimyasıAmfibol kimyası ve formül hesabı; Uluslararsı Mineraloji Birliğine göre amfibollerin sınıflandırılması; Seçilmiş örnekler ile amfibol-plajyoklaz jeotermometresi ve jeobarometresi; Mikaların kimyası ve katyon hesabı; Mikaların nümerik ve grafiksel olarak sınıflanırılması; Mağmatik kayaçlar ve cevher içeren ortamlardaki mikaların jeokimyası ve petrolojisi; Biyotit-apatit jeotermometresi ve jeobarometresi; Piroksenlerin kimyası ve katyon hesabı; Uluslararası Mineraloji Birliğine göre piroksenlerin sınıflandırılması; Piroksen jeotermobarometrisi; Spinel grubu minerallerin kimyası ve katyon hesabı; Cr-spinel jeokimyası; Turmalin kimyası ve katyon hesabı; Turmalin grubu minerallerin sınıflandırılması; Mağmatik ve metamorfik kayaçlar ile hidrotermal maden yataklarında bulunan turmalinlerin jeokimyası. Garnet kimyası ve katyon hesabı; Garnetlerin sınıflandırılması; Garnet jeokimyası; Garnet jeotermometresi.
İleri Metamorfik Petroloji Metamorfizma kavramı, metamorfizma – tektonizma ilişkileri, metamorfizma etkenleri (ısı-basınç), metamorfik reaksiyonlar, metamorfizmada jeotermometre-jeobarometre kavramları, metamorfizma türleri: bölgesel metamorfizma (orojenik dinamotermal metamorfizma, gömülme metamorfizması, okyanus tabanı metamorfizması), dinamik metamorfizma, termal metamorfizma (kontak metamorfizma), çarpma veya şok metamorfizması. Metamorfizmada fasiyes, zon, grid ve parajenez kavramları, ilerleyen ve gerileyen metamorfizma, çok evreli metamorfizma, metamorfik kaya türleri ve bunları sınıflandırılması.
HAFTALIK PROGRAM
1.Hafta Metamorfizma kavramı, genel tanımlar, metamorfizma gelişim ortamları
2.Hafta Metamorfizma etkenleri, metamorfizmada P/T koşulları, metamorfik reaksiyonlar
3.Hafta Metamorfik fasiyes, zon, metamorfik grid kavramları
4.Hafta Jeotermometre, jeobarometre kavramları ve bazı jeotermobarometrelerin gözden geçirilmesi
5.Hafta Metamorfizma türleri, özellikleri
6.Hafta Bölgesel metamorfizma ve bölgesel ilerleyen metamorfizma; özellikler, fasiyesler, P/T koşulları; geliştirdiği kaya tipleri
7.Hafta Bölgesel metamorfizma ve bölgesel ilerleyen metamorfizma; özellikler, fasiyesler, P/T koşulları; geliştirdiği kaya tipleri (Devam)
8.Hafta Mavişist, granulit ve eklojit fasiyesi metamorfizma; özellikleri, P/T koşulları ve geliştirdiği kaya tipleri
9.Hafta Aşırı yüksek sıcaklık ve basınç metamorfizması
10.Hafta Yersel metamorfizma türleri, özellikleri, P/T koşulları ve geliştirdiği kaya tipleri
11.Hafta Kontak metamorfizma, özellikleri, P/T koşulları ve geliştirdiği kaya türleri
12.Hafta Okyanus tabanı metamorfizması, özellikleri, P/T koşulları ve geliştirdiği kaya türleri
13.Hafta Dinamik metamorfizma, özelikleri, geliştirdiği kaya türleri
